ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ: ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ ΠΤΩΣΙΣ φ.1696
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Είναι ανάγκη ορισμένα σημαδιακά γεγονότα του παρελθόντος να επανέρχονται στην μνήμη των Ελλήνων, ιδίως των ηγεσιών που παίρνουν αποφάσεις και παραδειγματιζόμενες από αυτά να μην υποπέσουν ξανά σε τραγικά σφάλματα για το μέλλων της Χώρας μας. Το Επετειακό τούτο κείμενο, αναφέρεται πολύ περιληπτικά, στην άνοδο και πτώση της κραταιάς Αυτοκρατορίας του Βυζαντίου.
Το 324 μ.Χ. περίπου ο Κωνσταντίνος ψάχνει για την θέση της Νέας Ρώμης. Βέβαια η παράδοση αναφέρει ότι ένα όραμα άνοιξε τα μάτια του Κωνσταντίνου και έτσι στο τέλος του 324 μ.Χ. μ’ ένα ακόντιο στο χέρι χάραξε τα όρια της Νέας Ρώμης, της Κωνσταντίνου – Πόλεως. Η νέα πρωτεύουσα από της ιδρύσεως της άρχισε να στολίζεται με συμβολικά ελληνικά καλλιτεχνήματα που μεταφέρθηκαν εκεί.
Στην παγκόσμια ιστορία υπήρξε το Βυζάντιο, η μακροβιότερη Αυτοκρατορία. Στην μακραίωνη ιστορία της, πολλά προσέφερε στην Ανθρωπότητα και σ’ αυτήν οφείλεται κατά μέγα μέρος η σημερινή εξέλιξη και ο πολιτισμός της σημερινής Ευρώπης και ακόμη πιστεύω ολόκληρης της ανθρωπότητας γενικότερα.
-Για εμάς τους Έλληνες το Βυζάντιο είναι ο κρίκος που ενώνει την Αρχαία Ελληνική Ιστορία με την σημερινή Ελλάδα. Επίσης οι μεγάλοι κλασσικοί αιώνες 5ο και 4ος π.Χ. με κέντρο την Αθήνα μας έδωσαν την φιλοσοφία, την έννοια του Νόμου, την έννοια της Δημοκρατίας και όλες τις μορφές της λογοτεχνίας και της τέχνης, οι οποίες δια του Βυζαντίου μεταλαμπαδεύθηκαν στην Ευρώπη και δι’ αυτών μέχρι σήμερα εκφράζεται η ανθρωπότης.
Στο Βυζάντιο πολλά χρωστάει η Δύση:
-ΠΡΩΤΟΝ: Το Βυζάντιο δασκάλεψε την Ευρώπη στις επιστήμες και τις τέχνες. Το «Οικουμενικό διδασκαλείο» ιδρυμένο το 849 από τον Καίσαρα Βάρδα, ήτανε το πνευματικό κέντρο του κόσμου, γεμάτο ξένους φοιτητές, φερμένους από την Ανατολή και την Δύση.
-ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Εάν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν είχε σταματήσει την Μωαμεθανική επίθεση των Αράβων, που άρχισε τον 7ο αιώνα, αυτοί θα κατελάμβαναν όλη την Ευρώπη και θα εγένετο η Ευρώπη, Μωαμεθανικός και όχι Χριστιανικός χώρος. Γιατί έτσι δόθηκε χρόνος στους λαούς της Δυτικής Ευρώπης ν’ αποκτήσουν εθνική αυτοσυνειδησία, να οργανώσουν ανεξάρτητα κράτη και να μπορέσουν σιγά – σιγά μόνοι των ν’ αντισταθούν εναντίον της Μωαμεθανικής πιέσεως, η οποία τον 16ο αιώνα έφθασε με τους Τούρκους μέχρι της Βιέννης.
