ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΟ ΣΧΙΝΟ φ.1746
ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ
Αγαπητέ αναγνώστη, η σημερινή μου παρέμβαση δεν έχει σκοπό να παραβιάσει ανοιχτές θύρες για χιλιοειπωμένα πράγματα, ούτε όμως να χαϊδέψει ώτα διαχρονικά κοφευόντων αρμοδίων, ή να προσθέσει ακόμα μερικές νότες ατεκμηρίωτης, ανεύθυνης ή φανφαρονικής κριτικής, σαν κι αυτές που είτε από άγνοια είτε υπό το πρίσμα εντέχνως συγκαλυμμένων σκοπιμοτήτων δημοσιεύονται καθημερινά, ή γίνονται αντικείμενο κουραστικών τηλεοπτικών αντεγκλήσεων.
Τρείς μέρες ήταν αρκετές για την πυρκαγιά που ξεκίνησε από το Σχίνο, για να αφήσει πίσω της 71.000 στρ. καμένου πράσινου, αμέτρητα κουφάρια ζώων της άγριας πανίδας (λαγούς, αγριογούρουνα, τσακάλια κ. ά.), αναρίθμητα καρβουνιασμένα πουλιά, έντομα, ερπετά και κάθε ζωντανή ύπαρξη, θύματα όλα της αδηφάγου πύρινης λαίλαπας. Μιας λαίλαπας που είχε συμμάχους της τους θυελλώδεις ανέμους, τον αιφνιδιασμό σε συνδυασμό με το απρόβλεπτο της πρόωρης εποχικής εκδήλωσης, την αποκοτιά ή τον σχεδιασμό κάποιων, την παντελή απουσία βροχοπτώσεων, το δύσβατο ανάγλυφο, την έλλειψη παρατηρητηρίων ελέγχου και κυρίως την κραυγαλέα ανυπαρξία αντιπυρικών ζωνών κλπ. μέσων πρόληψης.
Έτσι επί 3 μέρες ο πύρινος εφιάλτης, χόρευε εκστασιασμένος στους ρυθμούς των ανοιγμένων ασκών του Αιόλου, κάνοντας τις θορυβώδεις σαρωτικές ριπές του ανέμου καθώς ενώνονταν με τις τρομοκρατημένες στριγκλιές των παγιδευμένων πετούμενων και αγριμιών και το εκκωφαντικό κροτάλισμα των φλεγόμενων πεύκων και θάμνων, να στήνουν ένα σκηνικό πραγματικής κόλασης.
Και το ερώτημα που έρχεται αβίαστα να ταράξει τη ραστώνη των αρμοδίων είναι ένα μεγάλο ΓΙΑΤΙ.
Γιατί χθες, γιατί τώρα, γιατί ίσως αύριο πάλι;
Εδώ και αρκετά χρόνια, ειδικά μετά τις μεγάλες φωτιές του 1998 που κατέκαψε τα πευκοδάση- και όχι μόνο- της Περαχώρας και του 2000 που αφάνισε τεράστιο κομμάτι της πράσινης ζωής στη Δυτική Κορινθία αλλά και άλλων παρόμοιων καταστροφών ανά την Ελλάδα, αρχικά σοκαρίστηκα, έπειτα προβληματίστηκα και στη συνέχεια παρακολούθησα με προσοχή τις εξελίξεις, τις προτάσεις και τις ενέργειες όλων των εμπλεκομένων, προς την κατεύθυνση της πρόληψης που πάντα θεωρούσα την πεμπτουσία της λύσης του προβλήματος.
Οποία απογοήτευση! Γιατί πάντα επικρατούσαν η ανευθυνότητα, η προχειρότητα , οι υπεκφυγές, ο καιροσκοπισμός, ο πόλεμος συμφερόντων, ο αποπροσανατολισμός, ο βραχυχρόνιος προγραμματισμός κι οι σκοπιμότητες, με αποτέλεσμα τεράστιες ζημιές, εξωφρενικά δυσανάλογα έξοδα ενεργειών και ωφελιμότητας. Κατ’ ουσίαν μηδέν ή όπως πολύ χαρακτηριστικά λέει ο λαός: «όλο μέλι, μέλι και από τηγανίτα τίποτα».
