ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ: ΕΔΩ ΕΧΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΦΩΣ... φ.1701
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ
Αναζητώντας κάτι σημαντικό μέσα από βιβλία που διάβασα στο παρελθόν (κοντινό ή μακρινό), μου ήρθε στο νου μια μικρή (παραβολική θα έλεγα) ιστορία από βιβλίο του Λεό Μπουσκάλια ‘’Να ζεις, ν’ αγαπάς και να μαθαίνεις’’, που έπεσε στα χέρια μου πριν 20 περίπου χρόνια και έμεινε βαθειά χαραγμένη στη μνήμη μου, για την δύναμη της αλήθειας που έκρυβε και τη διαχρονική σημασία της.
Κάπου εκεί στην Ανατολή (λέει η ιστοριούλα), γυρνώντας κάποιος σπίτι του από τη δουλειά, συναντά κοντά στη γειτονιά του έναν γνωστό του μουλά, γονατισμένο στον χωμάτινο δρόμο έξω από το σπίτι του, κάθιδρο και ταλαιπωρημένο, να ψάχνει κάτι ψαχουλεύοντας στο πυρωμένο από τον μεσημεριάτικο ήλιο χώμα. Τον πλησιάζει και με έκδηλο ενδιαφέρον και ανησυχία ζητά να τον βοηθήσει, αφού πρώτα του πει τι έχασε και το ψάχνει κάτω από τον καυτό ήλιο ντάλα μεσημέρι. Στην απάντηση του μουλά ότι έχασε τα κλειδιά του σπιτιού, ο περαστικός τον ρωτά πού περίπου του έπεσαν για να ψάξει κι αυτός. Κι εκείνος ήρεμα και με ένα αινιγματικό χαμόγελο του απαντά « μέσα στο σπίτι». Η απορία τώρα ζωγραφίζεται ολοφάνερα στο πρόσωπο του περαστικού, ο οποίος έκπληκτος τον ρωτά: ‘’ καλά, αφού σου έπεσαν μέσα στο σπίτι, γιατί ψάχνεις εδώ έξω;’’ Και η απάντηση έρχεται απλή, αφοπλιστική και αβίαστη: « μα γιατί εδώ έχει περισσότερο φως».
Ο ανυποψίαστος ανθρωπάκος απορεί τώρα περισσότερο, αναρωτιέται μήπως ο μουλάς παραφρόνησε, τον χαιρετά βιαστικά και αλαφιασμένος σχεδόν παίρνει το δρόμο για το σπίτι του. Αργότερα, αναζητώντας κάποιο βαθύτερο νόημα στα λόγια του μουλά, ανακαλύπτει τη σοφία που έκρυβε μέσα η απάντησή του: « ψάχνω εδώ έξω, γιατί εδώ έχει περισσότερο φως».
Αλήθεια, μήπως αυτό δεν κάνουμε όλοι μας καθημερινά και διαχρονικά; Μήπως δεν αναζητούμε τη χαμένη πραγματικότητα, το νόημα και τις αξίες της ζωής, ακόμη και την ευτυχία, αντί ενδοσκοπώντας μέσα μας, όπου επικρατεί βαθύ σκοτάδι, εκεί έξω που είναι εύκολο και προσιτό δηλ. στους άλλους; Εκεί που ανενδοίαστα μπορούμε να κρίνουμε και να επικρίνουμε κατηγορώντας και δικάζοντας -ελαφρά τη καρδίαως άσπιλοι και αναμάρτητοι κριτές;
Ας φωνάζει ο Σωκράτης ‘’γνώθι σ’ αυτόν’’ παροτρύνοντάς μας , αιώνες τώρα, στην αυτογνωσία που αποτελεί μοναχικό και δύσκολο δρόμο, οδηγεί όμως με σιγουριά στην εσωτερική γαλήνη και ηρεμία.
