ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ φ.1751
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Όταν σχεδόν 2400 χρόνια πριν ο Πλάτων λέει την παραπάνω φράση, τί θα μπορούσε να πει σήμερα, αν ζούσε σ’ αυτήν την άκρως υλικοτεχνικού χαρακτήρα κοινωνία, όπου οι ‘’αριστοι’’ της παγκόσμιας πλουτοκρατίας προβάλουν, προωθούν και επιβάλλουν ιδέες αξιακά προσαρμοσμένες στα μέτρα των δυνατών, νομοθετούν με γνώμονα πάντα το δικό τους συμφέρον και πασπαλίζουν με χρυσόσκονη την δήθεν κατοχύρωση ίσων δικαιωμάτων, αφήνοντας εντέχνως χαραμάδες ερμηνείας της ισότητας υπέρ αυτών και εις βάρος των αδυνάτων. Έτσι προωθείται η ανυπαρξία ηθικού δισταγμού και αυτοσυγκράτησης, αφήνοντας περιθώρια θηριοποίησης του κάθε διεκδικητή παράνομης ωφελιμιστικής και κερδοφόρας επιχείρησης, που βασίζεται μόνο στο συμφέρον και τη σκοπιμότητα. Έτσι ο ανθρωπισμός εξαφανίζεται δημιουργώντας υβριδικά τέρατα, όπου πνεύμα και ύλη βρίσκονται σε κραυγαλέα ανισορροπία, προκύπτουν τεράστια εσωτερικά κενά, γιγαντώνεται ο παραλογισμός, χάνεται η ανιδιοτέλεια και οι άλλες αξίες, αποπροσανατολίζεται ο άνθρωπος και βιώνει τελικά τη διάβρωση των αρχών του. Έτσι προτεραιοποιείται η ακόρεστη δίψα για κέρδος (χειροπιαστό παράδειγμα ο χρυσοφόρος πόλεμος των εμβολίων) και η εκμετάλλευση των αδύναμων από εξαίρεση γίνεται κανόνας.
Όλα αυτά οδηγούν στην δημιουργία φοβικών, απελπιστικά μοναχικών ανθρώπινων υπάρξεων νανικού πνευματικού μεγέθους, αδύναμων ν’ αντιδράσουν στην καταδυνάστευση της προσωπικότητάς τους και εν τέλει στην επιδιωκόμενη προς τα κατάντη ισοπέδωσή τους, που μοιραία τους σέρνει στο κυνήγι του ‘’ζην περί πλείστου’’. Ευτυχώς, θα πει κάποιος, που υπάρχει η Ακαδημαϊκή κοινότητα (οι σοφοί της χώρας) και η εκκλησιαστική φωνή, που μπορούν να σηκώσουν στους ώμους τους το βάρος της αντίστασης , να βγάλουν τον άνθρωπο από το τέλμα της ζοφερής πραγματικότητας, να του εμφυσήσουν δύναμη και εμπιστοσύνη να σταθεί όρθιος σ’ αυτόν τον παραλογισμό.
Αλήθεια…υπάρχουν αυτές οι φωνές; Εγώ γιατί δεν τις ακούω; Γιατί στη θέση τους βλέπω μια μουδιασμένη, απροσανατόλιστη, υποταγμένη και αδύναμη να σκεφθεί θετικά και πολύ περισσότερο να πράξει, πνευματική κοινότητα; Κι αν υπάρχει γιατί κρύβεται, γιατί σιωπά; Μήπως πρώτη απ΄ όλους έχει συμβιβαστεί με την κυριαρχούσα πραγματικότητα και κωφεύει ενσυνείδητα μπρος στο φόβο σύγκρουσης με το κατεστημένο και την σήπουσα άρχουσα τάξη ή μήπως πάσχουσα η ίδια από ελλειμματική δύναμη λόγου και πράξης, αποφεύγει ν’ αναλάβει τις αναλογούσες σ’ αυτήν ευθύνες, αποκαρδιώνοντας έτσι όσους εισπράττουν την απογοήτευση της αδρανείας τους, αντί της σθεναρής, μαχητικής παρουσίας τους για τα όσα συμβαίνουν;
Να λοιπόν που φθάσαμε να βιώνουμε μια αναντιστοιχία μεταξύ ιδεατού και υπαρκτού, μεταξύ ιδανικών και συμβιβασμών, ανθρωπιάς και απώλειάς της, μεταξύ επιθυμητής ειρηνικής συνύπαρξης και καθημερινής ανθρώπινης βαρβαρότητας σ όλα τα επίπεδα.
