ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΕΦΙΚΤΟΥ Φ.1781
ΑΠΟΨΗ
Η Πολιτική είναι η υπέρτατη ανθρώπινη διαδικασία, έτσι που τα πάντα στη ζωή του ανθρώπου είναι πολιτική.
Στο «Συμπόσιο του Πλάτωνα περί Αρετής» ο Πρωταγόρας διηγήθηκε έναν μύθο προκειμένου να απαντήσει στον Σωκράτη, που αναφέρεται έμμεσα στον ρόλο της αξίας της πολιτικής από τα πρώτα ακόμα χρόνια της δημιουργίας από τους Θεούς του γένους των ανθρώπων. «Ο Προμηθέας, επειδή δεν επιτρεπόταν να μπει στην Ακρόπολη, όπου κατοικούσε ο Δίας, για να του ζητήσει τη Πολιτική, φοβόταν και τους φύλακες, μπήκε κρυφά στο σπίτι που κατοικούσαν μαζί η Αθηνά και ο Ύφαιστος και ασχολούνταν με τις τέχνες και έκλεψε τη φωτιά και τη σοφία, που εξ αιτίας αυτών μπορεί ο άνθρωπος εύκολα να ζει. Επειδή, όμως, όταν συναθροίζονταν, αδικούσαν ο ένας τον άλλον, διότι δεν είχαν τη πολιτική, και ξανασκορπίζονταν και καταστρέφονταν και πάλι ο Δίας, επειδή φοβήθηκε για το γένος των ανθρώπων μη χαθεί ολόκληρο, έστειλε τον Ερμή να τους φέρει τη πολιτική με τις αξίες της. Την αιδώ και τη δικαιοσύνη! Στους νέους χρόνους, στον «πολιτισμένο μας Κόσμο» ο ορισμός της Τέχνης της Πολιτικής ,των αξιών, μεταλλάχθηκε και ονομάστηκε «Τέχνη του εφικτού». Η πραγμάτωσή της, δηλαδή, με κάθε θεμητό και αθέμητο μέσο.
Αυτό βέβαια, δεν προέκυψε τυχαία, αλλά για να ανέχεται ο παραπλανημένος λαός τα τερτίπια της και να τα δικαιολογεί, παραπλανημένος από τη δημαγωγία, που είναι ό,τι καταστροφικότερο για το πολίτευμα της Δημοκρατίας.
Ας τη δούμε, λοιπόν, αυτή τη κυρία, που ζει με τη τωρινή της μορφή στα ανώτατα, αλλά στα υπόγεια επίπεδα του ανθρώπινου τοπίου και βέβαια, να τη κρίνουμε σαν ελεύθεροι πολίτες, καταθέτοντας την άποψή μας, πως θα τη θέλαμε να είναι!
-Η Τέχνη της Πολιτικής, φίλε αναγνώστη, εκτός των άλλων, είναι να συνεγείρει τον Λαό και να τον κρατήσει ενωμένο. Αυτή είναι συλλογική προσπάθεια και η μεγαλύτερη δεξιότητα του Ηγέτη. Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι ο Περικλής υπήρξε άριστος κυβερνήτης, επειδή κρατούσε τον λαό του με τρόπο ελεύθερο, αλλά δεν παρασυρόταν από αυτόν. Η πειθώ, δηλαδή, όταν συνυφαίνεται με την ελευθερία είναι η πιο καλή συνταγή για την ηγετική εξουσία. Ο λαός στη Δημοκρατία πρέπει να είναι ελεύθερος να επιλέγει, αλλά και να απορρίπτει τους πολιτικούς. Ο καλός Ηγέτης πρέπει να πείθει, να «κρατάει» τον λαό και όχι βέβαια με τη δημαγωγία, που είναι ο λόγος του κακού πολιτικού, έτσι που λέει ό,τι θέλει να ακούσει, ό,τι βραχυπρόθεσμα τον συμφέρει και μάλιστα βραχυπρόθεσμα, με τη μέθοδο του χαϊδέματος, για να πετύχει τον σκοπό του, που δεν είναι άλλος από το να παραμείνει και να ξανακερδίσει εξουσία, αν έχει στρογγυλοκαθήσει στην μεγάλη καρέκλα ή να τη πάρει αυτός, ο άλλος, που ορέγεται αυτή τη πολυπόθητη. Ο πολιτικός που κολακεύει τον λαό, σε καμία περίπτωση δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά του, απλά τον εμπαίζει και του δίνει φρούδες ελπίδες εκφράζοντας έντεχνα κάποια λαϊκά αισθήματα.