-ΤΡΙΤΟΝ: Το Βυζάντιο αναμφισβήτητα ευεργέτησε την ανθρωπότητα σε όλα, χωρίς ποτέ να την βλάψει. Είναι τόσα πολλά τα επιτεύγματα για την ανθρωπότητα του Μεσαιωνικού Ελληνισμού, ώστε να καταντάει άδικο οι σύγχρονοι να λησμονούν το χρέος τους προς την Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
ΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
-Η Ανάπτυξη Του Βυζαντίου, σε μία μεγάλη Αυτοκρατορία, οφείλεται σε τρία κυρίως βασικά στοιχεία:
-ΠΡΩΤΟΝ: Η Στρατιωτική Δύναμη, που ασφαλώς κληρονόμησε από την Ρώμη.
-ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Η θρησκεία, η ορθόδοξος εκκλησία, η οποία οργανώθηκε κατά τρόπο εξαιρετικό, έτσι που κατόρθωσε να κρατήσει μαζί, πολλούς και διαφόρους λαούς, οι οποίοι δεν ήσαν ούτε την ιδίας φυλής, ούτε του ιδίου πολιτισμού, ούτε της ιδίας γλώσσας, ήσαν όμως όλοι χριστιανοί ορθόδοξοι, και
-ΤΡΙΤΟΝ: Το σπουδαιότερο ίσως όλων η Ελληνική Παιδεία. Διότι τα σχολεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τα Πανεπιστήμια τα οποία ιδρύθηκαν εις την Κωνσταντινούπολη και οι άλλες μεγάλες πόλεις, όπως στην Αθήνα την Θεσσαλονίκη, την Καισάρεια και σε άλλες πόλεις. Τα μοναστήρια, είναι επίσης εκείνα που διαφύλαξαν για τον κόσμο τα γραπτά και την Σοφία των μεγάλων Ελλήνων κλασσικών συγγραφέων και τις ανθρωπιστικές των απόψεις.
Όταν τον 4ο π.Χ. αιώνα ο Ισοκράτης έλεγε, ότι: «Έλληνες είναι όσοι μετέχουν της ημετέρας παιδείας» δεν μπορούσε να φαντασθεί την αξία της μεγάλης αυτής αλήθειας.
ΑΙΤΙΑ ΠΤΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
-Όταν το Βυζάντιο έφθασε στην μεγάλη του δόξα 10ο και 11ο αιώνα π.Χ. στην εποχή της Μακεδονικής δυναστείας, δεν μπορούσε να φαντασθεί κανείς ότι τόσο σύντομα θ’ ακολουθούσε η πτώση. Η πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας δεν ήλθε τον 15ο αιώνα, αλλά από σειρά γεγονότων από τον 11ο αιώνα π.Χ. τα οποία λίαν περιληπτικά θ’ αναφέρω:
-Οι Τούρκοι ήλθαν στο Βυζάντιο σε δύο μεγάλα κύματα, πρώτα οι Σελτσουκίδες Τούρκοι και έπειτα οι Οθωμανοί. Δυστυχώς για πρώτη φορά ο Στρατός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ηττήθη από τα στίφη των Σελτσουκίδων Τούρκων στα μέσα του 11ου αιώνα στην μεγάλη μάχη του Μαντζίκερ και έτσι έμεινε ανυπεράσπιστη η Μικρά Ασία για την κατάκτηση από αυτούς. Η κατάκτηση αυτή είναι εκείνη που αποδυνάμωσε το Βυζάντιο, διότι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η καρδιά και η δύναμη ήταν πάντα η Μικρά Ασία.
-Τον 11ο Αιώνα έχουμε επίσης την Επίθεση των Νορμανδών, οι οποίοι ξεκίνησαν από τις σκανδιναβικές χώρες και κατόρθωσαν να κατακτήσουν πολλά μέρη στην Βόρεια Ευρώπη την Αγγλία και την Σικελία. Στη Σικελία ίδρυσαν Νορμανδικό Κράτος από το οποίο επιτίθεντο εναντίον των ελληνικών νησιών και παραλίων, φέροντας έτσι καίρια κτυπήματα κατά του Βυζαντίου.
