15 Απριλίου 2018 : ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΣΧΑ (ΤΟΥ ΘΩΜΑ)

«ΜΑΚΑΡΙΟΙ ΟΙ ΜΗ ΙΔΟΝΤΕΣ»

Σήμερα, Κυριακή τοϋ Θωμά, -λένε μερικοί χαριτολογώντας- «γιορτάζουν οι άπιστοι». Σίγουρα ή κάθε είδους απιστία δεν είναι δά καί αρετή γιά νά τή χαιρόμαστε καί νά πολυχρονίζουμε αύτούς πού τήν έχουν. «Οσο κι αν κάποια τροπάρια θεωρούν «καλή» τήν απιστία τοϋ Θωμά, δέν παύει νά είναι ελάττωμα. «Ετσι τή χαρακτηρίζει ό άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος, ό όποίος -αναφερόμενος στον ευαγγελιστή Ιωάννη- λέει: «Κοίτα, πόσο φιλαλήθεις είναι οι απόστολοι, πού δέν κρύβουν τά ελαττώματα ούτε τά δικά τους ούτε των άλλων, άλλα τά καταγράφουν μέ πολλή ειλικρίνεια».
Μακροθυμεϊ ψηλαφώμενος
Καί γι’ αυτό επισημαίνει ότι ή προτροπή τοϋ Χριστού πρός τόν Θωμά νά τόν ψηλαφήσει καί νά μήν είναι άπιστος άλλα πιστός, δέν αποτελεί απλώς μία σύσταση άλλα επίπληξη. «Σφόδρα έπιτιμητικώς», λέει, «τοίς ρήμασιν έχρήσατο». Καί άλλος ερμηνευτής, ό Ζιγαβηνός, παρατηρεί ότι δίκαια βγήκε κατηγορούμενος ό Θωμάς, διότι δέν πίστεψε τους «συμμαθητές» του, τους πιό αξιόπιστους μάρτυρες της Ανάστασης. Βέβαια καί οι άλλοι μαθητές δέν πίστεψαν τις μυροφόρες, όταν τους είπαν ότι πρώτες συνάντησαν τόν αναστημένο Χριστό.
Άλλα ό Χριστός συνεχίζει καί μετά τήν Ανάσταση του νά συγκαταβαίνει στά ελαττώματα τών μαθητών του· καί τους παρουσιάζεται, γιά νά τους στηρίξει στή ορθή πίστη. Καί τόν ένα, πού έλειπε τήν πρώτη φορά πού τους εμφανίστηκε, τόν αφήνει οκτώ μέρες «νά ακούει τά ϊδια άπό τους μαθητές, ώστε νά ανάψει περισσότερο ό πόθος του νά τόν δεϊ», λέει ό άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος. Καί ξαναπαρουσιάζεται, γιά νά βεβαιώσει κι αυτόν γιά τήν Ανάσταση του: «Παραγίνεται, ίνα διάσωση καί τόν ένα». Καί δέν περιμένει νά τοϋ τό ζητήσει ό Θωμάς, άλλα «Αυτός προλαβών» τόν καλεί νά τόν ψηλαφήσει.
«Έννόησον τοΰ Δεσπότου τήν φιλανθρωπίαν»! καχαλήγει θαυμάζοντας ό Χρυσόστομος. Κι έμεΐς μαζί του ψάλλουμε: «Φιλάνθρωπε, μέγα καί άνείκαστον τό πλήθος τών οίκτιρμών σου, ότι έμακροθύμησας ύπό αποστόλου ψηλαφώμενος».
Ή καλή απιστία
