ΠΕΡΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑ φ.1740
ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ
Μετά τις εξαγγελίες ότι το φυσικό αέριο θα έρθει επιτέλους στην Κορινθία, και δεδομένης της καθαρής ενεργειακής μετάβασης που έχουμε στοχεύσει σαν χώρα και σαν Ευρώπη, εύλογα διερωτάται κανείς ότι πώς το φυσικό αέριο, που ανήκει στα ορυκτά καύσιμα, θα συμβάλει στους στόχους αυτούς και πως θα βοηθήσει την κοινωνία τοπικά? Παρακάτω θέτουμε κάποια ερωτήματα που μπορεί να μας διευκολύνουν στο παζλ..
Το έργο αυτό των νέων αγωγών στην Κορινθία υποστηρίζεται από Ευρωπαϊκή Χρηματοδότηση? Η συγκεκριμένη επένδυση δε λαμβάνει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση όπως δε λαμβάνει και καμιά που σχετίζεται με δίκτυα φυσικού αερίου, γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν το θεωρεί σαν καύσιμο μετάβασης και του έχουν οριοθετήσει ημερομηνία λήξης (με βάση τους στόχους 20302050). Για εμάς είναι ό’τι ήταν και ο λιγνίτης πριν από 10 χρόνια.. Δεν είναι τυχαίο ότι απεντάχθηκαν όλα αυτά τα έργα και από το Ταμείο Ανάκαμψης…Είναι εξίσου κλασική πια η φράση του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων «το αέριο τελείωσε»..
Μπορεί το φυσικό αέριο να είναι βιώσιμο και φτηνό για τον οικιακό και εμπορικό καταναλωτή? Η βιωσιμότητα τέτοιων επενδύσεων και το όφελος στον καταναλωτή είναι αρκετά αμφισβήτησιμα πια γιατί η τιμή του φυσικού αερίου αρχίζει και γίνεται αρκετά ευμετάβλητη πια και δεν έχει υπολογίσει την μεγάλη αύξηση του κόστους της από την τιμή του CO2 στην Ευρωπαϊκή Ένωση που τείνει να φτάσει τα 100150 Ε/τ CO2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση Καταναλωτών έστειλε υπόμνημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ζητάει να απομακρυνθούν τα ορυκτά καύσιμα από τη θέρμανση και ψύξη (ακολουθώντας τον Ευρωπαϊκό στόχο για πλήρη απαναθρακοποίηση της θέρμανσης και ψύξης του κτιριακού τομέα). Εν κατακλείδι λοιπόν, δε μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι το φυσικό αέριο θα είναι ένα φθηνό καύσιμο για τον καταναλωτή στην επόμενη περίοδο (δεδομένης και της μείωσης των τιμών των εναλλακτικών καυσίμων όπως πχ των φωτοβολταϊκών στη στέγη σε συνδυασμό με αντλίες θερμότητας). Είναι επίσης χρήσιμο να γνωρίζουν οι καταναλωτές ότι το φυσικό αέριο μετά το 2030 ουσιαστικά δε θα έχει ζωή και η εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών (πχ Ολλανδία) δείχνει ότι μετά το πέρας της κάθε νοικοκυριό πρέπει να πληρώσει από 30-40,000 ευρώ για να αλλάξει καύσιμο..
Μπορεί το φυσικό αέριο να είναι πιο αποδοτικό για τον οικιακό και εμπορικό τομέα? Η απόδοση του φυσικού αερίου σε οικιακό/εμπορικό τομέα (με τους πιο καινούργιους καυστήρες να είναι σε 98% απόδοση είναι πια πολύ χαμηλότερη από αντίστοιχες αντλίες θερμότητας (με πάνω από 300% απόδοση). Το κόστος του καυσίμου εξαρτάται φυσικά οπότε αν όντως συνδυαστεί η αντλία με ΑΠΕ, τότε είναι σίγουρα φθηνότερη (αντίστοιχα και ο χρόνος ζωής ενός καυστήρα είναι 10-12 χρόνια ενώ της αντλίας 15-20 χρόνια). Αντίστοιχα για καταστήματα εστίασης, εκτός από το κλασικό προπάνιο (με διπλάσια σχεδόν θερμική απόδοση από το φυσικό αέριο), υπάρχουν και καλύτερες λύσεις όπως το induction, που είναι 50% πιο αποδοτικές από το φυσικό αέριο και τα ηλεκτρικά μάτια. Βασική ερώτηση λοιπόν, μήπως θα ήταν χρησιμότερο να ζητηθεί ένα πρόγραμμα από τα διαθέσιμα του ΕΣΠΑ και από το νέο ΕΣΠΑ (ή και του Ταμείου Ανάκαμψης) για αντλίες θερμότητας σε όλα τα κτίρια? Οι πρώτες αποτιμήσεις με βάση τον κύκλο ζωής ενός καυστήρα φυσικού αερίου δείχνουν ότι θα μπορούσε να ήταν πολύ οικονομικότερο και αποδοτικότερο να γίνει μετατροπή σε αντλίες εξαρχής (με ή χωρίς συστήματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)). Ακόμα και στο βιομηχανικό τομέα της περιοχής, το φυσικό αέριο δεν έχει θέση εφόσον και η χώρα σχεδιάζει τροφοδότηση της βιομηχανίας με φθηνό ρεύμα από ΑΠΕ (υπό διαβούλευση στην Κομισιόν). Εν κατακλείδι, δε φαίνεται ότι μπορεί το φυσικό αέριο σε όλο τον εναπομείνοντα κύκλο ζωής του στην Κορινθία να είναι τόσο αποδοτικό στην τελική κατανάλωση..
