15 Ιουλίου 2018 : ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ

Είναι κοινό μυστικό ότι ακόμη και ο πιό μικρός έπαινος για υπαρκτά ή συνήθως ανύπαρκτα χαρίσματά μας αποτελεί σχεδόν πάντοτε αφορμή επάρσεως και κενοδοξίας. Ας φαντασθούμε τι θα γινόταν, άν ακούγαμε κάποιον να μας λέει: «Εσείς είσθε το φώς του κόσμου». Μάλλον δεν θα υπήρχε μεγαλύτερος πειρασμός κενοδοξίας, άν όχι κίνδυνος να «αρρωστήσουν» τα μυαλά μας.

Προτροπή σε κενοδοξία ή σε αγώνα;
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος διαβάζει στη σημερινή ευαγγελική περικοπή τα σχετικά λόγια του Χριστού πρός τους μαθητές του, και τον ρωτάει: «Τι ούν; Πρός επίδειξιν ημάς κελεύεις ζην και προς φιλοτιμίαν;» Λοιπόν, δεν το πιστεύω! Μας προτρέπεις να ζούμε με σκοπό την επίδειξη και για να μας τιμούν οι άλλοι; Και ο θεόπνευστος ερμηνευτής της Γραφής βάζει τον Χριστό να μας απαντήσει: «Όχι, βέβαια. Δεν εννοώ κάτι τέτοιο. Δεν σας είπα: Κάνετε επίδειξη των κατορθωμάτων σας·αλλά σας είπα: Ας λάμψει το φώς σας· που σημαίνει: αγωνιστείτε να είναι πολλή η αρετή σας·ανάψτε δυνατά τη φλόγα της καρδιάς σας και έτσι φροντίστε να γίνει λαμπρό το παράδειγμά σας. Διότι, όταν γίνει τόσο φωτεινή η αρετή ενός ανθρώπου, δεν μπορεί να μείνει κρυμμένη, έστω κι άν με μύριους τρόπους προσπαθεί αυτός να την κρύψει».
Με άλλα λόγια, ο Χριστός λέγοντας πρώτα στους Αποστόλους του και έπειτα σε μας «εσείς είσθε το φώς του κόσμου», όχι μόνο δεν απευθύνει έπαινο, αλλά και μιλάει επιτακτικά: «Προσέξτε καλά. Εγώ σας μετέδωσα το φώς μου. Το φώς είναι δικό μου. Εγώ είμαι η πηγή του φωτός. Αλλά το να μείνει αναμμένο μέσα σας, είναι δικό σας χρέος της υμετέρας γενέσθω σπουδής· εσείς πρέπει να κοπιάσετε γι’ αυτό. Εσείς πρέπει να προσθέτετε συνεχώς λάδι στο καντήλι της καρδιάς σας με τη σταθερή άσκηση των αρετών. Και όσο θα δυναμώνει αυτό το φώς μου στη ζωή σας, όσο τα έργα σας θα γίνονται πιό φωτεινά εξαιτίας των δικών μου δωρεών, τόσο θα είναι αδύνατο να κρυφτούν, όσο κι άν -σωστά- επιδιώκετε την αφάνεια. Και τότε θα γίνονται αφορμή, βλέποντάς τα ο κόσμος, να δοξάζει όχι εσάς αλλά τον Πατέρα σας, που είναι στον ουρανό, τη μοναδική πηγή του αληθινού φωτός και κάθε αγαθού».
«Σοί πρέπει δόξα...»