Μπορεί να είναι προσωρινά αρεστός, όπως προείπαμε, αλλά με τη δημαγωγική του αυτή πρακτική υπονομεύει τα πάντα, ανοίγοντας ένα φαύλο κύκλο, όπου κινδυνεύει η σωστή διαχείριση των ουσιαστικών προβλημάτων, ακόμα και των εθνικών, που γυρεύουν λύσεις.
Αυτό σημαίνει πως «ο καλός ηγέτης δεν πρέπει να θωπεύει τον Δήμο», κατά πως συμβουλεύει ο Θουκυδίδης, αλλά «να αποτολμεί αντιλογία προς αυτόν».
-Για να είναι μια χώρα ευτυχισμένη, που σημαίνει να ευημερεί ο λαός της, πρέπει οι πληρεξούσιοί του, να λειτουργούν στρατηγικά. Να εντοπίζουν, να αποσαφηνίζουν τα μακροχρόνια συμφέροντα του τόπου τους, να διαβλέπουν και να διαμορφώνουν τη πολιτική τους ανάλογα με το συμφέρον του, με τακτικές και σωστές κινήσεις. Για να γίνει αυτό, πρέπει να υπάρχει ομόνοια στο πολιτικό τοπίο. Πρέπει να καλλιεργείται κλίμα καλό απ’ όλες τις πλευρές και όχι να δημαγωγούν, κυρίως τα κόμματα εξουσίας, Δυστυχώς αυτό γίνεται συνεχώς. Στρέφεται το ένα κόμμα εναντίον του άλλου, με αποτέλεσμα να διχάζουν και τον λαό. Ίσως το βλέπουν σαν μία τεχνοκρατική προσέγγιση της πολιτικής δράσης τους που έχει καλά αποτελέσματα για το συμφέρον της παράταξης που ανήκουν και υποστηρίζουν με πάθος για ίδιον όφελος .Το σίγουρο είναι πως έτσι που αντιμάχονται στη Βουλή, στα τηλεοπτικά πάνελς, στα διαδικτυακά μέσα, δίνουν την εντύπωση ότι λειτουργούν με ένα θλιβερό ερασιτεχνισμό, που αγγίζει τα όρια της ασυναρτησίας τις περισσότερες φορές και είναι και ο λόγος που ο λαός δεν εκτιμάει πλέον στις μέρες μας τους πολιτικούς, κακά τα ψέματα.
Και οι άξιοι, κατά κανόνα, αποφεύγουν την ανάμειξη με τη Πολιτική. Αν και κατά πως λέει ο Νομπελίστας Ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, «τί κρίμα, όχι μόνον να ανέχεσαι, αλλά ακόμα και να αγαπάς αυτόν που «μισείς», γιατί δεν έχεις άλλον ν’αγαπήσεις....». Και το κακό συνεχίζεται… Η δημαγωγία και η διχόνοια πρωταγωνιστούν, χρόνια τώρα. Δεν πιάσαμε πάτο από τη μια μέρα στην άλλη.
Το κακό είναι ότι η ιστορία διδάσκει, αλλά ο άνθρωπος δεν διδάσκεται από την ιστορία. Οι Αρχαίοι μας πρόγονοι, οι Σοφοί θεωρούσαν τη δημαγωγία το σαράκι της Δημοκρατίας, γιατί εμποδίζει την «ορθή σκέψη, τη λήψη σωστών αποφάσεων, για να υπηρετούν τα συμφέροντα της Πόλεως». Δυστυχώς, όμως, οι πολιτικοί μας δεν τους ακούνε. Και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα. Λειτουργούν και ενεργούν σπασμωδικά, όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν απώλειες, για παράδειγμα, και η δημαγωγία βγαίνει εκτός ορίων.
