Header Ads

Γυναικείες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821! φ.1735

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΕΙΑΚΗ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ

Γυναικείες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821!



Γράφει - Επιμελείται
Εύη Κοκκίνου - Κελλάρη*

Οι γυναίκες συμβάλλουν με κάθε τρόπο στον Αγώνα για την Ελευθερία!

Μολονότι οι άνδρες κυριαρχούν στην Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ο ρόλος των γυναικών ήταν εξίσου σημαντικός και αξίζει η ανάδειξή του!

Κάποιες έπεσαν στη μάχη για την Ελευθερία αγωνιζόμενες μαζί με τους άνδρες, κάποιες βοηθούσαν στον ανεφοδιασμό των αγωνιστών, κάποιες διέθεσαν την περιουσία τους στον Αγώνα πεθαίνοντας φτωχές, οι περισσότερες στήριξαν τις οικογένειές τους και το βιος τους όσο οι άνδρες πολεμούσαν και κάποιες – επώνυμες έμειναν στην Ιστορία ως ηρωίδες!

Ας δούμε, όμως, κάποιες από τις μορφές αυτές:

Λασκαρίνα Πινότση, γνωστή ως « Μπουμπουλίνα»

Καταγόμενη από την 'Υδρα , γεννήθηκε στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης (11 Μαΐου 1771), όπου η μητέρα της, Σκεύω, είχε επισκεφθεί τον σύζυγό της, Σταυριανό Πινότση, φυλακισμένο από τους Οθωμανούς για τη συμμετοχή του στα Ορλωφικά (1769-1770). Όταν ο Πινότσης απεβίωσε, η Λασκαρίνα επέστρεψε με τη μητέρα της στην 'Υδρα. Αργότερα η μητέρα της παντρεύτηκε τον Δημήτριο Λαζάρου-Ορλώφ και μετακόμισαν στις Σπέτσες .

Η Μπουμπουλίνα παντρεύτηκε τον Σπετσιώτη, Δημήτριο Γιάννουζα, σε ηλικία 17 ετών και τον Σπετσιώτη πλοιοκτήτη-πλοίαρχο Δημήτριο Μπούμπουλη σε ηλικία 30 ετών. Σκοτώθηκαν αμφότεροι από Αλγερινούς πειρατές αφήνοντάς της 6 παιδιά και τεράστια περιουσία (πλοία, γη, μετρητά), την οποία διαχειρίσθηκε με εμπορικό πνεύμα αγοράζοντας καράβια και εξοπλισμό για την Ελληνική Επανάσταση .

Εκτός από συνέταιρος σε αρκετά πλοία, κατασκεύασε και τρία δικά της, με τη ναυαρχίδα της δε, το «Αγαμέμνων», που κόστισε 75.000 τάλαρα, έλαβε μέρος στην Επανάσταση.

Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία στην Κωνσταντινούπολη στον κατώτερο βαθμό μύησης (οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές) . Το 1816 , για να γλιτώσει την κατάσχεση της περιουσίας της ύστερα από καταγγελίες συγγενών της ζήτησε προστασία από τον Ρώσο, Φιλέλληνα πρεσβευτή Στρογκόνωφ, λόγω του συζύγου της και επειδή τα πλοία της έφεραν τη ρωσική σημαία. Εκείνος την έστειλε στην Κριμαία. Πριν φύγει μπόρεσε να συναντήσει τη μητέρα του Σουλτάνου Μαχμούτ Β΄, την Βαλιντέ Σουλτάνα, η οποία έπεισε τον γιο της να υπογράψει φιρμάνι ότι δεν θα άγγιζε την περιουσία της και δεν θα την συνελάμβανε.

Επέστρεψε στις Σπέτσες μετά από μήνες με όπλα και πολεμοφόδια από τα ξένα λιμάνια . Το 1820 ολοκλήρωσε το «Αγαμέμνων» με 18 πυροβόλα . Καταγγέλθηκε γι’αυτό, αλλά γλίτωσε δωροδοκώντας τον Τούρκο επιθεωρητή στις Σπέτσες.