-Ένα άλλο γεγονός της Μεσαιωνικής Ιστορίας, που αποδυνάμωσε ακόμη περισσότερο το Βυζάντιο είναι, οι Σταυροφορίες. Στην αρχή αυτές είχαν κίνητρα θρησκευτικά, μετά άλλαξαν χαρακτήρα και πήραν μορφή εμπορική και τυχοδιωκτική. Έτσι η 4η Σταυροφορία, αντί να συνεχίσει τον δρόμο για να ελευθερώσει τον Άγιο Τάφο, εστράφη εναντίον της Κωνσταντινουπόλεως. Δυστυχώς και πάλιν οι εσωτερικές διχόνοιες της αυτοκρατορικής τότε Κυβερνήσεως, έδωσαν την ευκαιρία στην 4η Σταυροφορία να καταλάβει το 1204 την Κωνσταντινούπολη και να ιδρύσει εκεί Φραγκικό Κράτος. Το Φραγκικό αυτό Κράτος, διήρκεσε μόνο ως το 1264, διότι από την Νίκαια οι Έλληνες ανακατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη. Η καταστροφή και η διασπάθιση του Ελληνικού χώρου, η οποία επήλθε στο υπόλοιπο Βυζαντινό Κράτος ήταν από τους Φράγκους ανεπανόρθωτη.
-Ο 14ος αιώνας είναι αιώνας μεγάλων καταστροφών, για τον Ελληνισμό. Πρώτα ήλθε στα μέσα του αιώνα μια τρομερή επιδημία πανώλης, η οποία αποψίλωσε τον πληθυσμό των πόλεων της Μέσης Ανατολής και του Ελληνικού χώρου. Τα 2/3 των κατοίκων περίπου πέθαναν. (Συνέχεια στο επόμενο φύλλο)
* Ο κ. Ιωάννης Μ. Ασλανίδης, είναι Αντιστράτηγος ε.α., Επίτιμος Διοικητής της Σ.Σ.Ε. από τη Δράμα, διαμένων στην Αθήνα.
Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ
ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ ΠΤΩΣIΣ (Α)
ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ ΠΤΩΣIΣ (Α)
του Ιωάννη Ασλανίδη*
|
Είναι ανάγκη ορισμένα σημαδιακά γεγονότα του παρελθόντος να επανέρχονται στην μνήμη των Ελλήνων, ιδίως των ηγεσιών που παίρνουν αποφάσεις και παραδειγματιζόμενες από αυτά να μην υποπέσουν ξανά σε τραγικά σφάλματα για το μέλλων της Χώρας μας. Το Επετειακό τούτο κείμενο, αναφέρεται πολύ περιληπτικά, στην άνοδο και πτώση της κραταιάς Αυτοκρατορίας του Βυζαντίου.
Το 324 μ.Χ. περίπου ο Κωνσταντίνος ψάχνει για την θέση της Νέας Ρώμης. Βέβαια η παράδοση αναφέρει ότι ένα όραμα άνοιξε τα μάτια του Κωνσταντίνου και έτσι στο τέλος του 324 μ.Χ. μ’ ένα ακόντιο στο χέρι χάραξε τα όρια της Νέας Ρώμης, της Κωνσταντίνου – Πόλεως. Η νέα πρωτεύουσα από της ιδρύσεως της άρχισε να στολίζεται με συμβολικά ελληνικά καλλιτεχνήματα που μεταφέρθηκαν εκεί.
Στην παγκόσμια ιστορία υπήρξε το Βυζάντιο, η μακροβιότερη Αυτοκρατορία. Στην μακραίωνη ιστορία της, πολλά προσέφερε στην Ανθρωπότητα και σ’ αυτήν οφείλεται κατά μέγα μέρος η σημερινή εξέλιξη και ο πολιτισμός της σημερινής Ευρώπης και ακόμη πιστεύω ολόκληρης της ανθρωπότητας γενικότερα.
