Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΓΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ Φ.1782

Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΓΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ

«Το ανθρώπινο είδος δεν αντέχει πάρα πολλή πραγματικότητα». {ΕΛΙΟΤ}

  

Γράφει η Παυλίνα Μπεχράκη.

Δεν είναι εύκολο, φίλε αναγνώστη, να ζει ο άνθρωπος τη μια και μοναδική ζωή του, σε συνθήκες που δεν εγγυώνται, παρά μόνο αρνητικές προοπτικές. Η καλή ελπίδα ότι κάτι καλύτερο θα γίνει αύριο δίνει σε χαλεπούς κυρίως καιρούς, σαν τους τωρινούς, μια έστω βραχυπρόθεσμη, πλασματική αισιοδοξία, μια ανάσα. Είναι σίγουρο ότι ο άνθρωπος έχει απόλυτη ανάγκη για ψυχολογική αισιοδοξία και προτιμάει το αισιόδοξο ψέμα από την αδιέξοδη πραγματικότητα.

Ένας από τους λόγους είναι, μήπως ο φόβος για το τι μπορεί να του συμβεί στον μέλλοντα χρόνο από αρνητικές καταστάσεις και διαπιστώσεις, που δεν μπορεί να προβλέψει, τελικά επιβεβαιωθούν.

-Η σκέψη πως κάτι καλό τον περιμένει, η λεγόμενη «αισιοδοξία» δεν είναι ψυχολογικό ιδίωμα, είναι υπέρτατη ανάγκη, για την υπαρκτή ζωή του. Ή αισιοδοξία, όπως και το αντίθετο η απαισιοδοξία, μπορεί να είναι η δύναμη ή η αδυναμία της κριτικής σκέψης. Οι άνθρωποι, όπου γης, στα τωρινά δύσκολα χρόνια περισσότερο από ποτέ, με μειωμένη ικανότητα κριτικής για όσα συμβαίνουν στη Πατρίδα τους, αλλά και στους γειτονικούς, κοντινούς ή μακρινούς τόπους, δεν καταφέρνουν να αξιολογήσουν, δυσκολεύονται πολύ να βάλουν σε μια σειρά δεδομένα και γεγονότα, λόγω των πολλών πληροφοριών, που παίρνουν. Δεν μπορούν, δηλαδή, να διαβαθμίσουν τη δυναμική τους και επομένως τις θετικές ή αρνητικές συνέπειες στην προσωπική, κοινωνική και σε εθνικό επίπεδο πραγματικότητα.

-Η μειωμένη ικανότητα διάκρισης των πρωτευόντων από τα δευτερεύοντα, των πολύ ουσιωδών από τα επουσιώδη, δεν είναι δείγμα γραφής χαμηλού δείκτη ευφυϊας, μόρφωσης ή ευαισθησίας, σε καμία περίπτωση. Είναι η ανάγκη των περισσότερων ανθρώπων να πιστεύουν στο καλύτερο. Έτσι εξηγείται γιατί αισιοδοξούν ευκολότερα και γρηγορότερα πείθονται ότι όλα θα πάνε καλά, ότι όλα τα κακώς κείμενα θα διορθωθούν.

Υπάρχουν βέβαια και άνθρωποι μειωμένης αντοχής στις δυσκολίες ή στα δυσάρεστα, που τους πονάνε, «δεν αντέχουν πολλή πραγματικότητα», κατά πώς λέει ο Σοφός Ποιητής. Κλείνουν τα μάτια μπροστά και σε κραυγαλέες ενδείξεις αποτυχίας, στη προσωπική και επαγγελματική τους ζωή, ανέχονται ακόμα και τη βία Το βλέπουμε τελευταία και εδώ στη Πατρίδα μας, με το φαινόμενο των δολοφονιών γυναικών, που δεν ήθελαν να καταλάβουν ότι πρέπει να αντιδράσουν, να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους πριν είναι αργά και όχι να βαυκαλίζονται με την απέλπιδα ελπίδα ότι θα διορθωθούν τα πράγματα και χάσανε την ζωή τους.

- Ηθελημένα ή αθέλητα, εύκολα οι περισσότεροι άνθρωποι κρίνουν αρνητικά αυτούς που χαρακτηρίζουν απαισιόδοξους και εξουδετερώνουν επίσης εύκολα την κριτική τους σκέψη, που οδηγεί σε αρνητικές επισημάνσεις, γίνεται δηλαδή καταγγελία στην ουσία.

«Καταστροφολόγος, γκρινιάρης, μεμψίμοιρος και πάει λέγοντας.» -Το ότι δεν μπορεί να ζει συνέχεια ο άνθρωπος με αρνητικές σκέψεις και φόβους, τί θα τον βρει αύριο, το ξέρουν πολύ καλά οι Πολιτικοί ταγοί, όπου γης, και το αξιοποιούν με μεγάλη μαστοριά.

