Δ. ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ '21 φ.1741

Δημήτριος Υψηλάντης και η πρώτη εφημερίδα του 21

  

Γράφει και παρουσιάζει ο Ν. ΣΑΡΕΛΑΣ *

Μία από τις πιο ισχυρές οικονομικά Φαναριώτικη οικογένεια, που στήριξε τη φλόγα της εθνεγερσίας με αίμα και χρήμα , ήταν η οικογένεια του Ηγεμόνα της Βλαχίας Κωνσταντίνου Υψηλάντη με τα τρία του παιδιά Δημήτρη .Αλέξανδρο και Νίκο . Η οικογένεια αυτή προσέφερε στον ιερό αγώνα ό,τι είχε και δεν είχε (η ίδια η μητέρα Υψηλάντη Ελισάβετ εκτός από τα πλούτη της προσέφερε και όλο της τα κοσμήματα ), Για τον Αλέξανδρο ,τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας, και το Νικόλαο, τον επικεφαλής του Ιερού Λόχου, θα αναφερθούμαι σε μελλοντικό άρθρο .

Ο τρίτος αδελφός Δημήτριος Υψηλάντης , που χαρακτηρίστηκε ως «ο αγνότερος και περισσότερο ανιδιοτελής από όλους τους αρχηγούς της Ελληνικής Επανάστασης » που έγινε στρατάρχης αλλά και πρόεδρος της Ελληνικής Βουλής .γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1793 και απεβίωσε στις 16 Αυγούστου το 1832 .

Μετά το ξέσπασμα της επανάστασης στη Μολδοβλαχία κατέβηκε στην Ελλάδα μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι μέσω Τεργέστης ,έ φτασε στην Ύδρα στις 8 Ιουνίου του 21 και στις 19 στο Άστρο με μια μεγαλειώδη υποδοχή που του επεφύλαξαν και αμέσως μετά, τον Ιούλιο , σε μία σύντομη συνάντηση 22 οπλαρχηγών στα Τρίκορφα αναγνωρίστηκε ως αρχιστράτηγος και μάλιστα του ανέβεσαν και την αρχηγία της πολιορκούμενης Τρίπολης. Με την άφιξη του στην Ελλάδα μεταξύ των άλλων έφερε και ένα μικρό τυπογραφείο το οποίο και εγκατέστησε για λόγους ασφαλείας σε ένα Τζαμί της ελεύθερης Καλαμάτας για την έκδοση της πρώτης έντυπης εφημερίδας με τον τίτλο «Σάλπιγξ Ελληνική »και ως επιστάτη και εκδότη όρισε τον ιερωμένο Φαρμακϊδη, με προϋπηρεσία στο Τύπο αλλά και με πανεπκπημιακή μόρφωση. Το πρώτο φύλλο της εφημερίδας εκδόθηκε την 1η Αυγούστου του 21 και ο Φαρμακίδης σημειώνει« εις τας παρούσας περιστάσεις της Ελλάδος ,ότε το Ελληνικόν γένος .μη υπομένον τον Βαρύν της τυραννίας ζυγόν, τον οποίον έφερεν σναξίως αιώνας ολόκληρους αποφάσισεν υπό την προστασίαν της θείας Προνοίας, να πιάσει τα όπλα ,δια να αναλάβει ,την οποία * απώλεσε, αυτονομίαν, είναι αναγκαιότατη η εφημερίς εις την Ελλάδα εκδιδομένη ». ~ Επίσης στο πρώτο φύλλο δημοσιεύτηκε και η προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη που είχε απευθύνει στις 2 Φεβρουαρίου για την επανάσταση στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας με τον τίτλο «μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος ». Στο δεύτερο φύλλο που εκδόθηκε την 5η Αυγούστου δημοσιεύτηκε η έκκληση του Δημητρίου Υψηλάντη προς τους κατοίκους της Λειβαδιάς για ομόνοια .πολεμική εγρήγορση κατ να μην κακοποιούν άοπλους Τούρκους.

Στο τρίτο φύλλο της 20ης Αυγούστου το οποίο δυστυχώς ήταν και το τελευταίο καταχωρήθηκε η έκκληση της Μεσσηνιακής Συγκλήτου από τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη προς τις Ευρωπαϊκές Αυλές που τους γνωστοποιούσε ότι οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν για την ελευθερία τους . Η Σαλγπιξ λοιπόν σταμάτησε να εκδίδεται λόγω παραίτησης του Φαρμακίδη, ο οποίος δήλωσε πως « παραιτούμαι μη ανέχοντας τις επεμβάσεις και την προληπτική λογοκρισία ». Μετά την παραίτηση του Φαρμακίδη το τυπογραφείο μεταφέρθηκε στην Κόρινθο και καταστράφηκε με την επέλαση του Δράμαλη .Και τα τρία φύλλα της εφημερίδας φυλάσσονται σήμερα στη βιβλιοθήκη της Βουλής . Τέλος θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρουμε πως ο Δημήτριος Υψηλάντης, εκτός από την άλωση της Τριπολιτσάς, έλαβε μέρος και στην πολιορκία του Ναυπλίου , του Αργούς .στη μάχη των Δερβενακίων ,στις μάχες των Μύλων της Λέρνης και της Πέτρας.

Για την ιστορία , η επόμενη εφημερίδα του Αγώνα, που κυκλοφόρησε στο Μεσολόγγι, ήταν του Ελβετού φιλέλληνα Μάγερ την 1η Ιανουαρίου του 1824 μέχρι την 20η Φεβρουαρίου του 1826 ,με τον τίτλο «Ελληνικά Χρονικά » και με τυπογράφο τον Μεσθενέα . Η εφημερίδα κυκλοφόρησε με 226 συνολικά φύλλα και το αρχείο και αυτής της εφημερίδας βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της Βουλής.

*Ο κ. Θεόδωρος Σαρέλας, είναι κειμενογράφος, κάτοικος Αγίων Θεοδώρων Κορινθίας.