Φθάσαμε στο σημείο ο ήσυχος, ο ιδεολόγος, ο ρομαντικός, ο στοχαστής, ο θρησκευόμενος, να μη μπορεί να εκφράσει τη συλλογιστική του, τα προπλάσματα ιδεών που ζυμώνονται στη δημιουργική φαντασία του γιατί θα χαρακτηρισθεί αιθεροβάμων, ουτοπικός ή απροσάρμοστος, γραφικός και μη προσγειωμένος στη σύγχρονη κοινωνία. Σ’ αυτή τη διαμορφωμένη πλέον κενή αισθημάτων υλιστική πραγματικότητα, που ως χαίνουσα αχόρταγη χοάνη εξαφανίζει μέσα της προσδοκίες, ιδέες, προτάσεις και λύσεις περιορισμού της ξέφρενης πορείας αυτοκαταστροφής του ανθρώπου.
ΚΙ επειδή πολλοί καραδοκούν έχοντας στα χείλη τους την εύκολη ερώτηση: Και τι κάνει ο Θεός για όλα αυτά; Πού είναι, γιατί δεν παρεμβαίνει; Θα ήθελα να του θυμίσω αυτό που είπε ο Αμερικανός συγγραφέας W.
Styron (βραβείο Pulitzer) σε ανάλογο ερώτημα κάποιου:
«Πες μου στο Άουσβιτς πού ήταν ο Θεός»; Η απάντηση ήταν « πες μου πού ήταν ο άνθρωπος»;
Μήπως λοιπόν είναι καιρός ο καθένας μας να πάρει το παιχνίδι πάνω του;
Να διαβάσει και να υλοποιήσει-εν τω μέτρω του δυνατού-το περίφημο ποίημα του Κ. Καβάφη «Θερμοπύλες» που επαινεί όσους θέτουν στη ζωή τους ένα τουλάχιστον σημαντικό αξιακό στόχο και τον υπερασπίζονται μέχρι τέλους, όσες δυσκολίες κι αν έχει αυτό το εγχείρημα χωρίς να παρασύρονται στα της ανηθικότητας και δυσκολίας κελεύσματα των καιρών;
Μήπως σ’ αυτόν τον κατήφορο της πολιτιστικής παρακμής και της πνευματικής σύγχυσης, όπου ο ανθρώπινος προσανατολισμός έχει χαθεί στο κυνήγι του ‘’πολλού’’ και όχι του ‘’ευ’’, είναι καιρός ν’ αλλάξουμε τα κριτήρια και τις αντιλήψεις που διαμορφώνουν το σύγχρονο μοντέλο ζωής (π.χ. εύκολος πλουτισμός, παντί τρόπω αναγνωρισιμότητα, προβολή στρεβλών προτύπων για τη νεολαία μέσω ΜΜΕ, διαδικτύου κλπ.);
Σίγουρα αν δεν επιβάλουμε κανόνες χρήσης διαδικτίου για τα παιδιά, δεν αλλάξουμε οικογενειακά και κοινωνικά πρότυπα, δεν κάνουμε αναδιάταξη στόχων της εκπαίδευσης (π.χ. ανθρωπιστική παιδεία, περιβαλλοντική ηθική, κριτική και δημιουργική σκέψη κ.ά.),φοβάμαι πως η σημερινή κατάσταση όχι μόνο θα παγιωθεί αλλά θα ωθήσει έτι περισσότερο στην υποκατάσταση των καλών κοινωνικών προτύπων από τα αρνητικά στάνταρ ς που προβάλλονται εμμονικά από τα ΜΜΕ.
Εγρήγορση λοιπόν και όχι εφησυχασμός, ανοιχτά μάτια σε ότι συμβαίνει, γιατί όπως πολύ εύστοχα έλεγε ένας καθηγητής μου στα γυμνασιακά χρόνια: «παιδιά κλείστε τα μάτια και το σκοτάδι δεν είναι μακριά».