Οι κατ’ όνομα μόνο υπεύθυνες για μόνιμες λύσεις υπηρεσίες που υποθετικά έχουν την τεχνογνωσία, οχυρωμένες πίσω από την μόνιμη άρνηση, επί δεκαετίες ολόκληρες αναμασούν τις ίδιες δήθεν δυσκολίες για ουσιαστικές προτάσεις πρόληψης, γεννώντας εύλογες απορίες και ερωτήματα. Και εξηγούμαι: αρχικά ψέλλιζαν ως λύση τις αναδασώσεις των καμένων με βραδυφλεγή φυτά που θα δυσκόλευαν μελλοντικές καταστροφές, ενώ γνώριζαν από τα φοιτητικά τους ακόμη χρόνια, πως θα ήταν μια αποτυχημένη απόπειρα αφού η φύση η ίδια επιλέγει τον χαρακτήρα της φυτοκάλυψης κάθε περιοχής, προσαρμοσμένης στις εδαφοκλιματικές συνθήκες, πράγμα που αργότερα παραδέχθηκαν. Η 2η σοβαρή προτεινόμενη πανταχόθεν λύση της δημιουργίας αντιπυρικών ζωνών, σκόνταφτε στην σταθερή άρνηση των ιδίων ‘’ειδημόνων’’, βασισμένη σε δυο έωλες και εύκολα καταρριπτόμενες αντιρρήσεις:
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΟ ΣΧΙΝΟ
 |
Άρθρο του
Περικλή Καπνιστή* |
Αγαπητέ αναγνώστη, η σημερινή μου παρέμβαση δεν έχει σκοπό να παραβιάσει ανοιχτές θύρες για χιλιοειπωμένα πράγματα, ούτε όμως να χαϊδέψει ώτα διαχρονικά κοφευόντων αρμοδίων, ή να προσθέσει ακόμα μερικές νότες ατεκμηρίωτης, ανεύθυνης ή φανφαρονικής κριτικής, σαν κι αυτές που είτε από άγνοια είτε υπό το πρίσμα εντέχνως συγκαλυμμένων σκοπιμοτήτων δημοσιεύονται καθημερινά, ή γίνονται αντικείμενο κουραστικών τηλεοπτικών αντεγκλήσεων.
Τρείς μέρες ήταν αρκετές για την πυρκαγιά που ξεκίνησε από το Σχίνο, για να αφήσει πίσω της 71.000 στρ. καμένου πράσινου, αμέτρητα κουφάρια ζώων της άγριας πανίδας (λαγούς, αγριογούρουνα, τσακάλια κ. ά.), αναρίθμητα καρβουνιασμένα πουλιά, έντομα, ερπετά και κάθε ζωντανή ύπαρξη, θύματα όλα της αδηφάγου πύρινης λαίλαπας. Μιας λαίλαπας που είχε συμμάχους της τους θυελλώδεις ανέμους, τον αιφνιδιασμό σε συνδυασμό με το απρόβλεπτο της πρόωρης εποχικής εκδήλωσης, την αποκοτιά ή τον σχεδιασμό κάποιων, την παντελή απουσία βροχοπτώσεων, το δύσβατο ανάγλυφο, την έλλειψη παρατηρητηρίων ελέγχου και κυρίως την κραυγαλέα ανυπαρξία αντιπυρικών ζωνών κλπ. μέσων πρόληψης.
Έτσι επί 3 μέρες ο πύρινος εφιάλτης, χόρευε εκστασιασμένος στους ρυθμούς των ανοιγμένων ασκών του Αιόλου, κάνοντας τις θορυβώδεις σαρωτικές ριπές του ανέμου καθώς ενώνονταν με τις τρομοκρατημένες στριγκλιές των παγιδευμένων πετούμενων και αγριμιών και το εκκωφαντικό κροτάλισμα των φλεγόμενων πεύκων και θάμνων, να στήνουν ένα σκηνικό πραγματικής κόλασης.
Και το ερώτημα που έρχεται αβίαστα να ταράξει τη ραστώνη των αρμοδίων είναι ένα μεγάλο ΓΙΑΤΙ.
