ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ : Η ΚΟΡΙΝΘΟΣ ΤΩΝ ΜΥΘΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ *

Στη μακραίωνη ζωή της η Κόρινθος, κατά τα μυθικά και ι­στορικά χρόνια, εκπροσώπησε επαρκώς την ακμή και την πα­ρακμή, όχι μόνο αυτής της ί­διας, αλλά και όλης της Ελλά­δος, γενικά, των καιρών εκεί­νων. Ήταν πάντοτε μια ισχυρό­τατη ναυτική δύναμη, η οποία μεταφραζόταν σε πολεμική, ε­μπορική, και οικονομική κυρίως ευρωστία. 
Τούτο την έκανε να είναι μια δύναμη υπολογίσιμη και σε­βαστή απ΄όλες τις τότε πόλεις –κράτη του Ελλαδικού χώρου που την ανέφεραν σαν καλό οι­ωνό. Έτσι πέρασε από τον μύ­θο στην ιστορία με μια σημαντι­κή διακίνηση πληθυσμού που στην απόλυτη ακμή της μετα­φραζόταν σε τριακόσιες χιλιά­δες ελεύθερους και πεντακό­σιες χιλιάδες δούλους. Αυτός ο πληθυσμός αποδείχτηκε ότι ή­ταν δραστήριος και λάτρης του ωραίου και εκτεινόταν σε μια έ­κταση δέκα εφτά τετραγωνι­κών χιλιομέτρων, επικοινωνό­ντας με τον έξω κόσμο από δύ­ο λιμάνια που οδηγούσαν στην Ανατολή και τη Δύση (Κεχραιές και Λέχαιο αντίστοιχα). Μπήκε στη χώρα του μύθου ως άφνει­ος (πλούσια) και πέρασε με το όνομα αυτό στην ιστορία. Γεύ­τηκε όσο καμία άλλη πόλη την ζωή και γι αυτό τραβούσε σαν μαγνήτης όλους τους κοσμο­πολίτες της εποχής εκείνης, για να απολαύσουν κάτι το εξαιρε­τικό σ αυτή, βεβαίως για όσους είχαν και το ανάλογο βαλάντι­ο. Γνωστό σε όλους το « ου πα­ντός πλείν ες Κόρινθον» μεθέρ­μηνευόμενου ότι δεν είναι δυ­νατό στον καθένα να επισκε­φτεί την Κόρινθο. Δεν μπορού­με βέβαια να ισχυριστούμε ότι ξεπέρασε την Αθήνα σε καλλι­τεχνική και πνευματική λάμψη αλλά σε πολλά πεδία στάθηκε ως παιδαγωγός. Μεγαλούργη­σε στην ποίηση με τον Αίσωνα που μνημονεύεται από τον Σι­μωνίδη, τον Εύμηλο και την Κο­ρίννα που κατά τον Σουϊδα ε­ποίησε «νόμους λυρικούς». Αξι­οσημείωτο είναι ότι μεγαλούρ­γησε στο δράμα και την κωμω­δία και σ αυτή κτίστηκε το πρώ­το θέατρο. 
Αναφέρεται ο Μάχων, σημα­ντικός κωμωδιογράφος που έ­ζησε στην Αλεξάνδρεια και έ­γραψε ανέκδοτα ευτράπελα γύρω από την σκανδαλώδη ζω­ή της αυλής, των Διαδόχων. Μερικά απ αυτά διέσωσε ο Διο­γένης ο Λαέρτιος. Στη νομοθε­σία σπουδαιότερος ήταν ο Κέ­φαλος που συνέπραξε στη δι­άρθρωση του πολιτεύματος των Συρακουσών, που ως γνω­στόν ήταν αποικία των Κοριν­θίων στην Σικελία. Ήταν γνω­στός νομοδιδάσκαλος και συ­νταγματολόγος. Μπορούμε να πούμε ότι η Κόρινθος δεν υ­στέρησε ούτε στην Φιλοσοφί­α, με τους Ξενιάδη, ο οποίος υ­ποστήριζε ότι κάθε γνώση που βασίζεται στις αισθήσεις μας εί­ναι ψεύτικη, τον Θρασύμαχο και τον Κάλλιπο πού κατά τον Διο­γένη τον Λαέρτιο ήταν μαθητής του Ζήνωνα. 
