Σπίτια-Εκκλησίες υπάρχουν στην Τουρκία

Του Νίκου Χειλαδάκη*

Το γνωρίζουμε εδώ και χρό­νια πως στην Τουρκία υπάρχει τεράστιο ζήτημα θρησκευτικής συνείδησης, ότι στην Τουρκία υπάρχει τεράστια θρησκευτική καταπίεση από ένα απολυταρ­χικό ισλαμικό-εθνικιστικό κατε­στημένο, ότι στην Τουρκία ανα­πτύσσετε ραγδαία ο ισλαμικός φανατισμός που εκφράζεται α­κόμα και με το αιματοβαμμένο ισλαμικό χαλιφάτο των Τζιχα­ντιστών. Παρ’ όλα αυτά φαίνε­ται πως κάτω από την επιφάνει­α στην γειτονική χώρα υπάρχει και λειτούργει ένα κρυφό θρη­σκευτικό υπόστρωμα που βρί­σκει διάφορους τρόπους να εκ­δηλωθεί με κρυπτοχριστιανικό περιεχόμενο και με τον πόθο της επιστροφής, έστω και με πλάγιο τρόπο, στην πατρογο­νική χριστιανική θρησκεία που είχε «ανθήσει» επί αιώνες στην Μικρά Ασία. 
Σύμφωνα με μια συγκλονι­στική έρευνα-άρθρο της τουρ­κικής εβδομαδιαίας επιθεώ­ρησης, Aksiyon, στην γειτονι­κή μουσουλμανική Τουρκία υ­πάρχουν τουλάχιστον περί τα 35.000 σπίτια μέσα στα οποί­α λειτουργούν κατά διαστήμα­τα κρυφά χριστιανικές εκκλη­σίες. Μέσα σε αυτά τα «σπίτια- εκκλησίες» είναι άγνωστο αν τελούνται μυστήρια και αν υ­πάρχει η δυνατότητα να παρα­βρίσκονται χειροτονημένοι ιε­ρείς, ενώ η έρευνα κάνει λό­γο για δραστηριότητα χριστια­νικών αποστολών δυτικής προ­έλευσης. Είναι γνωστό πως τις τελευταίες δυο δεκαετίες στην Τουρκία έχει αναπτυχτεί με α­προσδόκητο τρόπο ένα ευρύ δίκτυο θρησκευτικών απόστο­λων κυρίως αμερικανικής και γερμανικής προέλευσης, ενώ έχουν μοιραστεί, σύμφωνα πά­ντα με τα τουρκικά δημοσιεύ­ματα, περί τα 8 εκατομμύρια, İncil, δηλαδή ευαγγέλια, σε ό­λη την έκταση της Τουρκίας με ιδιαίτερη αποδοχή στην εσω­τερική Ανατολία όπου και, εδώ είναι το παράδοξο, το ισλαμικό θρησκευτικό συναίσθημα είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο. Το εν­διαφέρον όμως στοιχείο αυτών των αποκαλύψεων για την ρα­γδαία εξάπλωση των χριστια­νικών αποστολών στην εσω­τερική Τουρκία, είναι πως, ό­πως τονίζουν τα ίδια τα τουρκι­κά δημοσιεύματα και ιδιαίτερα η τουρκική εβδομαδιαία επιθε­ώρηση Aksiyon, που έχει ασχο­ληθεί κατά καιρούς με εκτενή ρεπορτάζ με το θέμα, ότι η συ­ντριπτική πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων που προσελκύ­ονται από τις χριστιανικές αυ­τές αποστολές για να πάρουν το ευαγγέλιο και να το διαβά­σουν, είναι απόγονοι γηγενών χριστιανών που εξισλαμίστη­καν κυρίως στις αρχές του ει­κοστού αιώνα με τα τότε τρα­γικά γεγονότα και την γενοκτο­νία του Ελληνισμού της Ανα­τολής. Αυτές οι συγχυσμένες θρησκευτικές συνειδήσεις έ­χοντας κάπου βαθειά στο υπο­συνείδητο του την μνήμη της χριστιανικής τους καταγωγής και ζώντας σε ένα ασφυκτικά ι­σλαμικό περιβάλλον, βρίσκουν «διέξοδο» σε αυτές τις δυτικές χριστιανικές αποστολές και κα­ταφεύγουν εκεί με την ελπίδα να βρουν την χαμένη θρησκευ­τική τους συνείδηση. 
