ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ

ΜΗΝ ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΣΟΥ

ΚΥΡΙΑΚΗ  21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019:   Πολύ συχνά στην παρότρυνση νά ενταχθεί κάποιος στή μυστηριακή ζωή τής Έκκλησίας, ή απάντηση είναι: «Εγώ πιστεύω μέ τόν τρόπο μου». Πρόκειται γιά διαχρονικό σύμπτωμα νοσηρής αύτονομίας καί αύτάρκειας, τό όποίο ό άπόστολος Παϋλος τό ονομάζει «έθελοθρησκεία»: ό καθένας «κόβει καί ράβει στά μέτρα του» τόν λόγο τοϋ θεοΰ καί τήν παράδοση τής Έκκλησίας, παρουσιάζοντας μιά επίφαση σοφίας, ταπεινοφροσύνης καί άσκησης, άλλα στην ουσία έξυπηρετώντας τήν «πλησμονήν τής σαρκός» (Κολ. 2,23), δηλαδή τήν ικανοποίηση τοϋ εγωιστικού φρονήματος.

Πλάνη εξαιτίας φιλαρχίας

Στό σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, γράφοντας ό Παϋλος πρός τούς Ρωμαίους, εκφράζει τόν βαθύ του πόνο βλέποντας τους ομοεθνείς του Ιουδαίους νά κινδυνεύουν νά χάσουν τή σωτηρία τους, εξαιτίας αυτής της θανατηφόρας αρρώστιας, της «έθελοθρησκείας». Τά συμπτώματα της φαίνονται στην επιμονή τους νά «στήσουν τήν ιδίαν δικαιοσύνην», δηλαδή τή δική τους αντίληψη γιά τόν τρόπο δικαίωσης καί σωτηρίας.

Τό πόση είναι ή λαχτάρα τοϋ Αποστόλου γιά τή σωτηρία των συμπατριωτών του, τό εξέφρασε στό προηγούμενο κεφάλαιο της ϊδιας επιστολής μέ τρόπο συγκλονιστικό: «θά ευχόμουν έγώ ό ίδιος νά χωριστώ άπό τόν Χριστό (καί άρα νά χάσω τή δική μου σωτηρία) γιά χάρη τών αδελφών μου Ιουδαίων (άρκεί νά σωθούν αυτοί)». Βέβαια δέν τους νιώθει μόνο αδελφούς του άλλα καί «τεκνία του», όπως μας επισημαίνει ό Ίερος Χρυσόστομος θυμίζοντάς μας ότι καί γι' αυτούς πέρασε «ώδίνες» πολύ φοβερότερες άπό τίς φυσικές ώδίνες. Διότι «έκεΐ μέν της σαρκός ό πόνος», έδώ όμως οι πατρικές «ώδίνες τήν ϊδια τή δύναμη της ψυχής καταξαίνουσι καί γιά νά μάθεις ότι είναι χειρότερες αυτές οι ώδίνες, σέ ερωτώ: ποιός ποτέ χάριν τών παιδιών του ευχήθηκε όχι μόνο νά υπομείνει γέεννα άλλα καί νά είναι ανάθεμα άπό Χρίστου;». 

Στή σημερινή περικοπή ό άπόστολος Παϋλος επαναλαμβάνει τή σφοδρή επιθυμία της καρδιάς του καί την έντονη προσευχή του γιά τή σωτηρία τους. Οι Ιουδαίοι είχαν κυριολεκτικά κολλήσει στήν πλανεμένη πλέον -μετά τήν έλευση τοϋ Μεσσία- άντίληψη ότι ή σωτηρία έπιτυγχάνεται μόνο μέ τήν τήρηση τών διατάξεων τοϋ Μωσαϊκού νόμου. Τρόμαξε, έπίσης κυριολεκτικά, νά άπαγκιστρωθεΐ ό πρώην Σαΰλος άπό αύτή τήν πλάνη, άφοϋ χρειάστηκε ή άφυπνιστική συνάντησή του μέ τόν Μεσσία στήν πορεία του πρός τή Δαμασκό. Καί έχοντας νιώσει πόσο δύσκολη είναι αύτή ή αφύπνιση, προσπαθεί έδώ νά τούς δικαιολογήσει, λέγοντας όχι έχουν μέν «ζήλον θεού άλλ' ού κατ' έπίγνωσιν». Άμέσως μετά, όμως, θά στιγματίσει τή νοσηρή ίσχυρογνωμοσύνη τους καί τήν τραγική έπίπτωσή της, πού είναι ή έκ μέρους τους απόρριψη τής έν Χριστώ σωτηρίας. Καί αύτά τα λει μέ πόνο ό Άπόστολος, γιά νά δείξει, κατά τόν ιερό Χρυσόστομο, ότι «ούκ έξ άγνοίας άλλα άπό φιλονικίας καί φιλαρχίας μάλλον έπλανήθησαν».