Έρχεται σε ρήξη με τα παιδιά του δεύτερου συζύγου της από τον πρώτο του γάμο, Παντελή και Γιάννη, οι οποίοι διεκδικώντας το μερίδιο από την πατρική περιουσία κατέφυγαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο που εξέδωσε επιτίμιο, στους προεστούς των Σπετσών και στη συνέχεια στο Βουλευτικό, το οποίο εκτιμώντας την προσφορά της στον Αγώνα δεν πήρε θέση.

Η Μπουμπουλίνα ηγήθηκε η ίδια του πληρώματός της και έλαβε ενεργά μέρος σε πολλές πολεμικές επιχειρήσεις (πολιορκία του Ναυπλίου, πολιορκία του φρουρίου της Μονεμβασιάς, πολιορκία της Τρίπολης -είχε ενταχθεί στο στρατόπεδο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, κ.α.).

Το 1825 ζούσε στις Σπέτσες, πικραμένη από τους πολιτικούς και την εξέλιξη του Αγώνα, ενώ την περιουσία της την είχε ξοδέψει στον πόλεμο. Στις 12 Φεβρουαρίου ο Ιμπραήμ Πασάς, με τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο, αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Πύλου στην Πελοπόννησο με 4.400 άντρες, σε μια τελευταία προσπάθεια να σταματήσει την επανάσταση και η Μπουμπουλίνα άρχισε να προετοιμάζεται ξανά.

Την πρόλαβε, όμως, ο θάνατος! Η σημαντικότερη –ίσως- αγωνίστρια του αγώνα σκοτώθηκε στις 22 Μαΐου 1825.
Ο μικρότερος γιος της ερωτεύθηκε την κόρη της πλούσιας οικογένειας των Κουτσαίων, που δεν τον ήθελαν (η Μπουμπουλίνα δεν είχε πια περιουσία). Οι νέοι κλέφτηκαν και πήγαν στο σπίτι του πρώτου άντρα της Μπουμπουλίνας, του Δ. Γιάννουζα. Η Μπουμπουλίνα πήγε και αυτή στο σπίτι, όπου έφτασαν και οι Κουτσαίοι εξαγριωμένοι. Πάνω στη λογομαχία, o Ιωάννης Κούτσης την πυροβόλησε και τη σκότωσε .

Οι Ρώσοι μετά τον θάνατό της, της απένειμαν τον τίτλο της «Ναυάρχου», έναν τίτλο, μοναδικό στα παγκόσμια χρονικά για γυναίκα, ενώ το Ελληνικό Κράτος, μόλις το 2018 της απένειμε τον βαθμό του Υποναυάρχου επί τιμή, τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως και το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων!

Η Μαντώ Μαυρογένους
(Τεργέστη, 1796 - Πάρος, Ιούλιος 1840) 

Καταγόταν από ελληνική οικογένεια της Ρουμανίας, η οποία έφυγε κρυφά για την Τεργέστη-Ιταλία. Ο πατέρας της, Νικόλαος, ήταν έμπορος. Λίγο πριν την Επανάσταση μετακόμισε με τον Θείο της τον Παπα-Μαύρο στη Τήνο. Τον Απρίλη του 1821 έμαθε για την επανάσταση. Πήγε στην Μύκονο και ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Με πλοία εξοπλισμένα με δικά της έξοδα, καταδίωξε διακόσιους Αλγερινούς που λυμαινόταν τις Κυκλάδες και αργότερα πολέμησε στη Κάρυστο, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδειά. Γνωρίζοντας την γαλλική συνέταξε έκκληση προς τις γυναίκες της Γαλλίας, ζητώντας τη συμπαράστασή τους στον πληθυσμό της Ελλάδας. Μιλούσε επίσης Ιταλικά και Τουρκικά. Διέθεσε όλη της την περιουσία στον Αγώνα.

