Η Ανάσταση στη νεοελληνική ζωγραφική! Φ.1788
Κατά τον 20ο αιώνα η Ανάσταση, αν και πρόκειται για τη μεγαλύτερη εορτή της Ορθοδοξίας, δεν υπήρξε συνηθισμένο θέμα για τους νεοέλληνες ζωγράφους. Ζωγραφικούς πίνακες με την Ανάσταση δεν έχουμε, με εξαίρεση το γνωστό έργο του μεγάλου αναμορφωτή της νεοελληνικής ζωγραφικής και αντιπροσώπου του ελληνικού μοντερνισμού των αρχών του 1900, Κωνσταντίνου Παρθένη.
Η «Ανάστασις» του Κωνσταντίνου Παρθένη (1878 - 1967), είναι ένα έργο του 1917 , και ανήκει στη θρησκευτική τριλογία, που δημιουργήθηκε την ίδια χρονιά. Τα άλλα δύο είναι: «Οι τρεις Μάγοι» και «Ο Θρήνος». H «Ανάσταση» του Παρθένη (ελαιογραφία σε μουσαμά 114x130 εκ. Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου) είναι αποκαλυπτική της μοναδικής ικανότητας που είχε ο ζωγράφος να αποδίδει στους πίνακές του το πνευματικό και γενικά το αιθέριο.
Η πνευματικότητα καθίσταται ορατή με το χρώμα, τη λεπτότητα της πινελιάς και τις εξαϋλωμένες φιγούρες. Το σώμα του Χριστού -που εικονίζεται λίγο δεξιότερα από το μέσο τυλιγμένος με το σάβανο- είναι εξαιρετικά σχηματοποιημένο, και συνδυάζει θερμά και ψυχρά χρώματα, που ανταποκρίνονται και στα χρώματα των άλλων μορφών και του χώρου -κυπαρίσσια, λόφοι (Παν. Ανδριόπουλος, Ι.Μ. Πατρών). «Στην περίπτωση των φρουρών ο Παρθένης χρησιμοποιεί το μανιεριστικό τύπο της figura serpentinata, για να δώσει σαφέστερα τη δύσκολη θέση τους. Έτσι, με την καθετότητα του Χριστού τονίζονται η βεβαιότητα και η ασφάλεια, με την κυρτότητα των φρουρών, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια» (Χρύσανθος Χρήστου, Ιστορικός Τέχνης). Ο Χριστός ανεβαίνει προς τα πάνω με μια βίαιη κίνηση που διασπά την κουστωδία των στρατιωτών. Το σχηματοποιημένο σώμα του τυλιγμένο στα σουδάρια, μοιάζει με μαχαίρι που σχίζει δραματικά τις πλαγιές των λόφων. Τα πάντα λειτουργούν σ’ ένα μεταφυσικό επίπεδο.
Ο Παρθένης παρά τη λιτή χρωματολογία του καταφέρνει να δώσει μνημειακό βάρος σε πολλά από τα έργα του χάρη στους μετατονισμούς, δηλ. στις πολυφωνικές αξιοποιήσεις ενός χρωματικού τόνου σε όλη του την πορεία από το φως στο σκοτάδι.
Η απόδοση του προσώπου του Χριστού συνδέεται με τη Βυζαντινή παράδοση. Η "Ανάστασις" του Παρθένη έχει τη σφραγίδα της ιδιοτυπίας του ελληνικού και ειδικότερα του αττικού φωτός. Έτσι το έργο παίρνει ένα δοξαστικό χαρακτήρα, όπως είναι αυτός της Ανάστασης του Χριστού, της νίκης της ζωής πάνω στο θάνατο.
Με τον πίνακα του Παρθένη «Η Ανάστασις» ευχόμαστε στους αναγνώστες μας, στο προσωπικό της ΦτΚ και σε όλο τον κόσμο να βιώσουμε με κατάνυξη, ευλάβεια και συντριβή τα Πάθη του Εσταυρωμένου και λυτρωμένοι και απαλλαγμένοι από τα βάρη της καθημερινής ζωής και της σκληρότητας του κόσμου να συναισθανθούμε το πραγματικό νόημα της Ανάστασης του Κυρίου μας!
-Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα, ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωήν, καὶ ἐκ γης πρὸς οὐρανόν, Χριστὸς ὁ Θεός, ἡμάς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾄδοντας.