Φυσικά και το θέμα αυτό εί­ναι ταμπού στην Τουρκία, ενώ είναι γνωστές ακόμα και οι ε­πιθέσεις από τους φανατικούς μουσουλμάνους με ανθρώπινα θύματα. Παρ’ όλα αυτά όμως κάποια τουρκικά ΜΜΕ όπως η τουρκική επιθεώρηση Aksiyon το τολμούν, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν, να φέρουν το ζήτημα στην δημοσιότητα. Μά­λιστα γίνονται και συγκεκριμέ­νες αποκαλύψεις για τις έρευ­νες που έχουν γίνει και έχουν ανακαλύψει πως χιλιάδες σπί­τια στην Τουρκία λειτουργούν σαν κρυφές εκκλησίες. Το ζή­τημα έχει πάρει ιδιαίτερη έκτα­ση στον Πόντο, σε μια περιοχή όπου μαρτύρησε το ελληνορ­θόδοξο χριστιανικό στοιχείο με χιλιάδες θύματα ενώ μετά την ανταλλαγή, όπως έχουν γράψει και πολλοί Τούρκοι μελετητές, πολλοί χριστιανοί παρέμειναν στις εστίες τους υποκρινόμε­νοι ότι έχουν εξισλαμιστεί. Άλ­λωστε ο Πόντος είχε γίνει γνω­στός για τους επί αιώνες κρυ­πτοχριστιανούς, (όπως η περι­οχή της Κρώμνης), που ζούσαν και λάτρευαν τον Ιησού Χριστό κάτω από μια μουσουλμανική πλαστή επικάλυψη. (Ortodoks Misyonerlik Faaliyetler: 1980’li yıllardan itibaren Doğu Karadeniz Bölgesi’nde suni bir Ortodoks ayrımcılığı yaratma çabası içerisindeler). Από πρα­κτορείο ειδήσεων ANKA. 
Έτσι για παράδειγμα η τουρ­κική επιθεώρηση αναφέρει πως στην πόλη Akçaabat, (εν­νοείται πως αυτό που κάνου­με για να μην δημιουργήσουμε πρόβλημα, είναι μόνο να ανα­φέρουμε το τουρκικό δημοσί­ευμα), της περιοχής Τραπεζού­ντας, στην İnönü Caddesi, μέ­σα σε διαμέρισμα όπου κατοι­κούσε ο Mahmut Kandar, δό­θηκε εντολή από τις δυνάμεις ασφαλείας να κλείσει αμέσως την εκκλησία που λειτουργού­σε μέσα στο διαμέρισμα του. Όπως αναφέρεται, στο διαμέ­ρισμα αυτό συγκεντρώνονταν κάποιοι από την περιοχή και τε­λούσαν χριστιανική λατρεία κά­τι που έγινε αντιληπτό από τις δυνάμεις ασφαλείας οι οποί­ες και επενέβηκαν για να στα­ματήσουν αυτή την λειτουργί­α. Στο διαμέρισμα αυτό υπήρχε ένας μεγάλος σταυρός, ενώ οι πιστοί που συγκεντρώνονταν ήταν ανωτέρου μορφωτικού ε­πιπέδου δηλαδή σπουδαστές πανεπιστημίου. Όπως αναφέ­ρεται χαρακτηριστικά το διαμέ­ρισμα ονομάζονταν «Kilise Ev», δηλαδή το «Σπίτι-Εκκλησία». Το τουρκικό δημοσίευμα αναφέ­ρει και άλλες περιπτώσεις τις οποίες σκόπιμα δεν αναφέ­ρουμε για ευνόητους λόγους, παρά του ότι προβάλλονται α­πό το ίδιο το τουρκικό δημοσί­ευμα. 
Η Τουρκία σήμερα προβάλ­λετε σαν μια καθαρά μουσουλ­μανική και μάλιστα σουνιτκού δόγματος χώρα. Το πρόβλημα όμως των κρυπτοχριστιανών υ­πήρχε πάντα επί οθωμανικής αυτοκρατορίας και όπως απο­καλύπτεται κατά καιρούς με ε­ντυπωσιακό τρόπο, υπάρχει και ίσως είναι εντονότερο σήμερα. Οι άνθρωποι αυτοί ζητούν με διάφορους τρόπους, συχνά α­πεγνώσμενα και με μεγάλη α­γωνία, να εκδηλώσουν ελεύ­θερα την καταπιεσμένη θρη­σκευτική τους πίστη. 
Δυστυχώς από την δική μας πλευρά δεν υπήρξε μέχρι σή­μερα κανένα επίσημο ενδιαφέ­ρων για ένα κόσμο που στην συντριπτική του πλειοψηφί­α προέρχεται από τους «χαμέ­νους» χριστιανούς της Μικράς Ασίας. 

* Ο κ. Νίκος Χειλαδά­κης, είναι Δημοσιογράφος- Συγγραφέας-Τουρκολόγος.