Για τη συνολική δράση της ο Ιωάννης Καποδίστριας της απένειμε -τιμή μοναδική σε γυναίκα- το αξίωμα του επίτιμου αντιστράτηγου και της παραχώρησε κεντρικό σπίτι στο Ναύπλιο ..

Γνωστός ο έρωτάς της με τον Δημήτριο Υψηλάντη (Ναύπλιο 1823), με τον οποίο δεν παντρεύτηκε. Ρωσόφιλοι και οι δύο ήρθαν σε σύγκρουση με τον Ιωάννη Κωλέττη , ο οποίος εκπροσωπώντας τα γαλλικά συμφέροντα τους θεώρησε πολιτικούς αντιπάλους του. Δηλητηρίασε τη σχέση τους με συκοφαντίες, οργάνωσε την αρπαγή της, την πήγε στην Μύκονο θεωρώντας ότι ο χωρισμός θα ευνοήσει τα συμφέροντά του. Ο Υψηλάντης πέθανε το 1832, ενώ η Μαντώ το 1840 μόνη στην Πάρο, φτωχή και λησμονημένη.

Η Μαριγώ Ζαραφοπούλα

Γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Όταν ο Ασημάκης Θεοδώρου πρόδωσε (αρχές 1821) τα μυστικά της οργάνωσης στις οθωμανικές αρχές, κατάφερε χρησιμοποιώντας τις γνωριμίες της να πληροφορηθεί χρήσιμες λεπτομέρειες. Με τις γνωριμίες και την περιουσία της πέτυχε την δραπέτευση των γιων του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη που βρίσκονταν αιχμάλωτοι στην Κωνσταντινούπολη. Όταν αποκαλύφθηκε η συμμετοχή της στη Φιλική Εταιρεία, κατέληξε στην Ύδρα διωκόμενη και διέθεσε τα χρήματά της στον αγώνα.

Οι Κολοκοτρώνης και Υψηλάντης την χρησιμοποίησαν ως κατάσκοπο στην Τριπολιτσά και στο Ναύπλιο
. Χρηματοδότησε την εκστρατεία του Φαβιέρου στην Κάρυστο, καθώς και την αντίστοιχη του Χατζημιχάλη Νταλιάνη στην Κρήτη. Παντρεύτηκε τον αξιωματικό Γεώργιο ή Θεόδωρο Στεφάνου αποκτώντας μαζί του δύο παιδιά. Ο άντρας της σκοτώθηκε στη μάχη, ενώ η ίδια πέθανε άπορη μετά το 1865.

Δόμνα Βισβίζη (1784-1850)

Κόρη εύπορης οικογένειας από τον Αίνο της Θράκης, συμμετείχε ενεργά στην Ελληνική Επανάσταση μαζί με τον άνδρα της, Χατζή Αντώνη Βισβίζη , στις θαλάσσιες επιχειρήσεις του Αγώνα στο Άγιο Όρος, στη Λέσβο και στη Σάμο. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και μετά τον θάνατο του άνδρα της, ανέλαβε η ίδια τη διοίκηση του πλοίου συνεχίζοντας τη δράση της στην περιοχή της Εύβοιας. Εξόπλισε και συντήρησε το πλοίο της -γνωστό ως το «Μπρίκι της Δόμνας»- με δικά της χρήματα. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος βεβαίωσε με έγγραφό του (Μάης 1822) ότι η Δόμνα έσωσε τους άνδρες του και τον ίδιο «δια της προμηθείας τροφίμων και πολεμοφοδίων, άνευ της οποίας ο στρατός του θα διελύετο». Πέθανε στον Πειραιά αφού είχε λάβει μία μικρή σύνταξη.

Μόσχω Τζαβέλλα (1760-1803).