-Για εμάς τους Έλληνες το Βυζάντιο είναι ο κρίκος που ενώνει την Αρχαία Ελληνική Ιστορία με την σημερινή Ελλάδα. Επίσης οι μεγάλοι κλασσικοί αιώνες 5ο και 4ος π.Χ. με κέντρο την Αθήνα μας έδωσαν την φιλοσοφία, την έννοια του Νόμου, την έννοια της Δημοκρατίας και όλες τις μορφές της λογοτεχνίας και της τέχνης, οι οποίες δια του Βυζαντίου μεταλαμπαδεύθηκαν στην Ευρώπη και δι’ αυτών μέχρι σήμερα εκφράζεται η ανθρωπότης.
Στο Βυζάντιο πολλά χρωστάει η Δύση:
-ΠΡΩΤΟΝ: Το Βυζάντιο δασκάλεψε την Ευρώπη στις επιστήμες και τις τέχνες. Το «Οικουμενικό διδασκαλείο» ιδρυμένο το 849 από τον Καίσαρα Βάρδα, ήτανε το πνευματικό κέντρο του κόσμου, γεμάτο ξένους φοιτητές, φερμένους από την Ανατολή και την Δύση.
-ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Εάν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν είχε σταματήσει την Μωαμεθανική επίθεση των Αράβων, που άρχισε τον 7ο αιώνα, αυτοί θα κατελάμβαναν όλη την Ευρώπη και θα εγένετο η Ευρώπη, Μωαμεθανικός και όχι Χριστιανικός χώρος. Γιατί έτσι δόθηκε χρόνος στους λαούς της Δυτικής Ευρώπης ν’ αποκτήσουν εθνική αυτοσυνειδησία, να οργανώσουν ανεξάρτητα κράτη και να μπορέσουν σιγά – σιγά μόνοι των ν’ αντισταθούν εναντίον της Μωαμεθανικής πιέσεως, η οποία τον 16ο αιώνα έφθασε με τους Τούρκους μέχρι της Βιέννης.
-ΤΡΙΤΟΝ: Το Βυζάντιο αναμφισβήτητα ευεργέτησε την ανθρωπότητα σε όλα, χωρίς ποτέ να την βλάψει. Είναι τόσα πολλά τα επιτεύγματα για την ανθρωπότητα του Μεσαιωνικού Ελληνισμού, ώστε να καταντάει άδικο οι σύγχρονοι να λησμονούν το χρέος τους προς την Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
ΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
-Η Ανάπτυξη Του Βυζαντίου, σε μία μεγάλη Αυτοκρατορία, οφείλεται σε τρία κυρίως βασικά στοιχεία:
-ΠΡΩΤΟΝ: Η Στρατιωτική Δύναμη, που ασφαλώς κληρονόμησε από την Ρώμη.
-ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Η θρησκεία, η ορθόδοξος εκκλησία, η οποία οργανώθηκε κατά τρόπο εξαιρετικό, έτσι που κατόρθωσε να κρατήσει μαζί, πολλούς και διαφόρους λαούς, οι οποίοι δεν ήσαν ούτε την ιδίας φυλής, ούτε του ιδίου πολιτισμού, ούτε της ιδίας γλώσσας, ήσαν όμως όλοι χριστιανοί ορθόδοξοι, και
-ΤΡΙΤΟΝ: Το σπουδαιότερο ίσως όλων η Ελληνική Παιδεία. Διότι τα σχολεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τα Πανεπιστήμια τα οποία ιδρύθηκαν εις την Κωνσταντινούπολη και οι άλλες μεγάλες πόλεις, όπως στην Αθήνα την Θεσσαλονίκη, την Καισάρεια και σε άλλες πόλεις. Τα μοναστήρια, είναι επίσης εκείνα που διαφύλαξαν για τον κόσμο τα γραπτά και την Σοφία των μεγάλων Ελλήνων κλασσικών συγγραφέων και τις ανθρωπιστικές των απόψεις.
Όταν τον 4ο π.Χ. αιώνα ο Ισοκράτης έλεγε, ότι: «Έλληνες είναι όσοι μετέχουν της ημετέρας παιδείας» δεν μπορούσε να φαντασθεί την αξία της μεγάλης αυτής αλήθειας.