Γιατί χθες, γιατί τώρα, γιατί ίσως αύριο πάλι;
Εδώ και αρκετά χρόνια, ειδικά μετά τις μεγάλες φωτιές του 1998 που κατέκαψε τα πευκοδάση- και όχι μόνο- της Περαχώρας και του 2000 που αφάνισε τεράστιο κομμάτι της πράσινης ζωής στη Δυτική Κορινθία αλλά και άλλων παρόμοιων καταστροφών ανά την Ελλάδα, αρχικά σοκαρίστηκα, έπειτα προβληματίστηκα και στη συνέχεια παρακολούθησα με προσοχή τις εξελίξεις, τις προτάσεις και τις ενέργειες όλων των εμπλεκομένων, προς την κατεύθυνση της πρόληψης που πάντα θεωρούσα την πεμπτουσία της λύσης του προβλήματος.
Οποία απογοήτευση! Γιατί πάντα επικρατούσαν η ανευθυνότητα, η προχειρότητα , οι υπεκφυγές, ο καιροσκοπισμός, ο πόλεμος συμφερόντων, ο αποπροσανατολισμός, ο βραχυχρόνιος προγραμματισμός κι οι σκοπιμότητες, με αποτέλεσμα τεράστιες ζημιές, εξωφρενικά δυσανάλογα έξοδα ενεργειών και ωφελιμότητας. Κατ’ ουσίαν μηδέν ή όπως πολύ χαρακτηριστικά λέει ο λαός: «όλο μέλι, μέλι και από τηγανίτα τίποτα».
Οι κατ’ όνομα μόνο υπεύθυνες για μόνιμες λύσεις υπηρεσίες που υποθετικά έχουν την τεχνογνωσία, οχυρωμένες πίσω από την μόνιμη άρνηση, επί δεκαετίες ολόκληρες αναμασούν τις ίδιες δήθεν δυσκολίες για ουσιαστικές προτάσεις πρόληψης, γεννώντας εύλογες απορίες και ερωτήματα. Και εξηγούμαι: αρχικά ψέλλιζαν ως λύση τις αναδασώσεις των καμένων με βραδυφλεγή φυτά που θα δυσκόλευαν μελλοντικές καταστροφές, ενώ γνώριζαν από τα φοιτητικά τους ακόμη χρόνια, πως θα ήταν μια αποτυχημένη απόπειρα αφού η φύση η ίδια επιλέγει τον χαρακτήρα της φυτοκάλυψης κάθε περιοχής, προσαρμοσμένης στις εδαφοκλιματικές συνθήκες, πράγμα που αργότερα παραδέχθηκαν. Η 2η σοβαρή προτεινόμενη πανταχόθεν λύση της δημιουργίας αντιπυρικών ζωνών, σκόνταφτε στην σταθερή άρνηση των ιδίων ‘’ειδημόνων’’, βασισμένη σε δυο έωλες και εύκολα καταρριπτόμενες αντιρρήσεις:
α) Πως οι αντιπυρικές ζώνες, στις πευκόφυτες κυρίως εκτάσεις, απαιτούν μεγάλο πλάτος (αληθές) και επομένως αφαίρεση μεγάλου όγκου φυτοκάλυψης δηλ. εκούσια καταστροφή(ανήκουστη αυθαιρεσία). Παρακάτω θα τεκμηριώσω με παράδειγμα ότι ουδέν ψευδέστερον τούτου. Γιατί βλέποντας το δέντρο, χάνουμε στην κυριολεξία το δάσος.
β) Ότι λόγω του ανάγλυφου και δύσβατου, αναφύονται αξεπέραστες δυσκολίες στη δημιουργία και συντήρηση τέτοιων ζωνών στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Η απλή ερώτηση πως μιλούν για δυσκολίες σε εποχές ύπαρξης εκπληκτικά προηγμένου μηχανολογικού εξοπλισμού και τεχνικών μέσων, έχει πάλι φτηνό αντίλογο από τους ιδίους κύκλους, με την κοινοτυπία πως χρειάζεται πολύ χρήμα, που είναι δύσκολο να εξασφαλισθεί.
Πριν αναπτύξω το παράδειγμά μου, ας μου απαντήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι πώς παρακάμπτονται οι δυσκολίες στη χορήγηση αδειών για οικοδομές μέσα σε δασώδεις εκτάσεις, ή σε καμένες πρώην δασώδεις; Κι έπειτα ας μιλήσουν για αξεπέραστες δυσκολίες δημιουργίας και συντήρησης ζωνών πυροπροστασίας. Ελπίζω και εύχομαι να μη συνδέονται και με τις φήμες, που θέλουν στα καμένα των Γερανείων να ξεφυτρώνουν ανεμογεννήτριες και εργοτάξια εξόρυξης βωξίτη.