-Η Δημοκρατία, η γνήσια, είναι ωραίο, αλλά δύσκολο Πολίτευμα, για την εκτελεστική εξουσία.
Οι πολιτικοί εκλέγονται από τους πολίτες, έστω και έμμεσα, έτσι που τα κόμματα επιλέγουν τους επίδοξους άρχοντες από το δικό τους κύκλο πιστών. Οι πολίτες, τους θέλουν έντιμους, αποτελεσματικούς στη διαχείριση των προβλημάτων, όχι μόνο των συλλογικών, αλλά και της κοινωνικής ομάδας που ανήκουν και αυτό, εκ των πραγμάτων, δεν είναι πάντα συμβατό. Η ικανότητα, όπως προείπαμε, όμως, του Ηγέτη κρίνεται, όταν καταφέρνει να συντροφευθούνε αυτά τα δύο ζητούμενα και ο λαός να νιώθει καλά… Αυτό είναι που είναι δύσκολο, αλλά δυσκολεύεται περισσότερο από διάφορους παράγοντες, τη δημαγωγία την ασταθή, παραπλανητική και συναισθηματική φόρτιση, αλλά και τη συνήθεια που έχει ο λαός να ξεχνάει....
Τελειώνοντας, φίλε αναγνώστη, αυτή τη γραφή θα πούμε, με το χέρι στη καρδιά, πως μόνο η σωστή πληροφόρηση του λαού, η αλήθεια, κατά τη ταπεινή μας γνώμη, για το σύνολο των προβλημάτων, είναι η λύση. Η δημαγωγία, η παραπλάνηση και τα διάφορα έντεχνα τερτίπια, που δικαιολογούν τον μεταλλαγμένο σύγχρονο ορισμό της Πολιτικής ως «Τέχνη του εφικτού» καταστρέφουν σίγουρα τη Δημοκρατία, την ίδια τη Πολιτεία και τους πολίτες.
*Η Παυλίνα Μπεχράκη είναι Εικαστικός και Λογοτέχνης από τη Κόρινθο
ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΕΦΙΚΤΟΥ
Γράφει η Παυλίνα Μπεχράκη.
Η Πολιτική είναι η υπέρτατη ανθρώπινη διαδικασία, έτσι που τα πάντα στη ζωή του ανθρώπου είναι πολιτική.
Στο «Συμπόσιο του Πλάτωνα περί Αρετής» ο Πρωταγόρας διηγήθηκε έναν μύθο προκειμένου να απαντήσει στον Σωκράτη, που αναφέρεται έμμεσα στον ρόλο της αξίας της πολιτικής από τα πρώτα ακόμα χρόνια της δημιουργίας από τους Θεούς του γένους των ανθρώπων. «Ο Προμηθέας, επειδή δεν επιτρεπόταν να μπει στην Ακρόπολη, όπου κατοικούσε ο Δίας, για να του ζητήσει τη Πολιτική, φοβόταν και τους φύλακες, μπήκε κρυφά στο σπίτι που κατοικούσαν μαζί η Αθηνά και ο Ύφαιστος και ασχολούνταν με τις τέχνες και έκλεψε τη φωτιά και τη σοφία, που εξ αιτίας αυτών μπορεί ο άνθρωπος εύκολα να ζει. Επειδή, όμως, όταν συναθροίζονταν, αδικούσαν ο ένας τον άλλον, διότι δεν είχαν τη πολιτική, και ξανασκορπίζονταν και καταστρέφονταν και πάλι ο Δίας, επειδή φοβήθηκε για το γένος των ανθρώπων μη χαθεί ολόκληρο, έστειλε τον Ερμή να τους φέρει τη πολιτική με τις αξίες της. Την αιδώ και τη δικαιοσύνη! Στους νέους χρόνους, στον «πολιτισμένο μας Κόσμο» ο ορισμός της Τέχνης της Πολιτικής ,των αξιών, μεταλλάχθηκε και ονομάστηκε «Τέχνη του εφικτού». Η πραγμάτωσή της, δηλαδή, με κάθε θεμητό και αθέμητο μέσο.