-Καθαρθῶμεν τὰς αἰσθήσεις, καὶ ὀψόμεθα, τω ἀπροσίτῳ φωτὶ της ἀναστάσεως, Χριστὸν ἐξαστράπτοντα, καί, Χαίρετε, φάσκοντα, τρανῶς ἀκουσόμεθα, ἐπινίκιον ᾄδοντες.
Καλή Ανάσταση!
Ειρήνη σε όλο τον Κόσμο!
Να έχουμε όλοι ένα όμορφο και αναζωογονητικό Πάσχα!
 |
Γράφει - Επιμελείται Εύη Κοκκίνου - Κελλάρη* |
Η πνευματικότητα καθίσταται ορατή με το χρώμα, τη λεπτότητα της πινελιάς και τις εξαϋλωμένες φιγούρες. Το σώμα του Χριστού -που εικονίζεται λίγο δεξιότερα από το μέσο τυλιγμένος με το σάβανο- είναι εξαιρετικά σχηματοποιημένο, και συνδυάζει θερμά και ψυχρά χρώματα, που ανταποκρίνονται και στα χρώματα των άλλων μορφών και του χώρου -κυπαρίσσια, λόφοι (Παν. Ανδριόπουλος, Ι.Μ. Πατρών). «Στην περίπτωση των φρουρών ο Παρθένης χρησιμοποιεί το μανιεριστικό τύπο της figura serpentinata, για να δώσει σαφέστερα τη δύσκολη θέση τους. Έτσι, με την καθετότητα του Χριστού τονίζονται η βεβαιότητα και η ασφάλεια, με την κυρτότητα των φρουρών, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια» (Χρύσανθος Χρήστου, Ιστορικός Τέχνης). Ο Χριστός ανεβαίνει προς τα πάνω με μια βίαιη κίνηση που διασπά την κουστωδία των στρατιωτών. Το σχηματοποιημένο σώμα του τυλιγμένο στα σουδάρια, μοιάζει με μαχαίρι που σχίζει δραματικά τις πλαγιές των λόφων. Τα πάντα λειτουργούν σ’ ένα μεταφυσικό επίπεδο.
Ο Παρθένης παρά τη λιτή χρωματολογία του καταφέρνει να δώσει μνημειακό βάρος σε πολλά από τα έργα του χάρη στους μετατονισμούς, δηλ. στις πολυφωνικές αξιοποιήσεις ενός χρωματικού τόνου σε όλη του την πορεία από το φως στο σκοτάδι.
Η απόδοση του προσώπου του Χριστού συνδέεται με τη Βυζαντινή παράδοση. Η "Ανάστασις" του Παρθένη έχει τη σφραγίδα της ιδιοτυπίας του ελληνικού και ειδικότερα του αττικού φωτός. Έτσι το έργο παίρνει ένα δοξαστικό χαρακτήρα, όπως είναι αυτός της Ανάστασης του Χριστού, της νίκης της ζωής πάνω στο θάνατο.
Με τον πίνακα του Παρθένη «Η Ανάστασις» ευχόμαστε στους αναγνώστες μας, στο προσωπικό της ΦτΚ και σε όλο τον κόσμο να βιώσουμε με κατάνυξη, ευλάβεια και συντριβή τα Πάθη του Εσταυρωμένου και λυτρωμένοι και απαλλαγμένοι από τα βάρη της καθημερινής ζωής και της σκληρότητας του κόσμου να συναισθανθούμε το πραγματικό νόημα της Ανάστασης του Κυρίου μας!
-Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα, ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωήν, καὶ ἐκ γης πρὸς οὐρανόν, Χριστὸς ὁ Θεός, ἡμάς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾄδοντας.
-Καθαρθῶμεν τὰς αἰσθήσεις, καὶ ὀψόμεθα, τω ἀπροσίτῳ φωτὶ της ἀναστάσεως, Χριστὸν ἐξαστράπτοντα, καί, Χαίρετε, φάσκοντα, τρανῶς ἀκουσόμεθα, ἐπινίκιον ᾄδοντες.
Καλή Ανάσταση!
Ειρήνη σε όλο τον Κόσμο!
Να έχουμε όλοι ένα όμορφο και αναζωογονητικό Πάσχα!
* Η Εύη Κοκκίνου
είναι Δικηγόρος
Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
Msc Διοίκηση Τουρ/κών Επιχειρήσεων
Δ/νση: Απ. Παύλου 40-Κόρινθος 20131
Τηλ.: 2741084568 & 6944964225
email: ekokklaw@otenet.gr
Αφήστε ένα σχόλιο