Η Καπετάνισσα Τζαβέλαινα, Σουλιώτισσα και γυναίκα του Λάμπρου Τζαβέλα, αγωνίστηκε το 1792 εναντίον του Αλή Πασά ως αρχηγός 400 Σουλιωτισσών, ανάμεσά τους και η κόρη της, Σόφω. Επί κεφαλής των γυναικών ρίχνεται στην μάχη, πλευροκοπά τους Τούρκους και χαρίζει την νίκη. Η Μόσχω μετά την καταστροφή του Σουλίου ακολούθησε το δρόμο προς την Πάργα και από κει στα Επτάνησα.

Τη δράση της Μόσχως, της Δέσπως και άλλων Σουλιωτισσών ηρωίδων απαθανάτισαν όχι μόνο σύγχρονοι ιστορικοί, αλλά ο ίδιος ο λαός με το δημοτικό τραγούδι. Στην πρώτη συλλογή δημοτικών τραγουδιών από τον φιλέλληνα Γάλλο φιλόλογο και ιστορικό Κλοντ Φοριέλ (1824-25) είναι και το τραγούδι της Δέσπως .

Η Δέσπω, σύζυγος του οπλαρχηγού Γεωργάκη Μπότση , αρχηγός της οικογένειας μετά το θάνατό του, για να σώσει τα δέκα μέλη της από τους Τουρκαλβανούς, κλείστηκε στον Πύργο του Δημουλά, ανάμεσα στην ΄Αρτα και στην Πρέβεζα. ΄Οταν κατάλαβαν ότι θα πιαστούν, με τη συγκατάθεση όλων έβαλε φωτιά στη μπαρούτη και κάηκαν όλοι, ΄Ελληνες και πολλοί Τουρκαλβανοί. ΄Ηταν Χριστούγεννα του 1803!

Ωστόσο, αυτό που έχει χαραχθεί στη μνήμη των Ελλήνων ως η μέγιστη αυτοθυσία για τη ΛΕΥΤΕΡΙΑ είναι η θυσία των Σουλιωτισσών στον Ζάλογγο. Έπεσαν στον γκρεμό οι ίδιες και τα παιδιά τους, για να γλιτώσουν από την ατίμωση, τους βιασμούς και τη σκλαβιά!
 

Ο «Χορός του Ζαλόγγου» παραμένει για τους Έλληνες το σύμβολο της ηρωίδας μάνας, που θυσιάζει ακόμη και τα παιδιά της για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
!

Πηγές: https://www.vivlionorizontes.gr/2019/03/1821.html,

http://www.mixanitouxronou.gr, https://el.wikipedia.org

Πολλές οι ΓΥΝΑΙΚΕΣ-ΗΡΩΙΔΕΣ του Αγώνα από όλες τις περιοχές της Ελλάδος, Σουλιώτισσες, Μεσολογγίτισσες, γυναίκες της Ηπείρου, της Χίου, του Μοριά, της Κρήτης, επώνυμες ή ανώνυμες, οι οποίες πολέμησαν για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και την ΠΙΣΤΗ τους -παρά τα κοινωνικά ήθη και τους περιορισμούς της εποχής! Πόσες, όμως, «έπεσαν» από χέρι αδελφικό, από μικροσυμφέροντα και προσωπικές έριδες και πόσες έζησαν το υπόλοιπο της ζωής τους στην ένδεια;

Η Ιστορία αναδεικνύει το Μεγαλείο των Ηρωίδων της Επανάστασης κι εμείς οφείλουμε να αποτίουμε φόρο τιμής και να αγωνιζόμασθε για τη συνέχιση του έργου τους!

*Η Εύη Κοκκίνου – Κελλάρη είναι Δικηγόρος
 Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
Υπεύθυνη Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (DPO) 
Δ/νση Γραφείου: Απ. Παύλου 40 – Κόρινθος 
Τηλ. 2741084568 & 6944964225

Δεν υπάρχουν σχόλια