Για παράδειγμα, εμείς οι Έλληνες, τα τελευταία χρόνια, είμαστε παγιδευμένοι στο τοπίο της ελπίδας, ότι δεν μπορεί να μη δούμε μια άσπρη μέρα, ότι δεν θα γίνει κάτι καλό, έτσι που η ατομική και συλλογική ζωή μας έχει περάσει από σαράντα κύματα. Δεν μας ταπεινώνει η κατά κανόνα εκμετάλλευση στη πραγματικότητα, αυτής της υπέρτατης ανάγκης, να αισιοδοξούμε, και προτιμάμε το αισιόδοξο ψέμα από τη δημαγωγική «απάτη». Αισιοδοξούμε εύκολα, ξεχνάμε εύκολα, αρκεί να διαπιστώσουμε πως κάτι γίνεται.... Έτσι η πολιτική στη Πατρίδα μας, τα τελευταία χρόνια, εξαντλείται, κακά τα ψέματα, στο «κάτι γίνεται» ή στο «κάτι μπορεί αύριο να γίνει καλύτερα». Κανένας πολιτικός λόγος δεν είναι απαισιόδοξος, γιατί κανείς δεν τολμάει να πει την αλήθεια, να πει τα κακώς κείμενα με το όνομά τους. Τα της Παιδείας, του Πολιτισμού, του Αθλητισμού, του δημογραφικού, του χωροταξικού, τα προβλήματα της κοινωνίας, κ.λ.π.. Βέβαια, αξίζει να πούμε πως πριν από κάποια χρόνια, εμείς οι Έλληνες, θεωρούμαστε άνθρωποι φύσει αισιόδοξοι, στο σύνολο του πληθυσμού. «Είμαστε χαμογελαστοί, χαιρόμαστε τη ζωή μας, κι’ ας είμαστε φτωχοί». Οι μελετητές το απέδιδαν στον ήλιο, στο κλίμα, στην ωραιότητα της χώρας μας. Σήμερα δεν φαίνεται να είναι έτσι τα πράγματα. Μπήκαμε κι εμείς στον κανόνα, δεν αποτελούμε πλέον εξαίρεση.

Έχουμε τα γενικά χαρακτηριστικά των κοινωνιών στον σημερινό Κόσμο, που διαμορφώνονται ως εξής:

-Ανάμεσα στους αισιόδοξους και τους απαισιόδοξους, υπάρχουν πάρα πολλές διαβαθμίσεις, σειρά ολόκληρη, που πλησιάζουν πότε στη μία και πότε στην άλλη ψυχική διαδικασία. Απόλυτοι χαρακτήρες, είτε της μίας μορφής, είτε της άλλης, με τη κοινή παρατήρηση της προσωπικής εσωτερικής μας συνείδησης, και των συμπεριφορών, δικών και φίλων μας, που πότε αισιοδοξούν και άλλοτε, απαισιοδοξούν, είναι αμφίβολο αν μπορεί να επιβεβαιωθεί, πλέον. Είναι τόσο διαφορετικός ο τρόπος ζωής μας, σε καθημερινή βάση, αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη, τρέχει σαν αστραπή, στον πλανήτη γη, που ήταν αναμενόμενο να συμβεί αυτό, πλέον και σε εμάς.

- Τελειώνοντας ας θυμηθούμε τον λόγο δύο Σπουδαίων Σοφών, με θέμα και περιεχόμενο το γενικό ερώτημα «Τί είναι ο άνθρωπος.».

Πώλ Βαλερί «ο άνθρωπος είναι πιο γενικός από τη ζωή και τις πράξεις του. Είναι σαν να έχει προβλεφθεί, για περισσότερα ενδεχόμενα από αυτά που μπορεί να γνωρίζει, ακόμα και για τον ίδιο του τον εαυτό.» Χέγκελ «Ό άνθρωπος είναι αυτός που δεν είναι, ό,τι είναι, και είναι ό,τι δεν είναι»? Μας λέει, δηλαδή,ο Σπουδαίος Γερμανός Φιλόσοφος ότι όσο ζεί, είναι ένας ζωντανός οργανισμός, δεν κλείνεται σε μια οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου του, γιατί ποτέ δεν είναι ίδιος, και κανείς δεν ξέρει πως θα είναι αύριο. Αν για να τον χαρακτηρίσει κάποιος, βασιστεί σε όσα γνώριζε γι’αυτόν στο παρελθόν, κάνει λάθος.» Το ότι όμως η ψυχή του ανθρώπου για να ανασάνει, και να αντέξει έχει ανάγκη την αισιοδοξία, είναι αναμφισβήτητο.

Να αγρυπνούμε, λοιπόν, ως Έλληνες, κατά πως μας παραγγέλνει ο Οδυσσέας Ελύτης, αλλά και να αισιοδοξούμε. Ζούμε στην ωραιότερη χώρα του κόσμου! Γι’ αυτό και μόνο!

*Η Παυλίνα Μπεχράκη είναι Εικαστικός και Λογοτέχνης από τη Κόρινθο