Αφιέρωμα στην μνήμη τριών συμπατριωτών μας Αγιοθεοδωριτών /Φ.1794
Γράφει και Επιμελείται ο Θεόδωρος Ν. ΣΑΡΕΛΑΣ
Όταν τον Απρίλιο του 1941 οι Γερμανοί κατέλαβαν ολόκληρη την ΕΛΛΑΔΑ και εγκαταστάθηκαν σε κάθε περιοχή, αμέσως μετά την εγκατάσταση τους στο χωριό μας, Αγίους Θεοδώρους, η πρώτη τους κίνηση ήταν να επιτάξουν πολλά σπίτια για να στεγαστούν. Τους ιδιοκτήτες των σπιτιών με τις οικογένειες τους δεν τους απέβαλαν παντελώς απ’ αυτά, αλλά τους στρίμωξαν στην κυριολεξία σε κάποια γωνιά.
Στη συνέχεια περίφραξαν αυστηρά όλο τον κατοικημένο χώρο του χωριού και μετά από λίγες ημέρες ζήτησαν να έρθουν σε επαφή με άτομα-κατοίκους που γνώριζαν τυχόν ξένες γλώσσες, για να τους χρησιμοποιήσουν ως διερμηνείς. Πιθανόν η κάθε Γερμανική διοίκηση, να είχε λίστα από μυστικές υπηρεσίες της Γκεστάμπο πριν τον πόλεμο.
Στους Αγίους Θεοδώρους εκείνη την εποχή υπήρχαν τρεις γλωσσομαθείς, συγκεκριμένα:
Ο Φώτης Κυριακής, Διευθυντής υπουργείου Α’ τάξις, ο οποίος μιλούσε γερμανικά, γαλλικά και ιταλικά.
Ο Κάρολος Χανικιάν επιχειρηματίας μιλούσε γερμανικά, γαλλικά και αγγλικά.
Και ο Κωνσταντίνος Μ. Νικολάου, κτηματίας, γνωστός ως μπάρμπα-Κώστας Ντοτσιλάνης, ο οποίος μιλούσε λίγα γερμανικά που τα είχε μάθει σε κάποια αιχμαλωσία του στους Βαλκανικούς πολέμους.
Οι τρεις αυτοί Αγιοθεοδωρίτες συγχωριανοί μας στη διάρκεια της γερμανοχιτλερικής κατοχής ως αξιότιμοι πατριώτες μας, με κίνδυνο πολλές φορές και της ζωής τους ακόμη, κάλυψαν περιστατικά που έγιναν σε βάρος των γερμανοκατακτητών από αντιστασιακούς μας των Γερανείων και έσωσαν από εκτέλεση δέκα (10) παλικάρια Αγιοθεοδωρίτες .
Όλα μου τα είχε διηγηθεί ο δεκαεφτάχρονος τότε ΕΑΜίτης αδελφός μου, Γιώργος Σακελλαρίου, ένας από τους δέκα που γλίτωσαν από την εκτέλεση.
Και πώς ένιωθαν τις δύο εφιαλτικές ημέρες πριν από την ημέρα που ορίστηκε για την εκτέλεση, όταν ο Γερμανός σκοπός, ανέκφραστος και ασυγκίνητος, έτριβε τα χέρια του και τους έλεγε συνεχώς «μοργεν καπουτ».
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Στη συνέχεια περίφραξαν αυστηρά όλο τον κατοικημένο χώρο του χωριού και μετά από λίγες ημέρες ζήτησαν να έρθουν σε επαφή με άτομα-κατοίκους που γνώριζαν τυχόν ξένες γλώσσες, για να τους χρησιμοποιήσουν ως διερμηνείς. Πιθανόν η κάθε Γερμανική διοίκηση, να είχε λίστα από μυστικές υπηρεσίες της Γκεστάμπο πριν τον πόλεμο.
Στους Αγίους Θεοδώρους εκείνη την εποχή υπήρχαν τρεις γλωσσομαθείς, συγκεκριμένα:
Ο Φώτης Κυριακής, Διευθυντής υπουργείου Α’ τάξις, ο οποίος μιλούσε γερμανικά, γαλλικά και ιταλικά.
Ο Κάρολος Χανικιάν επιχειρηματίας μιλούσε γερμανικά, γαλλικά και αγγλικά.
Και ο Κωνσταντίνος Μ. Νικολάου, κτηματίας, γνωστός ως μπάρμπα-Κώστας Ντοτσιλάνης, ο οποίος μιλούσε λίγα γερμανικά που τα είχε μάθει σε κάποια αιχμαλωσία του στους Βαλκανικούς πολέμους.
Οι τρεις αυτοί Αγιοθεοδωρίτες συγχωριανοί μας στη διάρκεια της γερμανοχιτλερικής κατοχής ως αξιότιμοι πατριώτες μας, με κίνδυνο πολλές φορές και της ζωής τους ακόμη, κάλυψαν περιστατικά που έγιναν σε βάρος των γερμανοκατακτητών από αντιστασιακούς μας των Γερανείων και έσωσαν από εκτέλεση δέκα (10) παλικάρια Αγιοθεοδωρίτες .