Αγαπητέ αναγνώστη, η αλήθεια είναι τόσο απλή όσο φαίνεται στο παρακάτω παράδειγμα: αν αθροίσουμε τη ζημιά από τις δύο πιο πρόσφατες πυρκαγιές της Κορινθίας ήτοι Κεχριές (2020): 32.000 στρέμματα και Σχίνος (2021):71.000 στρ.,έχουμε συνολικά 103.000 στρ. καμένων εκτάσεων. Για την εύκολη κατανόηση στον υπολογισμό που ακολουθεί, θεωρούμε ενιαία έκταση 100.000 στρ. με διαστάσεις (θεωρητικές) 20 Km μήκους και 5 Km πλάτους. Αν μοιράσουμε την περιοχή σε 10 τεμάχια των 10.000 στρ. (5 Km Χ 2 Km), μπορούμε να χαράξουμε ανάμεσα 9 λωρίδες (αντιπυρικές ζώνες) διαστάσεων 5Km Χ 100m ήτοι 500 στρ. εκάστη, οπότε (500στρ.Χ 9 ζώνες)= 4.500στρ. συνολικά. Άρα αποψιλώνοντας 4.500 στρ. προστατεύουμε τα υπόλοιπα 95.500 στρ., Αφού ακόμα κι αν ξεσπάσει φωτιά σε κάποιο από τα 10 τεμάχ., χωρίς καμία απολύτως επέμβαση πυρόσβεσης, η μεγαλύτερη έκταση που μπορεί να καεί, είναι 10.000στρ. και όχι 100.000 όπως τώρα. Φυσικά με την εύκολη απομόνωση και πυρόσβεση του ενός τεμαχίου, εννοείται πως η ζημιά θα είναι καταφανώς μικρότερη των 10.000στρ. Και επειδή κάποιοι από τους θιασώτες της άρνησης θα σπεύσουν να ισχυρισθούν μεγάλο κόστος δημιουργίας αυτών των ζωνών, η απάντηση είναι μία και μόνη. Ας το συγκρίνουν με το 1 δις. που δαπανάται ετησίως στη χώρα μας για τις εναέριες επεμβάσεις μαζί με το χρηματικό απολογισμό των ετησίων ζημιών, προσθέτοντας και τις δευτερογενείς ζημιές στις περιοχές των καμένων (κατολισθήσεις, απορροές, πλημμυρικά φαινόμενα, απογύμνωση και ερημοποίηση εκτάσεων, οικολογική καταστροφή, τουρισμός, κατοικίες και κυρίως ανθρώπινες ζωές). Με τη δημιουργία των ζωνών και μόνο, ελαχιστοποιούνται όλες οι παραπάνω καταστροφές.
Λύση λοιπόν: αντιπυρικές ζώνες, οργανωμένο δίκτυο παρατήρησης και ελέγχου των δασών, καλή συντήρηση ζωνών, δρόμων, πυροσβεστικών κρουνών κλπ. μέσων πρόληψης κυρίως αλλά και εξασφάλιση δραστικής καταστολής.
Γιατί αν πραγματικά έχουμε κάποιο χρέος σ’ αυτή τη ζωή, είναι να διασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας, αν θέλουμε να ζήσουν σ’ ένα τόπο που η φύση προίκισε απλόχερα με σπάνιες ομορφιές, μοναδική βιοποικιλότητα, μαγευτικό περιβάλλον, ζεστό ήλιο και απέραντο γαλάζιο. Το μόνο που μένει σε μας, είναι να τον διαφυλάξουμε και πιστέψτε με, πραγματικά το μπορούμε.
*Ο κ. Περικλής καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
β) Ότι λόγω του ανάγλυφου και δύσβατου, αναφύονται αξεπέραστες δυσκολίες στη δημιουργία και συντήρηση τέτοιων ζωνών στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Η απλή ερώτηση πως μιλούν για δυσκολίες σε εποχές ύπαρξης εκπληκτικά προηγμένου μηχανολογικού εξοπλισμού και τεχνικών μέσων, έχει πάλι φτηνό αντίλογο από τους ιδίους κύκλους, με την κοινοτυπία πως χρειάζεται πολύ χρήμα, που είναι δύσκολο να εξασφαλισθεί.