ΑΙΤΙΑ ΠΤΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
-Όταν το Βυζάντιο έφθασε στην μεγάλη του δόξα 10ο και 11ο αιώνα π.Χ. στην εποχή της Μακεδονικής δυναστείας, δεν μπορούσε να φαντασθεί κανείς ότι τόσο σύντομα θ’ ακολουθούσε η πτώση. Η πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας δεν ήλθε τον 15ο αιώνα, αλλά από σειρά γεγονότων από τον 11ο αιώνα π.Χ. τα οποία λίαν περιληπτικά θ’ αναφέρω:
-Οι Τούρκοι ήλθαν στο Βυζάντιο σε δύο μεγάλα κύματα, πρώτα οι Σελτσουκίδες Τούρκοι και έπειτα οι Οθωμανοί. Δυστυχώς για πρώτη φορά ο Στρατός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ηττήθη από τα στίφη των Σελτσουκίδων Τούρκων στα μέσα του 11ου αιώνα στην μεγάλη μάχη του Μαντζίκερ και έτσι έμεινε ανυπεράσπιστη η Μικρά Ασία για την κατάκτηση από αυτούς. Η κατάκτηση αυτή είναι εκείνη που αποδυνάμωσε το Βυζάντιο, διότι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η καρδιά και η δύναμη ήταν πάντα η Μικρά Ασία.
-Τον 11ο Αιώνα έχουμε επίσης την Επίθεση των Νορμανδών, οι οποίοι ξεκίνησαν από τις σκανδιναβικές χώρες και κατόρθωσαν να κατακτήσουν πολλά μέρη στην Βόρεια Ευρώπη την Αγγλία και την Σικελία. Στη Σικελία ίδρυσαν Νορμανδικό Κράτος από το οποίο επιτίθεντο εναντίον των ελληνικών νησιών και παραλίων, φέροντας έτσι καίρια κτυπήματα κατά του Βυζαντίου.
-Ένα άλλο γεγονός της Μεσαιωνικής Ιστορίας, που αποδυνάμωσε ακόμη περισσότερο το Βυζάντιο είναι, οι Σταυροφορίες. Στην αρχή αυτές είχαν κίνητρα θρησκευτικά, μετά άλλαξαν χαρακτήρα και πήραν μορφή εμπορική και τυχοδιωκτική. Έτσι η 4η Σταυροφορία, αντί να συνεχίσει τον δρόμο για να ελευθερώσει τον Άγιο Τάφο, εστράφη εναντίον της Κωνσταντινουπόλεως. Δυστυχώς και πάλιν οι εσωτερικές διχόνοιες της αυτοκρατορικής τότε Κυβερνήσεως, έδωσαν την ευκαιρία στην 4η Σταυροφορία να καταλάβει το 1204 την Κωνσταντινούπολη και να ιδρύσει εκεί Φραγκικό Κράτος. Το Φραγκικό αυτό Κράτος, διήρκεσε μόνο ως το 1264, διότι από την Νίκαια οι Έλληνες ανακατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη. Η καταστροφή και η διασπάθιση του Ελληνικού χώρου, η οποία επήλθε στο υπόλοιπο Βυζαντινό Κράτος ήταν από τους Φράγκους ανεπανόρθωτη.
-Ο 14ος αιώνας είναι αιώνας μεγάλων καταστροφών, για τον Ελληνισμό. Πρώτα ήλθε στα μέσα του αιώνα μια τρομερή επιδημία πανώλης, η οποία αποψίλωσε τον πληθυσμό των πόλεων της Μέσης Ανατολής και του Ελληνικού χώρου. Τα 2/3 των κατοίκων περίπου πέθαναν. (Συνέχεια στο επόμενο φύλλο)
* Ο κ. Ιωάννης Μ. Ασλανίδης, είναι Αντιστράτηγος ε.α., Επίτιμος Διοικητής της Σ.Σ.Ε. από τη Δράμα, διαμένων στην Αθήνα.
Αφήστε ένα σχόλιο