Αυτό βέβαια, δεν προέκυψε τυχαία, αλλά για να ανέχεται ο παραπλανημένος λαός τα τερτίπια της και να τα δικαιολογεί, παραπλανημένος από τη δημαγωγία, που είναι ό,τι καταστροφικότερο για το πολίτευμα της Δημοκρατίας.
Ας τη δούμε, λοιπόν, αυτή τη κυρία, που ζει με τη τωρινή της μορφή στα ανώτατα, αλλά στα υπόγεια επίπεδα του ανθρώπινου τοπίου και βέβαια, να τη κρίνουμε σαν ελεύθεροι πολίτες, καταθέτοντας την άποψή μας, πως θα τη θέλαμε να είναι!
-Η Τέχνη της Πολιτικής, φίλε αναγνώστη, εκτός των άλλων, είναι να συνεγείρει τον Λαό και να τον κρατήσει ενωμένο. Αυτή είναι συλλογική προσπάθεια και η μεγαλύτερη δεξιότητα του Ηγέτη. Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι ο Περικλής υπήρξε άριστος κυβερνήτης, επειδή κρατούσε τον λαό του με τρόπο ελεύθερο, αλλά δεν παρασυρόταν από αυτόν. Η πειθώ, δηλαδή, όταν συνυφαίνεται με την ελευθερία είναι η πιο καλή συνταγή για την ηγετική εξουσία. Ο λαός στη Δημοκρατία πρέπει να είναι ελεύθερος να επιλέγει, αλλά και να απορρίπτει τους πολιτικούς. Ο καλός Ηγέτης πρέπει να πείθει, να «κρατάει» τον λαό και όχι βέβαια με τη δημαγωγία, που είναι ο λόγος του κακού πολιτικού, έτσι που λέει ό,τι θέλει να ακούσει, ό,τι βραχυπρόθεσμα τον συμφέρει και μάλιστα βραχυπρόθεσμα, με τη μέθοδο του χαϊδέματος, για να πετύχει τον σκοπό του, που δεν είναι άλλος από το να παραμείνει και να ξανακερδίσει εξουσία, αν έχει στρογγυλοκαθήσει στην μεγάλη καρέκλα ή να τη πάρει αυτός, ο άλλος, που ορέγεται αυτή τη πολυπόθητη. Ο πολιτικός που κολακεύει τον λαό, σε καμία περίπτωση δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντά του, απλά τον εμπαίζει και του δίνει φρούδες ελπίδες εκφράζοντας έντεχνα κάποια λαϊκά αισθήματα.
Μπορεί να είναι προσωρινά αρεστός, όπως προείπαμε, αλλά με τη δημαγωγική του αυτή πρακτική υπονομεύει τα πάντα, ανοίγοντας ένα φαύλο κύκλο, όπου κινδυνεύει η σωστή διαχείριση των ουσιαστικών προβλημάτων, ακόμα και των εθνικών, που γυρεύουν λύσεις.
Αυτό σημαίνει πως «ο καλός ηγέτης δεν πρέπει να θωπεύει τον Δήμο», κατά πως συμβουλεύει ο Θουκυδίδης, αλλά «να αποτολμεί αντιλογία προς αυτόν».
-Για να είναι μια χώρα ευτυχισμένη, που σημαίνει να ευημερεί ο λαός της, πρέπει οι πληρεξούσιοί του, να λειτουργούν στρατηγικά. Να εντοπίζουν, να αποσαφηνίζουν τα μακροχρόνια συμφέροντα του τόπου τους, να διαβλέπουν και να διαμορφώνουν τη πολιτική τους ανάλογα με το συμφέρον του, με τακτικές και σωστές κινήσεις. Για να γίνει αυτό, πρέπει να υπάρχει ομόνοια στο πολιτικό τοπίο. Πρέπει να καλλιεργείται κλίμα καλό απ’ όλες τις πλευρές και όχι να δημαγωγούν, κυρίως τα κόμματα εξουσίας, Δυστυχώς αυτό γίνεται συνεχώς. Στρέφεται το ένα κόμμα εναντίον του άλλου, με αποτέλεσμα να διχάζουν και τον λαό. Ίσως το βλέπουν σαν μία τεχνοκρατική προσέγγιση της πολιτικής δράσης τους που έχει καλά αποτελέσματα για το συμφέρον της παράταξης που ανήκουν και υποστηρίζουν με πάθος για ίδιον όφελος .Το σίγουρο είναι πως έτσι που αντιμάχονται στη Βουλή, στα τηλεοπτικά πάνελς, στα διαδικτυακά μέσα, δίνουν την εντύπωση ότι λειτουργούν με ένα θλιβερό ερασιτεχνισμό, που αγγίζει τα όρια της ασυναρτησίας τις περισσότερες φορές και είναι και ο λόγος που ο λαός δεν εκτιμάει πλέον στις μέρες μας τους πολιτικούς, κακά τα ψέματα.
