17 Μαρτίου 2019 : ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ)

ΤΟ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ

Κυριακή τής Όρθοδοξίας, σήμερα, καί κατά τή λιτανεία τών ιερών εικόνων μνημονεύουμε αύτούς πού στερέωσαν τήν ορθόδοξη πίστη όχι μόνο μέ τίς δι-δασκαλίες τους άλλα καί μέ τούς μέχρι θανάτου άθλους τους. Δικαιολογημένα, λοιπόν, ή Εκκλησία μας επιλέγει ώς αποστολικό ανάγνωσμα μιά περικοπή άπό τό ενδέκατο κεφάλαιο τής πρός Ρωμαίους έπιστολής τοΰ αποστόλου Παύλου, ένα κεφάλαιο πού σωστά έχει χαρακτηρισθεί «εικονοστάσι τής πίστης».

Αληθινοί πλοΰτος ή διακόσμηση;
Δεσπόζουσα θέση σ’ αυτό τό εικονοστάσι έχει ό προφήτης Μωϋσής. Πελώριο ήταν τό τίμημα τής πίστης τοΰ Αγίου, άφοϋ αρνήθηκε -«μίσησε» θά τό πει ό Χρυσόστομος- τό νά θεωρείται γιός μιάς άλλόθρησκης πριγκίπισσας μέ όλες τίς παρεπόμενες άνέσεις καί άπολαύσεις, καί προτίμησε νά συγκακουχεϊται μέ τούς ύπόδουλους συμπατριώτες του. Τή δύναμη γιά μιά τέτοια σωτήρια ανατροπή στή ζωή του τή βρήκε άτενίζοντας σταθερά τόν άγωνοθέτη θεό καί άποβλέποντας σέ «μεγαλύτερο πλούτο». Ποιόν πλούτο; θαυμάζει καί ό Χρυσορρήμων μαζί μέ τόν Απόστολο, άναγνωρίζοντας ότι, γιά τόν προφήτη Μωϋσή, αύτός ό «μείζων πλοϋτος» δέν ήταν «ό ούρανός καί τά έν τοις ούρανοΐς» άλλα «ό όνειδισμός τοϋ Χριστού»·δηλαδή τό νά πάσχει μέχρι έσχάτης του άναπνοής γιά τήν υπακοή στό θέλημα τοϋ θεοϋ, καί νά όνειδίζεται καί νά χλευάζεται ακόμη καί άπό αύτούς πού ευεργετούσε.
Μετά άπό αυτά μάς ρωτάει ό άγιος Ίωάννης: «Έσεΐς γιά ποιόν πάσχετε; Μήπως μόνο γιά τόν εαυτό σας; Ό Μωϋσής όμως έπασχε καί γιά τή σωτηρία τοϋ λαοϋ τοΰ θεοϋ». Ή αλήθεια βέβαια είναι όχι συχνά δέν πάσχουμε ούτε γιά τή σωτηρία τοΰ έαυτοϋ μας· καί καταντάμε τήν πίστη, τήν «μαχαιραν τοϋ Πνεύματος» -όπως εύστοχα επισημαίνει σύγχρονος θεολόγος-, «διακοσμητικό τοϋ σαλονιού δίχως ενέργεια καί δίχως Ίκανότητα κοπής. Στή δίστομο μάχαιρα, ή μιά ακμή βλέπει τόν άντίπαλο, ή άλλη βλέπει τόν χρήστη. Καλείσαι νά κόψείς, μόνο άν είσαι έτοιμος νά κοπεΐϊ. Ή πίστη δέν έχει τή νεκρική ασφάλεια τοϋ διακοσμητικού. Ζητάει κόπο καί έτοιμότητα γιά διόρθωση, πρώτα δική μας». Ή ορθόδοξη πίστη, τής όποίας σήμερα γιορτάζουμε τόν θρίαμβο κατά τής πλάνης, είναι όντως ένα «δίκοπο μαχαίρι». Δέν προορίζεται όμως μόνο γιά τήν έκ τοΰ άσφαλοϋς «σφαγή» τών αιρετικών. Πρωτίστως έχει σκοπό έμάς νά «χειρουργήσει», καθαρίζοντας όχι μόνο τίς έπιφανειακές μας πληγές, άλλα φτάνοντας «άχρίς αρμών τε καί μυελών» (Έβρ. 4,12), μέχρι τό μεδούλι τών όστών μας, γιά νά ξεχωρίσει τό σάπιο άπό τό ύγιές, τό νεκρό άπό τό ζων-τανό, τό ψεύτικο άπό τό αληθινό.