Πριν αναπτύξω το παράδειγμά μου, ας μου απαντήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι πώς παρακάμπτονται οι δυσκολίες στη χορήγηση αδειών για οικοδομές μέσα σε δασώδεις εκτάσεις, ή σε καμένες πρώην δασώδεις; Κι έπειτα ας μιλήσουν για αξεπέραστες δυσκολίες δημιουργίας και συντήρησης ζωνών πυροπροστασίας. Ελπίζω και εύχομαι να μη συνδέονται και με τις φήμες, που θέλουν στα καμένα των Γερανείων να ξεφυτρώνουν ανεμογεννήτριες και εργοτάξια εξόρυξης βωξίτη.
Αγαπητέ αναγνώστη, η αλήθεια είναι τόσο απλή όσο φαίνεται στο παρακάτω παράδειγμα: αν αθροίσουμε τη ζημιά από τις δύο πιο πρόσφατες πυρκαγιές της Κορινθίας ήτοι Κεχριές (2020): 32.000 στρέμματα και Σχίνος (2021):71.000 στρ.,έχουμε συνολικά 103.000 στρ. καμένων εκτάσεων. Για την εύκολη κατανόηση στον υπολογισμό που ακολουθεί, θεωρούμε ενιαία έκταση 100.000 στρ. με διαστάσεις (θεωρητικές) 20 Km μήκους και 5 Km πλάτους. Αν μοιράσουμε την περιοχή σε 10 τεμάχια των 10.000 στρ. (5 Km Χ 2 Km), μπορούμε να χαράξουμε ανάμεσα 9 λωρίδες (αντιπυρικές ζώνες) διαστάσεων 5Km Χ 100m ήτοι 500 στρ. εκάστη, οπότε (500στρ.Χ 9 ζώνες)= 4.500στρ. συνολικά. Άρα αποψιλώνοντας 4.500 στρ. προστατεύουμε τα υπόλοιπα 95.500 στρ., Αφού ακόμα κι αν ξεσπάσει φωτιά σε κάποιο από τα 10 τεμάχ., χωρίς καμία απολύτως επέμβαση πυρόσβεσης, η μεγαλύτερη έκταση που μπορεί να καεί, είναι 10.000στρ. και όχι 100.000 όπως τώρα. Φυσικά με την εύκολη απομόνωση και πυρόσβεση του ενός τεμαχίου, εννοείται πως η ζημιά θα είναι καταφανώς μικρότερη των 10.000στρ. Και επειδή κάποιοι από τους θιασώτες της άρνησης θα σπεύσουν να ισχυρισθούν μεγάλο κόστος δημιουργίας αυτών των ζωνών, η απάντηση είναι μία και μόνη. Ας το συγκρίνουν με το 1 δις. που δαπανάται ετησίως στη χώρα μας για τις εναέριες επεμβάσεις μαζί με το χρηματικό απολογισμό των ετησίων ζημιών, προσθέτοντας και τις δευτερογενείς ζημιές στις περιοχές των καμένων (κατολισθήσεις, απορροές, πλημμυρικά φαινόμενα, απογύμνωση και ερημοποίηση εκτάσεων, οικολογική καταστροφή, τουρισμός, κατοικίες και κυρίως ανθρώπινες ζωές). Με τη δημιουργία των ζωνών και μόνο, ελαχιστοποιούνται όλες οι παραπάνω καταστροφές.
Λύση λοιπόν: αντιπυρικές ζώνες, οργανωμένο δίκτυο παρατήρησης και ελέγχου των δασών, καλή συντήρηση ζωνών, δρόμων, πυροσβεστικών κρουνών κλπ. μέσων πρόληψης κυρίως αλλά και εξασφάλιση δραστικής καταστολής.
Γιατί αν πραγματικά έχουμε κάποιο χρέος σ’ αυτή τη ζωή, είναι να διασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας, αν θέλουμε να ζήσουν σ’ ένα τόπο που η φύση προίκισε απλόχερα με σπάνιες ομορφιές, μοναδική βιοποικιλότητα, μαγευτικό περιβάλλον, ζεστό ήλιο και απέραντο γαλάζιο. Το μόνο που μένει σε μας, είναι να τον διαφυλάξουμε και πιστέψτε με, πραγματικά το μπορούμε.
*Ο κ. Περικλής καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
Αφήστε ένα σχόλιο