Και οι άξιοι, κατά κανόνα, αποφεύγουν την ανάμειξη με τη Πολιτική. Αν και κατά πως λέει ο Νομπελίστας Ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, «τί κρίμα, όχι μόνον να ανέχεσαι, αλλά ακόμα και να αγαπάς αυτόν που «μισείς», γιατί δεν έχεις άλλον ν’αγαπήσεις....». Και το κακό συνεχίζεται… Η δημαγωγία και η διχόνοια πρωταγωνιστούν, χρόνια τώρα. Δεν πιάσαμε πάτο από τη μια μέρα στην άλλη.
Το κακό είναι ότι η ιστορία διδάσκει, αλλά ο άνθρωπος δεν διδάσκεται από την ιστορία. Οι Αρχαίοι μας πρόγονοι, οι Σοφοί θεωρούσαν τη δημαγωγία το σαράκι της Δημοκρατίας, γιατί εμποδίζει την «ορθή σκέψη, τη λήψη σωστών αποφάσεων, για να υπηρετούν τα συμφέροντα της Πόλεως». Δυστυχώς, όμως, οι πολιτικοί μας δεν τους ακούνε. Και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα. Λειτουργούν και ενεργούν σπασμωδικά, όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν απώλειες, για παράδειγμα, και η δημαγωγία βγαίνει εκτός ορίων.
-Η Δημοκρατία, η γνήσια, είναι ωραίο, αλλά δύσκολο Πολίτευμα, για την εκτελεστική εξουσία.
Οι πολιτικοί εκλέγονται από τους πολίτες, έστω και έμμεσα, έτσι που τα κόμματα επιλέγουν τους επίδοξους άρχοντες από το δικό τους κύκλο πιστών. Οι πολίτες, τους θέλουν έντιμους, αποτελεσματικούς στη διαχείριση των προβλημάτων, όχι μόνο των συλλογικών, αλλά και της κοινωνικής ομάδας που ανήκουν και αυτό, εκ των πραγμάτων, δεν είναι πάντα συμβατό. Η ικανότητα, όπως προείπαμε, όμως, του Ηγέτη κρίνεται, όταν καταφέρνει να συντροφευθούνε αυτά τα δύο ζητούμενα και ο λαός να νιώθει καλά… Αυτό είναι που είναι δύσκολο, αλλά δυσκολεύεται περισσότερο από διάφορους παράγοντες, τη δημαγωγία την ασταθή, παραπλανητική και συναισθηματική φόρτιση, αλλά και τη συνήθεια που έχει ο λαός να ξεχνάει....
Τελειώνοντας, φίλε αναγνώστη, αυτή τη γραφή θα πούμε, με το χέρι στη καρδιά, πως μόνο η σωστή πληροφόρηση του λαού, η αλήθεια, κατά τη ταπεινή μας γνώμη, για το σύνολο των προβλημάτων, είναι η λύση. Η δημαγωγία, η παραπλάνηση και τα διάφορα έντεχνα τερτίπια, που δικαιολογούν τον μεταλλαγμένο σύγχρονο ορισμό της Πολιτικής ως «Τέχνη του εφικτού» καταστρέφουν σίγουρα τη Δημοκρατία, την ίδια τη Πολιτεία και τους πολίτες.
*Η Παυλίνα Μπεχράκη είναι Εικαστικός και Λογοτέχνης από τη Κόρινθο
Αφήστε ένα σχόλιο