ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ : Εκατό χρόνια Παπανδρέου

Φαντάσου τον δεξιό που ήταν μιας κάποιας ηλικίας στις αρχές του ‘80 και τις επόμενες δεκαετίες έφαγε στη μά­πα τον Παπανδρέου και τον παπανδρεϊσμό. Ηταν στο καφενείο μόνος του, ενώ όλοι οι άλλοι προσπαθού­σαν να τον διαφωτίσουν ως προς τα κατορθώματα της Αλλαγής. Τα υπεύθυνα και έγκυρα δημοσιογραφι­κά στόματα τον ενημέρω­ναν πως το ΠΑΣΟΚ είναι το φυσικό και κυρίαρχο κόμμα εξουσίας, ενώ η κεντροδε­ξιά παράταξη είχε ρόλο κο­μπάρσου της ιστορίας. Δε­καετία έμπαινε, δεκαετία έ­βγαινε κι αυτός εκεί, μόνος εναντίον όλων, και ειδικά εναντίον του Παπανδρέου. 
Εγκαταλειμμένος ακόμα και από τον Θεό, που βαθιά μέσα του γνώριζε ότι ήταν δεξιός. Αυτή η «απομόνωση» θα πρέπει να του δημιούργησε κάποιο μίσος για τον Αν­δρέα Παπανδρέου πέραν του συνηθισμένου. Κι όμως, αυ­τός ο άνθρωπος που πέρασε τόσα, που μίσησε τον Πα­πανδρέου και τον παπανδρεϊσμό όσο λίγοι, θα πρέπει να αισθάνεται μια βαθιά και ασίγαστη νοσταλγία για τον Αν­δρέα. 
Και δεν είναι η νοσταλγία για τις πολιτικές διαμάχες μιας άλλης εποχής όσο μια αίσθηση απώλειας για το ίδιο το άτομο του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Ανδρέας Παπανδρέ­ου ήταν δημιούργημα της αστικής κουλτούρας. Είχε γνώ­σεις και καλλιέργεια. 
Μπορούσε να μιλήσει στον μέσο Ελληνα, αλλά ταυ­τόχρονα μπορούσε να διαπραγματευτεί, να κουβεντιάσει και να συγκρουστεί με τους πολιτικούς άλλων χωρών. Σε αμυντικά θέματα και στην εξωτερική πολιτική πολλές φο­ρές ήταν δεξιότερος των δεξιών. 
Τώρα, ο προαναφερθείς δεξιός θα νοσταλγεί τον Αν­δρέα Παπανδρέου, γιατί απλούστατα ό,τι τον έχει αντι­καταστήσει στον χώρο της Αριστεράς και της Κεντροαρι­στεράς είναι σαφώς κατώτερο. Και δεν είναι απλώς κατώ­τερο σε θέσεις, γνώσεις και καλλιέργεια, αλλά ακόμα και σε χαρακτήρα. 
Η παρακμή είναι καθολική, απότομη και κολοσσιαία. Και κάπου εκεί εντοπίζεται το πρόβλημα με τον παπαν­δρεϊσμό. Η γοητεία του Παπανδρέου ήταν ένα παράγωγο μιας κουλτούρας που οι πολιτικές του οδηγούσαν προς την εξαφάνιση. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ο ευεργε­τηθείς μιας κληρονομιάς που δεν μπορούσε να επιβιώσει των πολιτικών επιλογών του. 
Αρχισε να αφαιρείς νόμους και πολιτικές που εφαρμό­στηκαν από το ‘81 και μετά και συνειδητοποιείς πόσο ρι­ζικά διαφορετική θα ήταν η πραγματικότητα σήμερα. Βγά­λε το νόμο πλαίσιο για τα ΑΕΙ του ‘82, αφαίρεσε την προ­σπέλαση του συντεχνιακού τσαμπουκά και τρομοκρατίας σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής, εξαφάνισε τον ξέφρενο δανεισμό του κράτους και, σιγά σιγά, η πολιτική οντότητα που ακούει στο όνομα Αλέξης Τσίπρας αρχίζει να εξαφανίζεται. Η ποιοτική διαφορά μεταξύ ενός Ανδρέα Παπανδρέου και ενός Αλέξη Τσίπρα είναι τεράστια, αλλά οι αμαρτίες του πρώτου μάς έφεραν στο πολιτισμικό χα­μηλό της πρωθυπουργίας του δεύτερου. 

* Ο Ναπολέων Λιναρδάτος, γεννήθηκε και μεγάλωσε

στα Βαλσαμάτα/Φραγκάτα Κεφαλλονιάς. Zεί και εργάζε-

ται στη Νέα Υόρκη.