ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ: ΜΟΥΣΕΙΟ Η ΤΖΑΜΙ; φ.1703
ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ
Με αφορμή την εκδηλωμένη και προβαλλόμενη ολοένα και περισσότερο πρόθεση του Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, θα ήθελα να εκφράσω τις ανησυχίες μου ως Έλληνας, αλλά και την αγανάκτησή μου για την χλιαρή έως μοιρολατρική στάση των ξένων αρμοδίων σε τούτο το επιχειρούμενο ατόπημα.
Κατ’ αρχήν θα τονίσω την άκαιρη χρονική στιγμή - εν μέσω πανδημίας κορωνοϊού , - που ο «νταής» ψευτοσουλτάνος της γείτονος επέλεξε να παρουσιάσει τις κιτς πανηγυρικές φιέστες του στον Ναό, που αιώνες τώρα κοσμεί ως ανυπέρβλητο αρχιτεκτονικό θαύμα την Πόλη και παράλληλα προβάλλει ως αιώνιο σύμβολο της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης. Η ενέργεια αυτή αποτελεί όχι μόνο προσβολή για ένα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Μ.Π.Π.Κ.) αλλά και κατάφορη παραβίαση υπογεγραμμένων συνθηκών από την Τουρκία (Συνθήκη UNESCO 1972), χωρίς να υπάρξει καμία αντίδραση από τους υποτιθέμενους θεματοφύλακες της Διεθνούς Κοινότητος, με πρώτη την UNESCO.
Τούτος λοιπόν ο εξειδικευμένος και καθ’ ύλην αρμόδιος Διεθνής Οργανισμός του ΟΗΕ, αντί να χαρακτηρίσει ανεπίτρεπτη τη συμπεριφορά της Τουρκίας, που εργαλειοποιεί για εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες την αλλοίωση του χαρακτήρα ενός μνημείου Μ.Π.Π.Κ., περιορίζεται σε μια χαλαρή έως παρεξηγήσιμη ανακοίνωση. Σ’ αυτήν αναφέρει απλώς ότι για να αλλάξει η ονομασία σε τζαμί ,θα πρέπει πρώτα να υποβληθεί αίτημα στην UNESCO και να εγκριθεί απ’ αυτήν. Βέβαια η αλλαγή του status ενός τέτοιου μνημείου, προϋποθέτει απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO, αλλά όπως πολύ εύστοχα τόνισε η κ. Μενδώνη (Υπουργός Πολιτισμού), αυτό θα είναι μια επιχείρηση επιστροφής σε συνθήκες που επικρατούσαν τον 15ο αιώνα, ενώ βρισκόμαστε στον 21ο.
Σημειωτέον ότι η ετήσια σύνοδος της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που γίνεται στην Πολωνία, δεν έχει συμπεριλάβει -ως θα ‘πρεπε – στην ημερησία διάταξη την εξέταση της κατάφορης παραβίασης με τα όσα έγιναν και λέγονται από τον Εντοργάν και την παρέα του. Εξ άλλου βάσει της επικυρωθείσης και από την Τουρκία Συνθήκης της UNESCO, άρθρο 6 παρ. 3, τα κράτη όχι μόνο αναλαμβάνουν την υποχρέωση να απέχουν από ενέργειες που αμέσως ή εμμέσως αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του μνημείου, αλλά δυνάμει του άρθρου 6 παρ. 1 της Συνθήκης, τα κράτη στα οποία κείνται τα Μ.Π.Π.Κ. είναι αρμόδια για τη φύλαξή τους, ενώ αναγνωρίζεται το καθήκον της Διεθνούς Κοινότητος να φροντίζει ώστε να διατηρούνται αυτά αναλλοίωτα.