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής, είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο…
« Ου το ζην περί πλείστου ποιητέον αλλά το ευ ζην»
(Πλάτων)
(Αυτό που αξίζει δεν είναι να ζεις για ν’ αποκτήσεις περισσότερα αλλά να ζεις καλά)
 |
Άρθρο του
Περικλή Καπνιστή* |
Όταν σχεδόν 2400 χρόνια πριν ο Πλάτων λέει την παραπάνω φράση, τί θα μπορούσε να πει σήμερα, αν ζούσε σ’ αυτήν την άκρως υλικοτεχνικού χαρακτήρα κοινωνία, όπου οι ‘’αριστοι’’ της παγκόσμιας πλουτοκρατίας προβάλουν, προωθούν και επιβάλλουν ιδέες αξιακά προσαρμοσμένες στα μέτρα των δυνατών, νομοθετούν με γνώμονα πάντα το δικό τους συμφέρον και πασπαλίζουν με χρυσόσκονη την δήθεν κατοχύρωση ίσων δικαιωμάτων, αφήνοντας εντέχνως χαραμάδες ερμηνείας της ισότητας υπέρ αυτών και εις βάρος των αδυνάτων. Έτσι προωθείται η ανυπαρξία ηθικού δισταγμού και αυτοσυγκράτησης, αφήνοντας περιθώρια θηριοποίησης του κάθε διεκδικητή παράνομης ωφελιμιστικής και κερδοφόρας επιχείρησης, που βασίζεται μόνο στο συμφέρον και τη σκοπιμότητα. Έτσι ο ανθρωπισμός εξαφανίζεται δημιουργώντας υβριδικά τέρατα, όπου πνεύμα και ύλη βρίσκονται σε κραυγαλέα ανισορροπία, προκύπτουν τεράστια εσωτερικά κενά, γιγαντώνεται ο παραλογισμός, χάνεται η ανιδιοτέλεια και οι άλλες αξίες, αποπροσανατολίζεται ο άνθρωπος και βιώνει τελικά τη διάβρωση των αρχών του. Έτσι προτεραιοποιείται η ακόρεστη δίψα για κέρδος (χειροπιαστό παράδειγμα ο χρυσοφόρος πόλεμος των εμβολίων) και η εκμετάλλευση των αδύναμων από εξαίρεση γίνεται κανόνας.
Όλα αυτά οδηγούν στην δημιουργία φοβικών, απελπιστικά μοναχικών ανθρώπινων υπάρξεων νανικού πνευματικού μεγέθους, αδύναμων ν’ αντιδράσουν στην καταδυνάστευση της προσωπικότητάς τους και εν τέλει στην επιδιωκόμενη προς τα κατάντη ισοπέδωσή τους, που μοιραία τους σέρνει στο κυνήγι του ‘’ζην περί πλείστου’’. Ευτυχώς, θα πει κάποιος, που υπάρχει η Ακαδημαϊκή κοινότητα (οι σοφοί της χώρας) και η εκκλησιαστική φωνή, που μπορούν να σηκώσουν στους ώμους τους το βάρος της αντίστασης , να βγάλουν τον άνθρωπο από το τέλμα της ζοφερής πραγματικότητας, να του εμφυσήσουν δύναμη και εμπιστοσύνη να σταθεί όρθιος σ’ αυτόν τον παραλογισμό.
Αλήθεια…υπάρχουν αυτές οι φωνές; Εγώ γιατί δεν τις ακούω; Γιατί στη θέση τους βλέπω μια μουδιασμένη, απροσανατόλιστη, υποταγμένη και αδύναμη να σκεφθεί θετικά και πολύ περισσότερο να πράξει, πνευματική κοινότητα; Κι αν υπάρχει γιατί κρύβεται, γιατί σιωπά; Μήπως πρώτη απ΄ όλους έχει συμβιβαστεί με την κυριαρχούσα πραγματικότητα και κωφεύει ενσυνείδητα μπρος στο φόβο σύγκρουσης με το κατεστημένο και την σήπουσα άρχουσα τάξη ή μήπως πάσχουσα η ίδια από ελλειμματική δύναμη λόγου και πράξης, αποφεύγει ν’ αναλάβει τις αναλογούσες σ’ αυτήν ευθύνες, αποκαρδιώνοντας έτσι όσους εισπράττουν την απογοήτευση της αδρανείας τους, αντί της σθεναρής, μαχητικής παρουσίας τους για τα όσα συμβαίνουν;
Να λοιπόν που φθάσαμε να βιώνουμε μια αναντιστοιχία μεταξύ ιδεατού και υπαρκτού, μεταξύ ιδανικών και συμβιβασμών, ανθρωπιάς και απώλειάς της, μεταξύ επιθυμητής ειρηνικής συνύπαρξης και καθημερινής ανθρώπινης βαρβαρότητας σ όλα τα επίπεδα.
