ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ φ.1680

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ

Ή προσευχή αποτελεί γιά όποιον πιστεύει βαθιά ανάγκη τής ΰπαρξης. Δέν είναι μιά τυπική διαδικασία, κυρίως πρίν τόν ΰπνο, άλλα σημείο ζωής καί έλπίδας. "Οταν νιώθουμε ανασφάλεια, όταν βλέπουμε δυσκολίες πού αντιμετωπίζουμε τόσο έμεΐς όσο καί οι δικοί μας, τότε σπεύδουμε νά εναποθέσουμε τίς προσδοκίες γιά βοήθεια στον θεό, γιά τόν όποιο εϊμαστε βέβαιοι ότι καί μάς αγαπά καί μπορεί νά μάς δώσει αυτό πού επιθυμούμε. Τί θεός θά ήταν, άλλωστε, άν δέν είχε τέτοια δυνατότητα;

Στην ευαγγελική περικοπή όμως, μέ τήν οποία ξεκινά ή ωραία, κατανυκτική καί άκρως διδακτική περίοδος τοϋ λειτουργικού έτους, τό Τριώδιο, ό Χριστός κάνει αναφορά σέ δύο άνθρώπους, τόν Φαρισαϊο καί τόν τελώνη, οι όποιοι δέν έχουν καμία πρόκληση ενώπιον τους, ούτε περνούν δυσκολίες. Ή προσευχή τους δέν είναι ούτε γιά τούς άλλους. Μπροστά στον θεό αποκαλύπτουν τόν εαυτό τους. Ό Χριστός μιλά γιά μιά προσευχή πού ξεπερνά φόβους, άγχη, άνασφάλειες, καί γίνεται προσευχή τής καρδιάς.

Δέν χρωστά στον θεό

Ό Φαρισαΐος κοιτά τή ζωή του καί αισθάνεται ότι δέν χρωστά τίποτε στον θεό. Πρώτα συγκρίνει τόν εαυτό του μέ τούς άλλους άνθρώπους καί έκεί διαπιστώνει ότι δέν είναι άμαρτωλός, όπως εκείνοι, καί ιδιαίτερα ό τελώνης, τόν όποιο φαίνεται ότι ό Φαρισαΐος τόν γνώριζε. Κατόπιν συγκρίνει τόν εαυτό του μέ τόν θεό καί έκεΐ διαπιστώνει ότι τηρεί τίς έντολές τοΰ νόμου. Διαπιστώνει έτσι ότι, σέ σχέση τόσο μέ τούς άνθρώπους όσο καί μέ τόν θεό, είναι άψογος. Ό Χριστός αναφέρει ότι ό θεός δέν θά μπορούσε νά δικαιώσει έναν τέτοιο άνθρωπο, γιατί ό Φαρισαΐος δέν χρειαζόταν κανέναν. Ή προσευχή του δέν ήταν κίνηση άγάπης, άλλα δικαίωσης τοϋ εαυτού του. "Εβλεπε έξω του, κοιτούσε μέσα του καί δόξαζε τό έγώ του.

Όμολογώντας τήν άμαρτωλότητα

Άντίθετα, ό τελώνης δεν βλέπει τούς άλλους, άλλα στέκεται μακριά τους. Δεν τολμά νά κοιτάξει οΰτε τόν θεό. Τό μόνο πού βλέπει είναι ό έαυτός του καί έκεΐ διαπιστώνει ότι όχι μόνο δέν έχει τίποτε γιά νά καυχηθεί, άλλα ή ζωή του είναι γεμάτη άμαρτίες. Τό έσωτερικό του κενό όμως τόν οδηγεί στή δικαίωση. Γιατί, διαπιστώνοντας τήν αδυναμία του, τήν άποδέχτηκε μέ ταπείνωση καί έκανε τό μόνο πού θά μποροΰσε αληθινά νά τόν βοηθήσει. Επικαλέστηκε τό έλεος καί τήν εύσπλαγχνία τοϋ θεού, όμολογώντας τήν άμαρτωλότητά του. «Ό θεός ίλάσθητί μοι τω άμαρτωλω» (Λουκ. 18,13). Ό Χριστός διαβεβαιώνει ότι τελικά ό τελώνης δικαιώθηκε καί συγχωρέθηκε άπό τόν θεό γιατί μέ τή θέληση του αποδέχθηκε τήν αδυναμία του καί ταπεινώθηκε. Έβλεπε μόνο έντός του καί αφέθηκε στόν θεό.

Οι σημερινοί τελώνες καί Φαρισαίοι

Οι δύο αύτοί ανθρώπινοι τύποι άπαντώνται τόσο στή ζωή τής Έκκλησίας όσο καί τοϋ κόσμου. Τόν τύπο τοϋ Φαρισαίου τόν βρίσκουμε στά πρόσωπα εκείνων πού διεκδικούν γιά τόν έαυτό τους τήν αύθεντία καί τήν αλήθεια. Εύταριστοϋν τόν θεό τους, ό όποΐος δέν είναι άλλος άπό τό έγώ τους, γιά τό ότι ξεχωρίζουν άπό τούς άλλους καί διεκδικούν τή δικαίωση τους, διότι μόνο αύτοί γνωρίζουν καί εφαρμόζουν ό,τι εϊναι σωστό. Τόν τύπο τοϋ τελώνη τόν συναντοϋμε στά πρόσωπα εκείνων οι όποιοι λένε τήν αλήθεια καί δέν θεωρούν ότι ό έαυτός τους εϊναι ή αλήθεια. Είναι έκείνοι πού έμπιστευονται τόν θεό καί ζητοΰν τήν εύσπλαγχνία του, γιατί γνωρίζουν ότι άπό μόνοι τους δέν επαρκούν. Είναι, τελικά, εκείνοι πού γιά τόν έαυτό τους λένε μία ωραία προσευχή ένός άσκητή τής Αίγύπτου, τοϋ άββά Μακαρίου: «Κύριε, όπως ξέρείς καί όπως θέλεΐς, έλέησέ με».

Καθώς εισερχόμαστε στό Τριώδιο, άς σπουδάσουμε σε ποιόν ανθρώπινο τύπο μοιάζουμε. Τό σχόλιο τοϋ Χρίστου μάς δείχνει τί θέλει ό Θεος άπό έμάς. "Ας προσευχόμαστε λοιπόν, έκτός άπό τό γιά ό,τι έχουμε ανάγκη, νά μάς δίνει ό θεός αγάπη καί συγκατάβαση έναντι των άλλων, νά στρεφόμαστε έντός μας καί νά καταλαβαίνουμε ότι, ακόμη κι αν προοδεύουμε πνευματικά καί κοσμικά, έναντι τοΰ θεοϋ καί όσων τόν αγάπησαν, δηλαδή των Αγίων, αμαρτωλοί είμαστε. "Ετσι, ή προσευχή θά γίνει δρόμος πρός τήν ανάσταση τής καρδιάς μας.

π. θ. Μ.