«Εκ χάριτος, ούκ έξ έργων σωτηρία»

Θά έπρεπε ή άπροκατάληπτη μελέτη καί ή σωστή εφαρμογή τοϋ Μωσαϊκού νόμου νά τούς έχουν οδηγήσει στή σωτήρια ομολογία ότι «τέλος νόμου Χριστος» καί ότι Αύτός πλέον είναι ό μόνος πού μπορεί νά σώσει «πάντα τόν πιστεύοντα», καί όχι ή -ουσιαστικά ανέφικτη- τήρηση όλων των νομικών διατάξεων. Ό έγωισμός καί ή φιλαρχία τούς τύφλωσαν τόσο πολύ, ώστε -όπως λέει ένας έρμηνευτής- «ούτε κατάλαβαν ούτε τήρησαν αυτό, πού ήθελε ό νόμος (τήν προσαγωγή στον Χριστό)- καί όχι μόνο αύτό άλλα παρουσίασαν ώς σκοπό τοϋ νόμου ένα πράγμα υπέρογκο καί άκατόρθωτο: τήν τυπική τήρηση τής πληθώρας τών νομικών διατάξεων».Ή έν Χριστώ σωτηρία, θά ερμηνεύσει ό Χρυσορρήμων, «ολόκληρη προέρχεται άπό την άνωθεν χάρη- όχι άπό τά έργα τών ανθρώπων άλλα άπό τήν πίστη στόν Χριστό ή σωτηρία μας είναι δωρεά τοϋ θεοϋ». 

Προσπαθώντας ό Άπόστολος νά μάς δώσει νά καταλάβουμε τί σημαίνει «δωρεάν σωτηρία», προσαρμόζει στόν σκοπό του κάποιους λόγους τοϋ θεόπτη Μωϋσή άπό τό Δευτερονομιο, όπου ό Προφήτης έπίσης προσπαθεί νά μας πει ότι ή σωτήρια έντολή τοΰ θεοϋ «ούχ ύπέρογκός έστιν ουδέ μακράν άφ' ημών» (Δευτ. 30,11). «Δέν σοΰ ζητάει ό θεός», λέει καί ό Άπόστολος, «πράγματα άκατόρθωτα, γιά νά σωθεΐς. Δέν σοϋ είπε κανείς νά άνεβεΐς στόν ουρανό γιά νά κατεβάσεΐς τόν Χριστό, οϋτε νά κατεβεϊς στόν άδη γιά νά τόν άναστήσεις. Αύτά τά ϋψιστα Μυστήρια κενωτικής άγάπης καί θυσίας συντελέσθηκαν άπό τόν Σωτήρα μας Χριστό. Τώρα πλέον ή σωτηρία σου είναι πολύ κοντά σου·είναι κοντά στό στόμα σου καί στήν καρδιά σου. Ή μόνη δική σου συμμετοχή, ό μοναδικός σου έλεύθερος κόπος είναι νά πιστέψεις στόν Χριστό μέ τήν καρδιά σου καί νά τόν ομολογήσει Σωτήρα σου μέ τό στόμα σου».

Τό κόστος τής παρρησίας

Ή πίστη αύτή καί ή σωτήρια ομολογία στηρίζονται σέ δύο κυρίως ιστορικά γεγονότα: στή Σάρκωση τοΰ Λόγου καί στην Άνάστασή του. Πρόκειται για «μυστήρια κραυγής, α έν ησυχία θεού έπράχθη» (αγιος Ίγνάτιος θεοφόρος). Πιστεύουμε καί ομολογούμε ότι ό Ίησοϋς Χριστός είναι ό Κύριος τής δόξης, ό Γιαχβέ τής Παλαιάς Διαθήκης, καί ότι νίκησε γιά έμάς τόν θάνατο με τήν έκ νεκρών Ανάσταση του. «Περί έλπίδος καί άναστάσεως νεκρών έγώ κρίνομαι», θά πεϊ ό Παϋλος άπολογούμενος στό συνέδριο τών Ιουδαίων, δίνοντας κορυφαίο παράδειγμα ότι «ή παντελής σωτηρία» δέν είναι μόνο μιά ανέξοδη πίστη, άλλα έχει, κατά τόν θεολόγο Γρηγόριο, καί μιά ακριβή προσθήκη: «τήν παρρησίαν τής όμολογίας».  Καί αυτή όμως ή συχνά «δαπανηρή» παρρησία είναι δώρο τοΰ θεού ή μάλλον βραβείο τοΰ θεού σέ όλους έκείνους τούς μάρτυρες, πού -όπως ό πρωτοκορυφαίος Άπόστολος- «ένεδυναμώθησαν τη πίστει δούναι δόξαν τω θεώ» (Ρωμ. 4,20).

Αρχιμ. Β. Λ.