Ας διατυμπανίζει ο Πλάτων ότι ‘’το νικάν εαυτόν, πασών των νικών πρώτη τε και αρίστη. Το δε ηττάσθαι αυτόν υφ΄εαυτού, πάντων αίσχιστον και άμα κάκιστον’’. Όμως ο δρόμος για έναν τέτοιο αγώνα και μια τέτοια νίκη, όχι μόνο εύκολος δεν είναι αλλά απαιτεί σύνεση, υπομονή και επιμονή, μοναχικότητα, ακάματη και αέναη εξερεύνηση του εαυτού μας. Τον αποφεύγουμε γιατί ‘’χαλεπόν εαυτόν γνώναι’’κατά τον Θαλή τον Μιλήσιο. Χρειάζεται θάρρος και αποφασιστικότητα για να δούμε κατάφατσα την αλήθεια και τα ελαττώματά μας, παρότι αυτά μπορούν να γίνουν πυξίδα προς την σωστή κατεύθυνση, προς την ορθή πορεία.
Ας μας προτρέπει ο Μάρκος Αυρήλιος λέγοντας: ‘’Ένδον σκάπτε. ‘Ενδον ή πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δύναμιν, εάν αεί σκάπτεις’’. Βασικός του στόχος να βρούμε τον εαυτό μας , να τον γνωρίσουμε, να τον βελτιώσουμε και εν τέλει να τον αγαπήσουμε.
Βρίσκοντας τον εαυτό μας ,ίσως ανακαλύψουμε και την κρυμμένη ευτυχία, που ενώ εδράζει μέσα μας , εμείς την αναζητούμε μάταια αλλού. Θα ’χουμε κερδίσει την δυσκολότερη μάχη με την οίηση και το υπέρμετρο εγώ μας, που θολώνει τους φακούς της αντικειμενικότητας και μας αποπροσανατολίζει από την αλήθεια.
Γνωρίζοντας τον εαυτό μας, και αγαπώντας τον, ίσως γίνει πιο προσιτή η παρότρυνση του Χριστού ‘’αγαπάτε αλλήλους ως εαυτόν’’. Τότε θα ‘χουμε φωτίσει άπλετα μέσα μας,, θα ‘χουμε γίνει σίγουρα καλύτεροι άνθρωποι και δεν θα χρειάζεται πλέον ο μουλάς της ιστοριούλας μας να μας λέει « ψάχνω εδώ έξω , γιατί εδώ έχει περισσότερο φως».
*Ο κ. Περικλής καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
Εδώ έχει περισσότερο φως...
 |
Άρθρο του
Περικλή Καπνιστή* |
Αναζητώντας κάτι σημαντικό μέσα από βιβλία που διάβασα στο παρελθόν (κοντινό ή μακρινό), μου ήρθε στο νου μια μικρή (παραβολική θα έλεγα) ιστορία από βιβλίο του Λεό Μπουσκάλια ‘’Να ζεις, ν’ αγαπάς και να μαθαίνεις’’, που έπεσε στα χέρια μου πριν 20 περίπου χρόνια και έμεινε βαθειά χαραγμένη στη μνήμη μου, για την δύναμη της αλήθειας που έκρυβε και τη διαχρονική σημασία της.
Κάπου εκεί στην Ανατολή (λέει η ιστοριούλα), γυρνώντας κάποιος σπίτι του από τη δουλειά, συναντά κοντά στη γειτονιά του έναν γνωστό του μουλά, γονατισμένο στον χωμάτινο δρόμο έξω από το σπίτι του, κάθιδρο και ταλαιπωρημένο, να ψάχνει κάτι ψαχουλεύοντας στο πυρωμένο από τον μεσημεριάτικο ήλιο χώμα. Τον πλησιάζει και με έκδηλο ενδιαφέρον και ανησυχία ζητά να τον βοηθήσει, αφού πρώτα του πει τι έχασε και το ψάχνει κάτω από τον καυτό ήλιο ντάλα μεσημέρι. Στην απάντηση του μουλά ότι έχασε τα κλειδιά του σπιτιού, ο περαστικός τον ρωτά πού περίπου του έπεσαν για να ψάξει κι αυτός. Κι εκείνος ήρεμα και με ένα αινιγματικό χαμόγελο του απαντά « μέσα στο σπίτι». Η απορία τώρα ζωγραφίζεται ολοφάνερα στο πρόσωπο του περαστικού, ο οποίος έκπληκτος τον ρωτά: ‘’ καλά, αφού σου έπεσαν μέσα στο σπίτι, γιατί ψάχνεις εδώ έξω;’’ Και η απάντηση έρχεται απλή, αφοπλιστική και αβίαστη: « μα γιατί εδώ έχει περισσότερο φως».