Σίγουρα ή άπιστία τοϋ Θωμά διαφέρει άπό τίς πολλών διαβαθμίσεων καί ποικίλων αίχιολογήσεων άπιστίες, πού μπορούμε νά συναντήσουμε στόν σημερινό κόσμο. Ό θωμάς είχε πιστέψει ότι ό Χριστός εΐναι ό Μεσσίας. Είχε δυναμώσει τήν πίστη του μέ τήν καθημερινή συναναστροφή μαζί του, μέ τήν ακρόαση τοϋ κηρύγματός του καί μέ τήν εμπειρία τής θείας του δύναμης, πού φανερωνόταν στά τόσα θαύματά του. Τόν έμπιστευόταν καί τόν αγαπούσε τόσο, ώστε καταλαβαίνοντας ότι πηγαίνει γιά τελευταία φορά στά Ιεροσόλυμα, είπε: «Άς πάμε κι έμεϊς νά πεθάνουμε μαζί σου».
Όμως τά γεγονότα κύλησαν άλλιώς. Ό θωμάς μετά τή σύλληψη τοϋ Χριστού τόν έγκατέλειψε μα Ένιωσε βαθιά απογοήτευση καί διάψευση των ελπίδων του. Ποϋ είναι «ό μέλλων λυτροϋσθαι τόν Ισραήλ»; Ό σταυρός καί ό θάνατος του Χρίστου γκρέμισαν τήν πίστη του στή θεότητα του. Γι’ αυτό, όταν οι άλλοι μαθητές τοΰ είπαν ότι τόν εϊδαν Αναστημένο, νιώθοντας λίγο δύσκολο νά θεωρήσει «λήρον-παραλήρημα-τά ρήματα» δέκα συμμαθητών του, «συμβιβάστηκε» νά ζητήσει όχι μόνο νά τόν δει κι έκεΐνος, άλλα καί νά τόν ψηλαφήσει.
Προϋπόθεση τής πίστης
Σήμερα δέν είναι λίγοι έκεϊνοι πού -καί θαύματα νά δουν- δεν πιστεύουν. Λίγο ό έκκοσμικευμένος τρόπος ζωής, λίγο τά πάθη τους, λίγο ή απόλυτη εμπιστοσύνη στή λογική καί στή δήθεν παντοδυναμία τής έπιστήμης, τούς έχουν τόσο τυφλώσει, ώστε -όπως εϊπε ό πατριάρχης Αβραάμ στον πλούσιο τής παραβολής- «καί αναστημένο έκ νεκρών νά δουν, ούτε τότε θά πιστέψουν».
Υπάρχει όμως καί ή πολύ συνηθισμένη απιστία τοϋ ύποκριτή «πιστοϋ», ό όποΐος -σύμφωνα με τόν προφήτη Ήσαϊα- «τιμάει τόν θεό μόνο μέ τά χείλη, ένώ ή καρδιά του πόρρω απέχει άπό Αύτόν». Αύτός είναι -κατά τόν απόστολο Παύλο- «ό άκροατής τοϋ νόμου», πού δέν φρόντισε νά γίνει καί «ποιητής τοΰ νόμου» τοϋ θεοϋ. Κοιτάχτηκε λίγο στον καθρέφτη τοϋ νόμου τοϋ θεοϋ -όπως μάς λέει ό άδελφόθεος άγιος Ιάκωβος- είδε τίς ελλείψεις του, άλλα απομακρύνθηκε καί ξέχασε πώς ήταν.
Μόνο αν κάποιος κάνει σταθερή αναφορά του καί φρόνημα του τίς έντολές τοϋ θεοϋ, πού αληθινά ελευθερώνουν τόν άνθρωπο άπό τήν αμαρτία, μπορεί νά γίνει ποιητής τοϋ νόμου τοϋ θεοϋ καί νά αποκτήσει γνήσια καί σταθερή πίστη σ’ Αυτόν. Τότε δέν έχει ανάγκη, ούτε νά δεϊ μέ τά σωματικά του μάτια ούτε νά ψηλαφήσει τόν αναστημένο Χριστό. «Εχει ζήσει τή δύναμη της Άνάστασής του στην προσωπική του ζωή, γιατί -μέ τόν αγώνα της μετανοίας του- συσταυρώθηκε, συνετάφη καί συνανέστη μέ τόν Χριστό. Καί έτσι αξιώθηκε τοϋ μακαρισμοΰ: «Μακάριοι οι μή ίδόντες καί πιστεύσαντες»!

Άρχιμ. Β.Λ