Οι δύο ζυγαριές
Στή συνέχεια ό άπόστολος Παϋλος παρουσιάζει μιά σειρά αγωνιστών της πίστης άναφέροντας πρωτα τέσσερίς έκ τών Κριτών καί έπειτα τούς προφήτες Δαβίδ καί Σαμουήλ. Αρχίζει μέ άθλητές τής πίστης, πού μπορεί νά μήν ήταν όλοι τους πρότυπα «λαμπρού βίου», άλλα άγωνίστηκαν μέ ειλικρίνεια καί φιλοτιμία. Αμέσως μετά, βέβαια, θά αναφερθεί στά κατορθώματα τών πρωταθλητών τής πίστης, μαρτύρων καί άσκητών, οι όποιοι υπέφεραν τά πάνδεινα καί απαρνήθηκαν όλα τά φθαρτά καί επίγεια έξαιτίας τής άταλάντευτης πίστης καί τής φλογερής άγάπης τους γιά τόν θεό. Ανάμεσα στούς καρπούς τής πίστης τους αναφέρει καί δύο σημεία πού φαίνονται άντιφατικά: «οι μέν έφυγον στόματα μαχαίρας, οϊ δε έν φόνω μαχαίρας άπέθανον». «Τελικά ποιο άπό τά δύο έπαινεΐς καί θαυμάζεις;», ρωτάει ρητορικά τόν Απόστολο ό Χρυσορρήμων. Καί άπαντάει ό ίδιος: «Καί τό ένα καί τό άλλο. Καί τά δύο είναι θαύματα τής πίστης- καί τό ότι κατορθώνει μεγάλα, καί τό ότι πάσχει πολλά».
Οι άγιοι ύπέμειναν μέ καρτερία τόσες θλίψεις, διότι είχαν βαθιά μέσα τους πιστέψει -όπως τό βεβαίωσε καί ό Χριστός- ότι «δεν θά ωφελήσει τίποτα τόν άνθρωπο, άν κερδήσει όλο τόν κόσμο καί ζημιωθεί τήν ψυχή του». Γι΄ αύτούς ή ζυγαριά, πού άπό τή μιά είχε τόν κόσμο καί άπό τήν άλλη τήν ψυχή τους, πάντα έγερνε πρός τό μέρος τής φροντίδας γιά τήν ψυχή τους. Γι΄ αυτό καί αξιώθηκαν νά αποκτήσουν οι ίδιοι αξία μεγαλύτερη άπό όλο τόν κόσμο. «Ετσι, ή άλλη ζυγαριά, πού άπό τή μιά έχει όλο τόν κόσμο μέ τά δήθεν σπουδαία του καί τούς δήθεν σπουδαίους του καί άπό τήν άλλη τούς άγίους, γέρνει πάντα άπό τή μεριά τών αγίων, άφοϋ αυτών «ούκ ην άξιος ό κόσμος».

Μάς περιμένουν στό τραπέζι
Ό τονισμός τής μεγάλης δόξας τών αγίων δέν έχει σκοπό νά μάς δημιουργήσει αϊσθήματα κατωτερότητας. Ό άληθινός ποιμένας άπόστολος Παϋλος μάς τονώνει ύγιώς τήν αύτοπεποίθηση, θυμίζοντάς μας ότι ό Άρχιποίμην Χριστός «κάτι μεγαλύτερο προέβλεψε γιά έμάς»·όχι ότι απολαμβάνουμε «κρείττονα σωτηρίαν», άλλα αξιωθήκαμε νά ζούμε σέ χρόνους πού έχει συντελεσθεί ή διά τοϋ Χριστού απολύτρωση καί ή περίοδος άναμονής γιά τήν τελική δόξα είναι γιά έμάς συντομότερη. «Ετσι, χωρίς νά αδικήσει έκείνους τούς κορυφαίους άγωνιστές τής πίστης, τίμησε κι έμάς. «Συμβαίνει ό,τι καί μέ ένα φιλόστοργο πατέρα», θά εξηγήσει ό άγιος Ίωάννης. «Γιά τά προκομένα παιδιά του παραγγέλλει νά μήν τούς δώσουν νά φάνε, μέχρίς ότου έρθουν καί τά άλλα αδέλφια τους. «Ετσι μαζί μας θά λάβουν τά στεφάνια κι εκείνοι πού έχουν άθλήσει πρίν άπό τόσα πολλά χρόνια. Κι αυτοί, γεμάτοι αγάπη γιά έμας, μέ χαρά τό περιμένουν, ώστε όλοι μαζί νά χαρούμε».
Μετά άπό αυτά, ποιός θά δικαιολογείται νά μήν «τά δώσει όλα», γιά νά μή χάσει τό στεφάνι τής πίστης;

Άρχιμ. Β. Λ.