Ο ανυποψίαστος ανθρωπάκος απορεί τώρα περισσότερο, αναρωτιέται μήπως ο μουλάς παραφρόνησε, τον χαιρετά βιαστικά και αλαφιασμένος σχεδόν παίρνει το δρόμο για το σπίτι του. Αργότερα, αναζητώντας κάποιο βαθύτερο νόημα στα λόγια του μουλά, ανακαλύπτει τη σοφία που έκρυβε μέσα η απάντησή του: « ψάχνω εδώ έξω, γιατί εδώ έχει περισσότερο φως».
Αλήθεια, μήπως αυτό δεν κάνουμε όλοι μας καθημερινά και διαχρονικά; Μήπως δεν αναζητούμε τη χαμένη πραγματικότητα, το νόημα και τις αξίες της ζωής, ακόμη και την ευτυχία, αντί ενδοσκοπώντας μέσα μας, όπου επικρατεί βαθύ σκοτάδι, εκεί έξω που είναι εύκολο και προσιτό δηλ. στους άλλους; Εκεί που ανενδοίαστα μπορούμε να κρίνουμε και να επικρίνουμε κατηγορώντας και δικάζοντας -ελαφρά τη καρδίαως άσπιλοι και αναμάρτητοι κριτές;
Ας φωνάζει ο Σωκράτης ‘’γνώθι σ’ αυτόν’’ παροτρύνοντάς μας , αιώνες τώρα, στην αυτογνωσία που αποτελεί μοναχικό και δύσκολο δρόμο, οδηγεί όμως με σιγουριά στην εσωτερική γαλήνη και ηρεμία.
Ας διατυμπανίζει ο Πλάτων ότι ‘’το νικάν εαυτόν, πασών των νικών πρώτη τε και αρίστη. Το δε ηττάσθαι αυτόν υφ΄εαυτού, πάντων αίσχιστον και άμα κάκιστον’’. Όμως ο δρόμος για έναν τέτοιο αγώνα και μια τέτοια νίκη, όχι μόνο εύκολος δεν είναι αλλά απαιτεί σύνεση, υπομονή και επιμονή, μοναχικότητα, ακάματη και αέναη εξερεύνηση του εαυτού μας. Τον αποφεύγουμε γιατί ‘’χαλεπόν εαυτόν γνώναι’’κατά τον Θαλή τον Μιλήσιο. Χρειάζεται θάρρος και αποφασιστικότητα για να δούμε κατάφατσα την αλήθεια και τα ελαττώματά μας, παρότι αυτά μπορούν να γίνουν πυξίδα προς την σωστή κατεύθυνση, προς την ορθή πορεία.
Ας μας προτρέπει ο Μάρκος Αυρήλιος λέγοντας: ‘’Ένδον σκάπτε. ‘Ενδον ή πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δύναμιν, εάν αεί σκάπτεις’’. Βασικός του στόχος να βρούμε τον εαυτό μας , να τον γνωρίσουμε, να τον βελτιώσουμε και εν τέλει να τον αγαπήσουμε.
Βρίσκοντας τον εαυτό μας ,ίσως ανακαλύψουμε και την κρυμμένη ευτυχία, που ενώ εδράζει μέσα μας , εμείς την αναζητούμε μάταια αλλού. Θα ’χουμε κερδίσει την δυσκολότερη μάχη με την οίηση και το υπέρμετρο εγώ μας, που θολώνει τους φακούς της αντικειμενικότητας και μας αποπροσανατολίζει από την αλήθεια.
Γνωρίζοντας τον εαυτό μας, και αγαπώντας τον, ίσως γίνει πιο προσιτή η παρότρυνση του Χριστού ‘’αγαπάτε αλλήλους ως εαυτόν’’. Τότε θα ‘χουμε φωτίσει άπλετα μέσα μας,, θα ‘χουμε γίνει σίγουρα καλύτεροι άνθρωποι και δεν θα χρειάζεται πλέον ο μουλάς της ιστοριούλας μας να μας λέει « ψάχνω εδώ έξω , γιατί εδώ έχει περισσότερο φως».
*Ο κ. Περικλής καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
Αφήστε ένα σχόλιο