Υπάρχει προοπτική για υδρογόνο στο μέλλον? Η συγκεκριμένη επένδυση αν γίνει θα πρέπει να αποσκοπεί σε υδρογόνο στο μέλλον χωρίς να χρειάζονται μετατροπές στο υπάρχον δίκτυο (άρα χωρίς σκαψίματα πάλι και νέο κόστος…) και να αφορά αποκλειστικά τις μεταφορές. Στον οικιακό και εμπορικό τομέα, το υδρογόνο είναι πανάκριβο και με πολύ χαμηλή απόδοση (ενδεικτικά το υδρογόνο σε οικιακό καυστήρα έχει απόδοση 47-59% όταν η αντλία θερμότητας με ηλεκτρισμό από ΑΠΕ έχει αντίστοιχη απόδοση 270%!). Αντίστοιχα και το ετήσιο κόστος θέρμανσης με καυστήρα υδρογόνου είναι 1200-3700 Ευρώ όταν με αντλία θερμότητας από ΑΠΕ μόλις 600 Ευρώ.
Το φυσικό αέριο μπορεί να φέρει θέσεις εργασίας? Οι πρόσφατες μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα προσφέρουν πολύ λιγότερες θέσεις εργασίας (γιατί έχουν μικρό κύκλο εργασιών μετά την κατασκευή – παραμένει μόνο η συντήρηση) σε σχέση με το πιο σημαντικό κομμάτι του κτιρίου, τις ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων και εξοικονόμηση ενέργειας. Για κάθε 1 εκατομμύριο € που επενδύεται σε ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων και εξοικονόμηση ενέργειας δημιουργούνται 18 μακροχρόνιες και τοπικές θέσεις εργασίας (που θα μείνουν στην Κορινθία), ενώ για ορυκτά καύσιμα μόλις 5 θέσεις εργασίας. Χωρίς παρεμβάσεις στα κτίρια και ρύθμιση της ενεργειακής ζήτησης, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να προβούμε σε επεκτάσεις δικτύων (που αντιτίθεται και στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό της Ενεργειακής Απόδοσης Πρώτα).
Με βάση τα ανωτέρω, ίσως είναι χρήσιμο να γίνει ένας γόνιμος διάλογος στην τοπική κοινωνία με φορείς για να συζητηθούν τα θέματα αυτά, με σωστή ενημέρωση από όλους τους φορείς.
Η Κορινθία μπορεί να πρωτοστατήσει στην ενεργειακή πράσινη μετάβαση και να την κάνει μοχλό για την τοπική οικονομία, χωρίς να βασίζεται σε εισαγόμενα καύσιμα.
Ας μην ξεχνάμε και το γνωστό ρητό της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας ‘η ενεργειακή εξοικονόμηση είναι το πρώτο καύσιμο’. Μήπως να γίνει μια σοβαρή συζήτηση για το πόσο αποφάσεις που πάρθηκαν πριν από 10 χρόνια έχουν νόημα σήμερα και να παρουσιαστούν όλα τα στοιχεία περί της βιωσιμότητας τέτοιων επενδύσεων για διαβούλευση (με παρουσίαση των αναγκών των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, τις καταναλώσεις τους κλπ) και να βρεθούν οι βέλτιστες λύσεις?