Όλα μου τα είχε διηγηθεί ο δεκαεφτάχρονος τότε ΕΑΜίτης αδελφός μου, Γιώργος Σακελλαρίου, ένας από τους δέκα που γλίτωσαν από την εκτέλεση.
Και πώς ένιωθαν τις δύο εφιαλτικές ημέρες πριν από την ημέρα που ορίστηκε για την εκτέλεση, όταν ο Γερμανός σκοπός, ανέκφραστος και ασυγκίνητος, έτριβε τα χέρια του και τους έλεγε συνεχώς «μοργεν καπουτ».
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Από τους αντιστασιακούς, τα σαμποτάζ κατά των γερμανοκατακτητών, γίνονταν νύχτα, με δύσκολες καιρικές συνθήκες, και ένα από αυτά, το δεύτερο σαμποτάζ, στις 12 προς 13 Μαρτίου 1944, έγινε στη θέση Αλμύρα, στο γεφύρι στα αθάνατα, στο τρένο που ερχόταν από τα Μέγαρα προς την Κόρινθο, φορτωμένο με πολεμικό υλικό για τις μάχες που γίνονταν στην Πελοπόννησο από τους Γερμανούς με τον ΕΛΑΣ.
Συγκεκριμένα, η ομάδα καταστροφών του 2ου Λόχου των αντιστασιακών, με έδρα τα Γεράνεια όρη, παγίδευσαν το Γεφύρι και με την ανατίναξη, η μηχανή του τρένου διαλύθηκε και πήρε φωτιά. Αμέσως οι Γερμανοί, πριν ακόμη ξημερώσει, κλείσανε τις διαβάσεις αυστηρής περίφραξης και απαγόρευαν αυστηρά την έξοδο από αυτές που είχαν αφήσει.
Στη συνέχεια συγκέντρωσαν όλους τους άνδρες συγχωριανούς μας στο προαύλιο της Διοίκησης και από εκεί σε τριπλή σειρά τους οδήγησαν στον τόπο ανατίναξης του τρένου, για εργασία εκφόρτωσης, φόρτωσης και μεταφοράς του πολεμικού υλικού σε άλλο τρένο ερχόμενο από Κόρινθο.
Μετά το τέλος της εργασίας, οι Γερμανοί για αντίποινα κράτησαν δέκα (10) νέα παιδιά συγχωριανούς μας για εκτέλεση. Η είδηση συγκλόνισε την τοπική κοινωνία, όταν ο δολοφόνος Διοικητής ανακοίνωσε στις 20 Μάρτη την εκτέλεση.
Όλοι τους χλώμιασαν από το φόβο και αμίλητοι κοιτούσαν ο ένας τον άλλον.
Οι πατεράδες των παιδιών μαζί και με άλλους γέροντες δίχως συγγένεια προσφέρθηκαν να εκτελεστούν στη θέση των παιδιών αυτών.
Το γεγονός αυτό προβλημάτισε τον Γερμανό Διοικητή Frolin και ζήτησε ενημέρωση από τους τρεις διερμηνείς συγχωριανούς μας, για να μάθει τι ακριβώς συμβαίνει με τους γέροντες κατοίκους.
Ο Κάρολος Χανικιάν ήταν ο πιο κατάλληλος για τη συνάντηση αυτή με τον γερμανό Διοικητή, διότι ο Frolin του είχε δηλώσει φιλία.
Ο Κάρολος Χανικιάν, γνωστός ως ικανός διπλωμάτης, εκμεταλλευόμενος τη φιλία του με τον γερμανό Διοικητή, παρουσιάστηκε σε αυτόν με εννέα (9) γέροντες και προσπάθησαν από κοινού να τον μεταπείσουν σχετικά με την εκτέλεση των παιδιών, διότι κανένας από τους Αγιοθεοδωρίτες και τα δέκα παιδιά δεν σχετίζονταν με το περιστατικό της ανατίναξης του τρένου και θα ήταν άδικο να εκτελεστούν τα παιδιά.
Ο Γερμανός διοικητής όρθιος με αυστηρό ύφος μέτρησε τους γέροντες και είπε «Warum neum» γιατί 9; Ο Χανικιάν του απάντησε «Weil ich der tzente bin» γιατί εγώ είμαι ο δέκατος.
Και τελικά τα κατάφεραν.
Ο Γερμανός Διοικητής ματαίωσε μεν την εκτέλεση των 10 παιδιών, αλλά μετά από τρεις ημέρες έφερε από τις φυλακές Κορίνθου 3 αθώους συμπατριώτες και στις 23 Μαρτίου 1944 ημέρα Δευτέρα τους θανάτωσε με απαγχονισμό στο ίδιο μέρος που έγινε το σαμποτάζ παρουσία όλων των ανδρών των Αγίων Θεοδώρων.
Στο φρικτό αυτό γεγονός ήμουν εκεί μικρός 9 ετών τότε, καθώς είχα ακολουθήσει τα μεγαλύτερα παιδιά που αγωνιούσαν για τους πατεράδες τους.