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, που η ακτινοβολία της φωτεινής ζωής αληθινών χριστιανών οδήγησε ανθρώπους από το σκοτάδι στο φώς. Ο Μέγας Παχώμιος, ενώ ήταν γιός ειδωλολατρών, άρχισε να αναζητεί το φώς του Χριστού παρακινημένος από τη φιλόξενη προσφορά τροφής έκ μέρους χριστιανών της Αιγύπτου, όταν ήταν νεοσύλλεκτος στρατιώτης. Και ο γεμάτος αγάπη χαιρετισμός «σωθείης, καματηρέ» του αγίου Μακαρίου του Αιγυπτίου έκανε έναν ιερέα των ειδώλων να ζητήσει να γίνει όχι μόνο χριστιανός αλλά και μοναχός. Το φώς του Χριστού ακτινοβολεί ακόμη και στις θεωρούμενες «λεπτομέρειες» της ζωής των ανθρώπων, που έγιναν αληθινά δοχεία του θείου φωτός.
Αυτή τη διδασκαλία για τον φωτισμό του κόσμου την σφραγίζει ο Χριστός με δύο κορυφαίες αλήθειες: τη δική του κατά φύσιν ισοτιμία με τον επουράνιο Πατέρα και τη δική μας κατά χάριν υιοθεσία. Ο επουράνιος Θεός Πατέρας είναι φώς του κόσμου εξίσου με τον κατά φύσιν Μονογενή του Υιό. Κι εμείς, παίρνοντας αυτό το φώς από τον Χριστό μπορούμε να γίνουμε κατά χάριν παιδιά του Επουράνιου Πατέρα·και ακτινοβολώντας το στους άλλους να αποτελέσουμε αφορμή δοξολογίας του.
Η «πλήρωσις» του Νόμου
Τις μεγάλες αυτές αλήθειες τις χρησιμοποιεί ο Χριστός σαν το ιδανικό υπόβαθρο, για να μιλήσει για ένα κομβικό θέμα: τη σχέση του με τον Μωσαϊκό Νόμο. Κατ’ αρχήν, ως ισότιμος και ομοούσιος με τον Πατέρα του είναι εξίσου Νομοδότης και κύριος του Νόμου, όσο και ο Πατέρας του. Όταν, λοιπόν, έγινε άνθρωπος, δεν θα ήταν δυνατόν να καταλύσει τον Μωσαϊκό Νόμο. Δύο φορές το τονίζει εδώ ότι δεν ήλθε για να τον καταλύσει. Και αργότερα, αποστομώνοντας αυτούς που το αμφισβητούσαν, θα ρωτήσει: «Τις έξ υμών ελέγχει με περί αμαρτίας;» (Ιωάν. 8,46). Και όχι απλώς σε τίποτε δεν παρέβη τον Νόμο, αλλά ήλθε για να τον «πληρώση»·να τον συμπληρώσει.
Πώς συμπλήρωσε τον Νόμο και τους προφήτες; Απαντάει ο ερμηνευτής Ευθύμιος Ζιγαβηνός: «Τους μεν προφήτες επλήρωσε με το να εκπληρώσει όλα όσα προφήτευσαν γι’ Αυτόν. Τον δέ Νόμο, αφενός με το να μην παραβεί τίποτε το νόμιμο, αφετέρου με το να προσθέσει σ’ αυτόν όσα υπολείπονταν. Διότι ενώ ο νόμος εμπόδιζε και απαγόρευε τα αποτελέσματα των αμαρτημάτων, ο Χριστός εμπόδισε και τις αρχές και ρίζες τους·όπως για παράδειγμα την οργή, που μπορεί να οδηγήσει και σε φόνο ή τα αισχρά βλέμματα που τίκτουν μοιχεία».
Αυτές τις καινούργιες συμπληρωματικές εντολές για την εκκοπή των ριζών, ο Χριστός είπε ότι πολλοί θα τις θεωρήσουν «ελάχιστες» και θα τις καταφρονήσουν, προτρέποντας κι άλλους σε τέτοια περιφρόνηση. «Ελάχιστοι» όμως θα θεωρηθούν κι αυτοί στη βασιλεία των ουρανών, δηλαδή θα κολαστούν! Αντίθετα, όσοι κατανοήσουν τη σημασία αυτών των εντολών, τις τηρήσουν και παρακινήσουν κι άλλους να τις τηρούν, αυτοί θα δοξαστούν στη βασιλεία των ουρανών. Αυτοί θα είναι πραγματικά το φώς του κόσμου.

Άρχιμ. Β.Λ.