Κι ενώ η UNESCO εμμέσως υποθάλπει την Τουρκική αναίδεια των κακόγουστων σκηνικών και των προκλητικών απειλών, για μονομερείς ενέργειες που θ’ αλλοιώσουν τον Οικουμενικό χαρακτήρα του Μνημείου, η Διεθνής Κοινότητα εθελοτυφλεί, η Ελληνική Ακαδημαϊκή Κοινότητα περί άλλα τυρβάζει και οι επιστημονικοί κλπ. φορείς μας (δικηγόροι, τεχν. Επιμελητήριο, θρησκευτικές οργανώσεις κλπ), μακαρίως καθεύδουν. Για να μην αναφερθώ σε όλους εκείνους τους « ευαίσθητους » ή κατ’ επάγγελμα διαδηλωτές που για ψύλλου πήδημα καταλύουν κάθε έννοια δημοκρατικής συμπεριφοράς, κλείνουν δρόμους διαμαρτυρόμενοι, παραλύουν την οικονομική και εμπορική ζωή της πρωτεύουσας κ.ά. πόλεων της χώρας καταστρέφοντας, τους αφήνουν όμως αδιάφορους οι προκλήσεις του νεοοθωμανικού μεγαλοϊδεατισμού και ουδεμία νιώθουν ενόχληση για το φλέγον ζήτημα,, ούτε αυτοί, ούτε τα ύποπτα κέντρα των οποίων τις αποφάσεις ως πειθήνια όργανα εκτελούν.
Ας είναι όμως. Εμάς ούτε τα απατηλά νεοοθωμανικά οράματα μας πτοούν, ούτε η νευρικότητα, η επιθετικότητα και η προκλητικότητά τους είναι ικανά να μας παρασύρουν σε σπασμωδικές κινήσεις. Με σύνεση, ψυχραιμία και πειστικά επιχειρήματα, μπορούμε να αναβαθμίσουμε το διεθνές κύρος της Ελλάδας και να πετύχουμε την διεθνή έμπρακτη απομόνωση της Τουρκίας για τις παράλογες αιτιάσεις της. Αρκεί σύσσωμοι, πολιτεία και λαός, Ακαδημαϊκή Κοινότητα και Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, επιστημονικοί φορείς, οργανώσεις και σύλλογοι, φοιτητές και μαθητές ακόμη, να τηρήσουν μια περήφανη ενιαία στάση. Να υψώσουν μια φωνή , ειρηνική, πειστική και αδιαπραγμάτευτη, για να διασωθούν και ο χαρακτήρας και η οικουμενικότητα του Μνημείου αναλλοίωτα.
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ: ΜΟΥΣΕΙΟ Η ΤΖΑΜΙ; Ιδού η απορία...
 |
Άρθρο του
Περικλή Καπνιστή* |
Με αφορμή την εκδηλωμένη και προβαλλόμενη ολοένα και περισσότερο πρόθεση του Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, θα ήθελα να εκφράσω τις ανησυχίες μου ως Έλληνας, αλλά και την αγανάκτησή μου για την χλιαρή έως μοιρολατρική στάση των ξένων αρμοδίων σε τούτο το επιχειρούμενο ατόπημα.
Κατ’ αρχήν θα τονίσω την άκαιρη χρονική στιγμή - εν μέσω πανδημίας κορωνοϊού , - που ο «νταής» ψευτοσουλτάνος της γείτονος επέλεξε να παρουσιάσει τις κιτς πανηγυρικές φιέστες του στον Ναό, που αιώνες τώρα κοσμεί ως ανυπέρβλητο αρχιτεκτονικό θαύμα την Πόλη και παράλληλα προβάλλει ως αιώνιο σύμβολο της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης. Η ενέργεια αυτή αποτελεί όχι μόνο προσβολή για ένα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Μ.Π.Π.Κ.) αλλά και κατάφορη παραβίαση υπογεγραμμένων συνθηκών από την Τουρκία (Συνθήκη UNESCO 1972), χωρίς να υπάρξει καμία αντίδραση από τους υποτιθέμενους θεματοφύλακες της Διεθνούς Κοινότητος, με πρώτη την UNESCO.
Τούτος λοιπόν ο εξειδικευμένος και καθ’ ύλην αρμόδιος Διεθνής Οργανισμός του ΟΗΕ, αντί να χαρακτηρίσει ανεπίτρεπτη τη συμπεριφορά της Τουρκίας, που εργαλειοποιεί για εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες την αλλοίωση του χαρακτήρα ενός μνημείου Μ.Π.Π.Κ., περιορίζεται σε μια χαλαρή έως παρεξηγήσιμη ανακοίνωση. Σ’ αυτήν αναφέρει απλώς ότι για να αλλάξει η ονομασία σε τζαμί ,θα πρέπει πρώτα να υποβληθεί αίτημα στην UNESCO και να εγκριθεί απ’ αυτήν. Βέβαια η αλλαγή του status ενός τέτοιου μνημείου, προϋποθέτει απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO, αλλά όπως πολύ εύστοχα τόνισε η κ. Μενδώνη (Υπουργός Πολιτισμού), αυτό θα είναι μια επιχείρηση επιστροφής σε συνθήκες που επικρατούσαν τον 15ο αιώνα, ενώ βρισκόμαστε στον 21ο.