Περί φυσικού αερίου στην Κορινθία…
Του Βλάση Οικονόμου
Μετά τις εξαγγελίες ότι το φυσικό αέριο θα έρθει επιτέλους στην Κορινθία, και δεδομένης της καθαρής ενεργειακής μετάβασης που έχουμε στοχεύσει σαν χώρα και σαν Ευρώπη, εύλογα διερωτάται κανείς ότι πώς το φυσικό αέριο, που ανήκει στα ορυκτά καύσιμα, θα συμβάλει στους στόχους αυτούς και πως θα βοηθήσει την κοινωνία τοπικά? Παρακάτω θέτουμε κάποια ερωτήματα που μπορεί να μας διευκολύνουν στο παζλ..
Το έργο αυτό των νέων αγωγών στην Κορινθία υποστηρίζεται από Ευρωπαϊκή Χρηματοδότηση? Η συγκεκριμένη επένδυση δε λαμβάνει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση όπως δε λαμβάνει και καμιά που σχετίζεται με δίκτυα φυσικού αερίου, γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν το θεωρεί σαν καύσιμο μετάβασης και του έχουν οριοθετήσει ημερομηνία λήξης (με βάση τους στόχους 20302050). Για εμάς είναι ό’τι ήταν και ο λιγνίτης πριν από 10 χρόνια.. Δεν είναι τυχαίο ότι απεντάχθηκαν όλα αυτά τα έργα και από το Ταμείο Ανάκαμψης…Είναι εξίσου κλασική πια η φράση του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων «το αέριο τελείωσε»..
Μπορεί το φυσικό αέριο να είναι βιώσιμο και φτηνό για τον οικιακό και εμπορικό καταναλωτή? Η βιωσιμότητα τέτοιων επενδύσεων και το όφελος στον καταναλωτή είναι αρκετά αμφισβήτησιμα πια γιατί η τιμή του φυσικού αερίου αρχίζει και γίνεται αρκετά ευμετάβλητη πια και δεν έχει υπολογίσει την μεγάλη αύξηση του κόστους της από την τιμή του CO2 στην Ευρωπαϊκή Ένωση που τείνει να φτάσει τα 100150 Ε/τ CO2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση Καταναλωτών έστειλε υπόμνημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ζητάει να απομακρυνθούν τα ορυκτά καύσιμα από τη θέρμανση και ψύξη (ακολουθώντας τον Ευρωπαϊκό στόχο για πλήρη απαναθρακοποίηση της θέρμανσης και ψύξης του κτιριακού τομέα). Εν κατακλείδι λοιπόν, δε μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι το φυσικό αέριο θα είναι ένα φθηνό καύσιμο για τον καταναλωτή στην επόμενη περίοδο (δεδομένης και της μείωσης των τιμών των εναλλακτικών καυσίμων όπως πχ των φωτοβολταϊκών στη στέγη σε συνδυασμό με αντλίες θερμότητας). Είναι επίσης χρήσιμο να γνωρίζουν οι καταναλωτές ότι το φυσικό αέριο μετά το 2030 ουσιαστικά δε θα έχει ζωή και η εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών (πχ Ολλανδία) δείχνει ότι μετά το πέρας της κάθε νοικοκυριό πρέπει να πληρώσει από 30-40,000 ευρώ για να αλλάξει καύσιμο..
Μπορεί το φυσικό αέριο να είναι πιο αποδοτικό για τον οικιακό και εμπορικό τομέα? Η απόδοση του φυσικού αερίου σε οικιακό/εμπορικό τομέα (με τους πιο καινούργιους καυστήρες να είναι σε 98% απόδοση είναι πια πολύ χαμηλότερη από αντίστοιχες αντλίες θερμότητας (με πάνω από 300% απόδοση). Το κόστος του καυσίμου εξαρτάται φυσικά οπότε αν όντως συνδυαστεί η αντλία με ΑΠΕ, τότε είναι σίγουρα φθηνότερη (αντίστοιχα και ο χρόνος ζωής ενός καυστήρα είναι 10-12 χρόνια ενώ της αντλίας 15-20 χρόνια). Αντίστοιχα για καταστήματα εστίασης, εκτός από το κλασικό προπάνιο (με διπλάσια σχεδόν θερμική απόδοση από το φυσικό αέριο), υπάρχουν και καλύτερες λύσεις όπως το induction, που είναι 50% πιο αποδοτικές από το φυσικό αέριο και τα ηλεκτρικά μάτια. Βασική ερώτηση λοιπόν, μήπως θα ήταν χρησιμότερο να ζητηθεί ένα πρόγραμμα από τα διαθέσιμα του ΕΣΠΑ και από το νέο ΕΣΠΑ (ή και του Ταμείου Ανάκαμψης) για αντλίες θερμότητας σε όλα τα κτίρια? Οι πρώτες αποτιμήσεις με βάση τον κύκλο ζωής ενός καυστήρα φυσικού αερίου δείχνουν ότι θα μπορούσε να ήταν πολύ οικονομικότερο και αποδοτικότερο να γίνει μετατροπή σε αντλίες εξαρχής (με ή χωρίς συστήματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)). Ακόμα και στο βιομηχανικό τομέα της περιοχής, το φυσικό αέριο δεν έχει θέση εφόσον και η χώρα σχεδιάζει τροφοδότηση της βιομηχανίας με φθηνό ρεύμα από ΑΠΕ (υπό διαβούλευση στην Κομισιόν). Εν κατακλείδι, δε φαίνεται ότι μπορεί το φυσικό αέριο σε όλο τον εναπομείνοντα κύκλο ζωής του στην Κορινθία να είναι τόσο αποδοτικό στην τελική κατανάλωση..
