ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ : ΟΙ ΒΛΑΧΟΦΩΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

Του Ιωάννη Ασλανίδη *

Γράφει ο κ. Νικ. Μέρτζος στο βιβλίο του «Οι Αρμάνοι Βλάχοι» σημειωτέων και ο ί­διος είναι Βλάχος στην κατα­γωγή, για το επίμαχο και πο­λυσυζητημένο αυτό θέμα, ε­άν οι λατινόφωνοι Βλάχοι εί­ναι Έλληνες κ.λπ. 
Ανέκαθεν οι αποκαλούμε­νοι Βλάχοι, αυτοπροσδιορί­ζονται ως Αρμάνοι, δηλ. Ρω­μαίοι Πολίτες της Ανατολι­κής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορί­ας, που κατά τους τελευταί­ους αιώνες επονομαζόταν και Ρωμανία, εξ ου και οι Ρωμιοί. Στο πρόλογο του βιβλίου αυ­τού, ο κ. Θεόδωρος Ι. Δαρδα­βέσης, καθηγητής Ιατρικής στο Α.Π.Θ. γράφει: «…οι Βλά­χοι δεν πρέπει να θεωρούνται ως μία εξελληνισμένη εθνο­τική ομάδα ή ως μια πληθυ­σμιακή ομάδα διχασμένη, α­πό τις Εθνικές Προπαγάνδες των αρχών του 20ου αιώνα, αλλά ως μια γνήσια έκφρα­ση της Ρωμιοσύνης, που δια­δραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της Νεο­ελληνικής ταυτότητας…». 
Σήμερα! η άποψη αυτή, κατά την γνώμη μου, είναι η πλέον ορθή. Βέβαια η άποψη αυτή δεν ήταν πάντα αποδε­κτή. 
Καθ’ όσον ο Κ. Παπαρρη­γόπουλος, ο Ν.Α. Βέης, ο Π. Αραβαντινός κ.ά. έχοντας ως μοναδικό κριτήριο την γλώσ­σα των Βλάχων και την ομοιό­τητά της που πίστευαν κάπως με την Ρουμανική, θεωρού­σαν ότι οι βλαχόφωνοι Έλλη­νες Ηπείρου, Μακεδονίας και Θεσσαλίας, έχουν κοινή κα­ταγωγή με τους Βλάχους των περιοχών γύρω από τον Δού­ναβη και τον Αίμο της Βουλ­γαρίας. Καθ’ όσον! είχαν επι­χειρήματα από Βυζαντινούς χρονογράφους ΚΙΝΝΑΜΟ, ΚΕ­ΚΑΥΜΕΝΟ και ΧΑΛΚΟΚΟΝΔΥ­ΛΗ, οι οποίοι εδέχοντο ότι, οι Βλαχόφωνοι της Βόρειας Ελ­λάδας, μετοίκησαν στην Ελ­λάδα από την περιοχή του Δούναβη. 
Ο Ελληνισμός της Μακε­δονίας ως γνωστόν μετά την συνθήκη του Αγ. Στεφάνου 1878 και μέχρι το τέλος του Α! Π.Π. (1918), αντιμετώπι­ζε τεράστια προβλήματα, όχι μόνο από το Βουλγαρικό Κο­μιτάτο, αλλά και από το Ρου­μανικό Μακεδονικό Κομιτά­το, του οποίου η προπαγάν­δα απευθύνετο κατ’ ευθείαν στους βλαχόφωνους πληθυ­σμούς της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Αλβανίας. Οι Βλάχοι στην Ήπειρο και την Μακεδονί­α ζούσαν σε ορεινές άγονες περιοχές, που δεν υπήρχαν ούτε και οι στοιχειώδεις συ­γκοινωνίες. 
Σήμερα! Υπάρχουν δύο θε­ωρίες σχετικά με την προέ­λευση των Βλάχων: 
• ΠΡΩΤΟΝ: Η μία θεωρία είναι, ότι είναι απόγονοι Λε­γεωνάριων οι οποίοι εγκαθί­σταντο στα φυλάκια κατά μή­κος της Εγνατίας οδού και δι­ά επιμειξιών αναμίχθηκαν με τον ντόπιο Ελληνικό πληθυ­σμό, στους οποίους μετέδω­σαν και την Λατινική Γλώσσα. 
• ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Η άλλη θεω­ρία και πιο πιθανή (ενισχύεται από λαογραφικά, ανθρωπο­λογικά και ιστορικά στοιχεία) είναι ότι προέρχονται από Έλ­ληνες των ορεινών περιοχών της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης, οι οποίοι ε­πί Ρωμαιοκρατίας κατατάσσο­νταν στο Ρωμαϊκό Στρατό ως Οροφύλακες (Στρατός Συνό­ρων). Όλοι οι Στρατιώτες ή­σαν υποχρεωμένοι να μαθαί­νουν την λατινική γλώσσα. Οι Οροφύλακες υπηρετούσαν 20 χρόνια στο Στρατό, είχαν μαζί τους και τις οικογένειές των, ακόμη και τα παιδιά τους κατατάσσονταν στο Ρωμαϊκό Στρατό. Έτσι, εξηγείται πως εκτός από τους Στρατιώτες και οι οικογένειές των μάθαι­ναν την λατινική γλώσσα. 