Σημειωτέον ότι η ετήσια σύνοδος της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που γίνεται στην Πολωνία, δεν έχει συμπεριλάβει -ως θα ‘πρεπε – στην ημερησία διάταξη την εξέταση της κατάφορης παραβίασης με τα όσα έγιναν και λέγονται από τον Εντοργάν και την παρέα του. Εξ άλλου βάσει της επικυρωθείσης και από την Τουρκία Συνθήκης της UNESCO, άρθρο 6 παρ. 3, τα κράτη όχι μόνο αναλαμβάνουν την υποχρέωση να απέχουν από ενέργειες που αμέσως ή εμμέσως αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του μνημείου, αλλά δυνάμει του άρθρου 6 παρ. 1 της Συνθήκης, τα κράτη στα οποία κείνται τα Μ.Π.Π.Κ. είναι αρμόδια για τη φύλαξή τους, ενώ αναγνωρίζεται το καθήκον της Διεθνούς Κοινότητος να φροντίζει ώστε να διατηρούνται αυτά αναλλοίωτα.
Κι ενώ η UNESCO εμμέσως υποθάλπει την Τουρκική αναίδεια των κακόγουστων σκηνικών και των προκλητικών απειλών, για μονομερείς ενέργειες που θ’ αλλοιώσουν τον Οικουμενικό χαρακτήρα του Μνημείου, η Διεθνής Κοινότητα εθελοτυφλεί, η Ελληνική Ακαδημαϊκή Κοινότητα περί άλλα τυρβάζει και οι επιστημονικοί κλπ. φορείς μας (δικηγόροι, τεχν. Επιμελητήριο, θρησκευτικές οργανώσεις κλπ), μακαρίως καθεύδουν. Για να μην αναφερθώ σε όλους εκείνους τους « ευαίσθητους » ή κατ’ επάγγελμα διαδηλωτές που για ψύλλου πήδημα καταλύουν κάθε έννοια δημοκρατικής συμπεριφοράς, κλείνουν δρόμους διαμαρτυρόμενοι, παραλύουν την οικονομική και εμπορική ζωή της πρωτεύουσας κ.ά. πόλεων της χώρας καταστρέφοντας, τους αφήνουν όμως αδιάφορους οι προκλήσεις του νεοοθωμανικού μεγαλοϊδεατισμού και ουδεμία νιώθουν ενόχληση για το φλέγον ζήτημα,, ούτε αυτοί, ούτε τα ύποπτα κέντρα των οποίων τις αποφάσεις ως πειθήνια όργανα εκτελούν.
Ας είναι όμως. Εμάς ούτε τα απατηλά νεοοθωμανικά οράματα μας πτοούν, ούτε η νευρικότητα, η επιθετικότητα και η προκλητικότητά τους είναι ικανά να μας παρασύρουν σε σπασμωδικές κινήσεις. Με σύνεση, ψυχραιμία και πειστικά επιχειρήματα, μπορούμε να αναβαθμίσουμε το διεθνές κύρος της Ελλάδας και να πετύχουμε την διεθνή έμπρακτη απομόνωση της Τουρκίας για τις παράλογες αιτιάσεις της. Αρκεί σύσσωμοι, πολιτεία και λαός, Ακαδημαϊκή Κοινότητα και Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, επιστημονικοί φορείς, οργανώσεις και σύλλογοι, φοιτητές και μαθητές ακόμη, να τηρήσουν μια περήφανη ενιαία στάση. Να υψώσουν μια φωνή , ειρηνική, πειστική και αδιαπραγμάτευτη, για να διασωθούν και ο χαρακτήρας και η οικουμενικότητα του Μνημείου αναλλοίωτα.
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
Αφήστε ένα σχόλιο