Στη Ρητορική διέπρεψε ο Δείναρχος, ενώ στις καλές τέ­χνες η Κόρινθος στάθηκε πρω­τοπόρος με τον αδριαντοποιό και Αρχιτέκτονα Καλλίμαχο που υπήρξε και ο εφευρέτης ( κατά το Βιτρούβιο) του Κορινθιακού Ρυθμού σχετικά με το κιονό­κρανο. Ως γνωστόν η ιδέα προ­ήλθε από ένα καλάθι με παιχνί­δια, που είχε τοποθετηθεί σε τάφο κόρης, γύρω από το οποί­ο είχαν περιπλεχθεί κλαδιά α­κάνθων που τυχαία βλάστησαν εκεί και από το οποίο ενεπνεύ­σθη ο Καλλίμαχος. Επίσης ο ζω­γράφος Κλεάνθης που ανάγε­ται στην Αρχαϊκή εποχή, εφεύ­ρε την γραμμική ζωγραφική ό­πως αναφέρεται από τον Πλίνι­ο. Επίσης από τον Πλίνιο ανα­φέρεται και ο Έκφαντος, εφαρ­μοστής του δεύτερου (κόκκι­νου) χρώματος στη ζωγραφική. 
Επίσης ο Αρήγων, που, ανα­φερόμενος σ αυτόν ο Στράβων εκθειάζει το έργο του. «Η Άρτε­μις φερόμενη πάνω σε φτερά γρύπα» που βρισκόταν στο ιε­ρό της Αλφειώνας Άρτεμις. Από τη σειρά των καλλιτεχνών δεν απουσιάζουν και οι γυναικείες μορφές, όπως η Σπίνα που ή­ταν ονομαστή Αρχιτέκτων, σε εποχή που η Κορινθιακή Αρχι­τεκτονική είχε φτάσει σε υψη­λό επίπεδο. Επίσης θα ήταν πα­ράλειψη να μην αναφερθούμε και στις υψηλού επιπέδου εταί­ρες, που εκτός από την ομορ­φιά τους , ήταν σε υψηλό επί­πεδο μορφωμένες και με ενδι­αφέροντα. Πασίγνωστη εταίρα ήταν η Λαίδα. 
Το ποικιλόμορφο της ζωής στην Αρχαία Κόρινθο, τράβη­ξε κατά καιρούς διάσημους άν­δρες, όπως το Σόλωνα, τον Ξε­νοφώντα, των Διονύσιο Β΄( τύ­ραννο των Συρακουσών) τον Δίωνα τον Αρίστιππο, που ήταν ιδρυτής της Κυρηναϊκής Σχολής μετά τον θάνατο του Σωκράτη, τον ρήτορα Υπερείδη που κατέ­φευγε συχνά στην Κόρινθο, ε­πειδή ήταν ένας από τους θαυ­μαστές της Λαϊδας, τον γνωστό­τατο κυνικό φιλόσοφο Διογένη που περνούσε ώρες μέσα σ έ­να πιθάρι και είναι γνωστά πολ­λά συμβάντα με τη Λαϊδα, τον Μέγα Αλέξανδρο, όταν επισκέ­φτηκε και αυτός την Κόρινθο και άλλα πολλά που δεν μπο­ρούν να περιγραφούν στο πα­ρόν άρθρο. Επίσης ο Θεόδωρος γνωστός σχολάρχης της Κυρη­ναϊκής Σχολής και πλείστοι άλ­λοι επώνυμοι. 
Τελειώνω με όσα γράφει στην Ιστορία του για την Κόριν­θο ο συμπατριώτης μας Άγγε­λος Φουριώτης «Ήταν όλα ό­σα την εξέφρασαν, σύννο­μα με το χώρο της και καθό­λου αφύσικα το ότι αποτυπώ­θηκαν σταομωσαϊκό, στην τερ­ρακότα στην τοιχογραφία, στη διακοσμητική, στην χαρακτική του νομίσματος και έγιναν μέ­σον διδακτικής σύγκρισης. Δε­μένη, γερά, με τον Ελλαδικό κορμό σαν ένα όλο, αποτέλεσε τη χρυσή γραμμή πλεύσης, ό­σο κινούσε τον δικό της κόσμο, χωρίς βλέψεις κοσμοκρατορίας. Όταν απομακρύνθηκε από αυ­τή τη γραμμή, πέρα από το ό­τι έβαλε τέλος στη ζωή της, έ­βαλε και τέλος στην Ελευθερία της Ελλάδος. 

* Ο κ. Γιώργος Σπυρόπου­λος, είναι Πολ. Μηχανικός από την Κόρινθο, διαμένων στην Αθήνα.