Στον έναν από τους εκτελεσθέντες συμπατριώτες κόπηκε το σχοινί δυο φορές.
Και ένας άλλος με φωνή σβησμένη είπε: «Λέγομαι Βαγγέλης Μπενέκος από την Νεμέα, να έρθουν οι δικοί μου να με πάρουν.».
Συνέχεια στο επόμενο:
Ο ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥΣ, εβδομάδα του Απρίλη 1941, ημέρα πανικού και φόβου.
*Ο κ. Θεόδωρος Σαρέλας, είναι κειμενογράφος
Συγκεκριμένα, η ομάδα καταστροφών του 2ου Λόχου των αντιστασιακών, με έδρα τα Γεράνεια όρη, παγίδευσαν το Γεφύρι και με την ανατίναξη, η μηχανή του τρένου διαλύθηκε και πήρε φωτιά. Αμέσως οι Γερμανοί, πριν ακόμη ξημερώσει, κλείσανε τις διαβάσεις αυστηρής περίφραξης και απαγόρευαν αυστηρά την έξοδο από αυτές που είχαν αφήσει.
Στη συνέχεια συγκέντρωσαν όλους τους άνδρες συγχωριανούς μας στο προαύλιο της Διοίκησης και από εκεί σε τριπλή σειρά τους οδήγησαν στον τόπο ανατίναξης του τρένου, για εργασία εκφόρτωσης, φόρτωσης και μεταφοράς του πολεμικού υλικού σε άλλο τρένο ερχόμενο από Κόρινθο.
Μετά το τέλος της εργασίας, οι Γερμανοί για αντίποινα κράτησαν δέκα (10) νέα παιδιά συγχωριανούς μας για εκτέλεση. Η είδηση συγκλόνισε την τοπική κοινωνία, όταν ο δολοφόνος Διοικητής ανακοίνωσε στις 20 Μάρτη την εκτέλεση.
Όλοι τους χλώμιασαν από το φόβο και αμίλητοι κοιτούσαν ο ένας τον άλλον.
Οι πατεράδες των παιδιών μαζί και με άλλους γέροντες δίχως συγγένεια προσφέρθηκαν να εκτελεστούν στη θέση των παιδιών αυτών.
Το γεγονός αυτό προβλημάτισε τον Γερμανό Διοικητή Frolin και ζήτησε ενημέρωση από τους τρεις διερμηνείς συγχωριανούς μας, για να μάθει τι ακριβώς συμβαίνει με τους γέροντες κατοίκους.
Ο Κάρολος Χανικιάν ήταν ο πιο κατάλληλος για τη συνάντηση αυτή με τον γερμανό Διοικητή, διότι ο Frolin του είχε δηλώσει φιλία.
Ο Κάρολος Χανικιάν, γνωστός ως ικανός διπλωμάτης, εκμεταλλευόμενος τη φιλία του με τον γερμανό Διοικητή, παρουσιάστηκε σε αυτόν με εννέα (9) γέροντες και προσπάθησαν από κοινού να τον μεταπείσουν σχετικά με την εκτέλεση των παιδιών, διότι κανένας από τους Αγιοθεοδωρίτες και τα δέκα παιδιά δεν σχετίζονταν με το περιστατικό της ανατίναξης του τρένου και θα ήταν άδικο να εκτελεστούν τα παιδιά.
Ο Γερμανός διοικητής όρθιος με αυστηρό ύφος μέτρησε τους γέροντες και είπε «Warum neum» γιατί 9; Ο Χανικιάν του απάντησε «Weil ich der tzente bin» γιατί εγώ είμαι ο δέκατος.
Και τελικά τα κατάφεραν.
Ο Γερμανός Διοικητής ματαίωσε μεν την εκτέλεση των 10 παιδιών, αλλά μετά από τρεις ημέρες έφερε από τις φυλακές Κορίνθου 3 αθώους συμπατριώτες και στις 23 Μαρτίου 1944 ημέρα Δευτέρα τους θανάτωσε με απαγχονισμό στο ίδιο μέρος που έγινε το σαμποτάζ παρουσία όλων των ανδρών των Αγίων Θεοδώρων.
Στο φρικτό αυτό γεγονός ήμουν εκεί μικρός 9 ετών τότε, καθώς είχα ακολουθήσει τα μεγαλύτερα παιδιά που αγωνιούσαν για τους πατεράδες τους.
Στον έναν από τους εκτελεσθέντες συμπατριώτες κόπηκε το σχοινί δυο φορές.
Και ένας άλλος με φωνή σβησμένη είπε: «Λέγομαι Βαγγέλης Μπενέκος από την Νεμέα, να έρθουν οι δικοί μου να με πάρουν.».
Συνέχεια στο επόμενο:
Ο ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥΣ, εβδομάδα του Απρίλη 1941, ημέρα πανικού και φόβου.
*Ο κ. Θεόδωρος Σαρέλας, είναι κειμενογράφος
Αφήστε ένα σχόλιο