Φθάσαμε στο σημείο ο ήσυχος, ο ιδεολόγος, ο ρομαντικός, ο στοχαστής, ο θρησκευόμενος, να μη μπορεί να εκφράσει τη συλλογιστική του, τα προπλάσματα ιδεών που ζυμώνονται στη δημιουργική φαντασία του γιατί θα χαρακτηρισθεί αιθεροβάμων, ουτοπικός ή απροσάρμοστος, γραφικός και μη προσγειωμένος στη σύγχρονη κοινωνία. Σ’ αυτή τη διαμορφωμένη πλέον κενή αισθημάτων υλιστική πραγματικότητα, που ως χαίνουσα αχόρταγη χοάνη εξαφανίζει μέσα της προσδοκίες, ιδέες, προτάσεις και λύσεις περιορισμού της ξέφρενης πορείας αυτοκαταστροφής του ανθρώπου.
ΚΙ επειδή πολλοί καραδοκούν έχοντας στα χείλη τους την εύκολη ερώτηση: Και τι κάνει ο Θεός για όλα αυτά; Πού είναι, γιατί δεν παρεμβαίνει; Θα ήθελα να του θυμίσω αυτό που είπε ο Αμερικανός συγγραφέας W.
Styron (βραβείο Pulitzer) σε ανάλογο ερώτημα κάποιου:
«Πες μου στο Άουσβιτς πού ήταν ο Θεός»; Η απάντηση ήταν « πες μου πού ήταν ο άνθρωπος»;
Μήπως λοιπόν είναι καιρός ο καθένας μας να πάρει το παιχνίδι πάνω του;
Να διαβάσει και να υλοποιήσει-εν τω μέτρω του δυνατού-το περίφημο ποίημα του Κ. Καβάφη «Θερμοπύλες» που επαινεί όσους θέτουν στη ζωή τους ένα τουλάχιστον σημαντικό αξιακό στόχο και τον υπερασπίζονται μέχρι τέλους, όσες δυσκολίες κι αν έχει αυτό το εγχείρημα χωρίς να παρασύρονται στα της ανηθικότητας και δυσκολίας κελεύσματα των καιρών;
Μήπως σ’ αυτόν τον κατήφορο της πολιτιστικής παρακμής και της πνευματικής σύγχυσης, όπου ο ανθρώπινος προσανατολισμός έχει χαθεί στο κυνήγι του ‘’πολλού’’ και όχι του ‘’ευ’’, είναι καιρός ν’ αλλάξουμε τα κριτήρια και τις αντιλήψεις που διαμορφώνουν το σύγχρονο μοντέλο ζωής (π.χ. εύκολος πλουτισμός, παντί τρόπω αναγνωρισιμότητα, προβολή στρεβλών προτύπων για τη νεολαία μέσω ΜΜΕ, διαδικτύου κλπ.);
Σίγουρα αν δεν επιβάλουμε κανόνες χρήσης διαδικτίου για τα παιδιά, δεν αλλάξουμε οικογενειακά και κοινωνικά πρότυπα, δεν κάνουμε αναδιάταξη στόχων της εκπαίδευσης (π.χ. ανθρωπιστική παιδεία, περιβαλλοντική ηθική, κριτική και δημιουργική σκέψη κ.ά.),φοβάμαι πως η σημερινή κατάσταση όχι μόνο θα παγιωθεί αλλά θα ωθήσει έτι περισσότερο στην υποκατάσταση των καλών κοινωνικών προτύπων από τα αρνητικά στάνταρ ς που προβάλλονται εμμονικά από τα ΜΜΕ.
Εγρήγορση λοιπόν και όχι εφησυχασμός, ανοιχτά μάτια σε ότι συμβαίνει, γιατί όπως πολύ εύστοχα έλεγε ένας καθηγητής μου στα γυμνασιακά χρόνια: «παιδιά κλείστε τα μάτια και το σκοτάδι δεν είναι μακριά».
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής, είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο…
Αφήστε ένα σχόλιο