Μετά την απόλυσή των, οι Στρατιώτες και οι οικογένειές των, επανέρχονταν στην αρ­χική τους κατάσταση. Όσοι α­πό τους Βλάχους έμεναν σε πεδινές περιοχές, λόγω της συχνής επαφής με το Ελλη­νικό στοιχείο, επανέρχοντο σύντομα στην Μητρική των γλώσσα την Ελληνική. Όσοι όμως κατοικούσαν με την ε­πιστροφή των σε ορεινές πε­ριοχές, που ήσαν και οι πε­ρισσότεροι, λόγω ελλείψε­ως επικοινωνίας και επαφής, διατήρησαν το Λατινικό ιδίω­μα, στο οποίο αναμίγνυαν και ντόπιες διαλέκτους. 
Το Βλαχικό ιδίωμα που εί­ναι μίγμα λατινικών και ελ­ληνικών λέξεων, ακόμη και ιλλυρικών, διαφέρει σε τέ­τοιο βαθμό με την Ρουμανι­κή γλώσσα, ώστε να είναι α­δύνατη η συνεννόηση μετα­ξύ Ρουμάνων και Βλαχοφώ­νων πληθυσμών. 
Ο Σλάβοι και οι Ρουμάνοι το δεύτερο μισό του 19ου αι­ώνα ξεκίνησαν μία άνευ προ­ηγουμένου ανιστόρητη προ­παγάνδα για την προέλευ­ση των Βλάχων. Θεωρούν ό­τι τους πρώτους Βυζαντινούς χρόνους, Ρουμανικοί πλη­θυσμοί οικειοθελώς ή βιαί­ως, μετατοπίσθηκαν από την Ρουμανία στην Μακεδονία. Βέβαια! αυτός ο ισχυρισμός δεν στέκει λογικά από που­θενά, ακόμη και με την απλή λογική απορρίπτεται. 
Την Ελληνική προέλευση των Βλάχων, ενισχύει αφ’ ε­νός το ότι μετά τους Βαλκα­νικούς Πολέμους, από τα ε­δάφη που κατελήφθησαν α­πό την Σερβία και Βουλγαρία, κατέφυγαν στην Ελλάδα. Ό­σοι παρέμειναν εκσλαβίσθη­καν. 
Την Ελληνική προέλευση των Βλάχων, ενισχύει ακό­μη και ο περήφανος χαρακτή­ρας των, ως και η αποφυγή ε­πιμειξίας των με τους Σλαβό­φωνους λαούς. Στους Βλαχό­φωνους πληθυσμούς επίσης αφθονούν αρχαία ελληνικά ονόματα (Φίλιππος, Αλέξαν­δρος κ.λπ.). 
Οι Βλάχοι της Μακεδονί­ας και της Ηπείρου, ακόμη και της Αλβανίας, υπήρξαν ανέ­καθεν Έλληνες με Ελληνική Συνείδηση και αυτό αποδει­κνύεται από την ίδια την Ιστο­ρία. Δειγματικά αναφέρουμε εδώ ˙ τον αγωνιστή της Επα­ναστάσεως και Πρωθυπουρ­γό της Ελλάδος Ιωάννη Κω­λέττη, τον Αβέρωφ, τον Σίνα, τον Τοσίτσα, τον Ζαλοκώστα, το Στουρνάρα, τους Αρματο­λούς Βλαχάβαν, Νικοτσάραν, Βλαχοπουλαίους, Κατσαντώ­νη κ.ά. 
Αξίζει τον κόπο να κλεί­σουμε το στοιχειώδες αυ­τό δημοσίευμα περί Βλάχων, με αυτό που αναφέρει ο Κα­θηγητής κ. Αχιλλέας Λαζάρου στο Δημοσίευμά του «Η ΕΛ­ΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ». Γράφει: Το 1881 μεγάλη και επιβλητική επιτροπή προσω­πικοτήτων εκ Ρουμανίας ε­πισκέφθη την μεγάλη κοινό­τητα των Βλάχων στο ΔΑΜΑ­ΣΟΥΛΙ της ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, με μο­ναδικό αίτημα την εναντίωση στην απελευθέρωση της Θεσ­σαλίας και ενσωμάτωσή της στο Βασίλειο της Ελλάδος, έ­ναντι πρωτοφανών προνομί­ων, για τα οποία όχι μόνο δεν συζητούν οι Βλάχοι, αλλά ε­πιτακτικά συνιστούν στην ε­πιτροπή, την άμεση αποχώ­ρησή τους. Την εποχή εκείνη ο Γάλλος Victor Berard γρά­φει ότι, αν τότε οι Βλάχοι εί­χαν ενδώσει, τα σύνορα της Ελλάδος θα παρέμειναν για πάντοτε στο Δομοκό. Αυτά ποιος τα ξέρει; 
Σήμερα οι Σοφοί του Υ­πουργείου Παιδείας μας, έ­χουν, βλέπεις, άλλες προτε­ραιότητες, τον Πατριωτισμό των Ελλήνων τον χαρακτή­ρισαν Εθνικισμό και είναι και αυτός υπό διωγμόν. 

* Ο κ. Ιωάννης Μ. Ασλανί­δης, είναι Αντ/γος ε.α. Επίτι­μος Δκ/της της Σ.Σ.Ε. από τη Δράμα διαμένων στην Αθή­να