Υπάρχει προοπτική για υδρογόνο στο μέλλον? Η συγκεκριμένη επένδυση αν γίνει θα πρέπει να αποσκοπεί σε υδρογόνο στο μέλλον χωρίς να χρειάζονται μετατροπές στο υπάρχον δίκτυο (άρα χωρίς σκαψίματα πάλι και νέο κόστος…) και να αφορά αποκλειστικά τις μεταφορές. Στον οικιακό και εμπορικό τομέα, το υδρογόνο είναι πανάκριβο και με πολύ χαμηλή απόδοση (ενδεικτικά το υδρογόνο σε οικιακό καυστήρα έχει απόδοση 47-59% όταν η αντλία θερμότητας με ηλεκτρισμό από ΑΠΕ έχει αντίστοιχη απόδοση 270%!). Αντίστοιχα και το ετήσιο κόστος θέρμανσης με καυστήρα υδρογόνου είναι 1200-3700 Ευρώ όταν με αντλία θερμότητας από ΑΠΕ μόλις 600 Ευρώ.
Το φυσικό αέριο μπορεί να φέρει θέσεις εργασίας? Οι πρόσφατες μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα προσφέρουν πολύ λιγότερες θέσεις εργασίας (γιατί έχουν μικρό κύκλο εργασιών μετά την κατασκευή – παραμένει μόνο η συντήρηση) σε σχέση με το πιο σημαντικό κομμάτι του κτιρίου, τις ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων και εξοικονόμηση ενέργειας. Για κάθε 1 εκατομμύριο € που επενδύεται σε ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων και εξοικονόμηση ενέργειας δημιουργούνται 18 μακροχρόνιες και τοπικές θέσεις εργασίας (που θα μείνουν στην Κορινθία), ενώ για ορυκτά καύσιμα μόλις 5 θέσεις εργασίας. Χωρίς παρεμβάσεις στα κτίρια και ρύθμιση της ενεργειακής ζήτησης, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να προβούμε σε επεκτάσεις δικτύων (που αντιτίθεται και στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό της Ενεργειακής Απόδοσης Πρώτα).
Με βάση τα ανωτέρω, ίσως είναι χρήσιμο να γίνει ένας γόνιμος διάλογος στην τοπική κοινωνία με φορείς για να συζητηθούν τα θέματα αυτά, με σωστή ενημέρωση από όλους τους φορείς.
Η Κορινθία μπορεί να πρωτοστατήσει στην ενεργειακή πράσινη μετάβαση και να την κάνει μοχλό για την τοπική οικονομία, χωρίς να βασίζεται σε εισαγόμενα καύσιμα.
Ας μην ξεχνάμε και το γνωστό ρητό της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας ‘η ενεργειακή εξοικονόμηση είναι το πρώτο καύσιμο’. Μήπως να γίνει μια σοβαρή συζήτηση για το πόσο αποφάσεις που πάρθηκαν πριν από 10 χρόνια έχουν νόημα σήμερα και να παρουσιαστούν όλα τα στοιχεία περί της βιωσιμότητας τέτοιων επενδύσεων για διαβούλευση (με παρουσίαση των αναγκών των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, τις καταναλώσεις τους κλπ) και να βρεθούν οι βέλτιστες λύσεις?
*Ο Δρ. Βλάσης Οικονόμου, είναι Διευθυντής Ινστιτούτου Ευρωπαϊκής και Κλιματικής Αλλαγής, με έδρα το Άμστερνταμ
Αφήστε ένα σχόλιο