Ο φεμινισμός στην Ελλάδα /Φ.1801
Γράφει ο Θεόδωρος Σαρέλας
Είναι αλήθεια ότι είχε αρχίσει, λίγο πριν, να συγκινεί, ένα στενό κύκλο γυναικών, το φλογερό κήρυγμα της αλησμόνητης και, πρώτης συνειδητής Ελληνίδας φεμινίστριας, της Καλλιρόης Παρρέν, Χαρακτηριστικό εξ’ άλλου, είναι και το τραγουδάκι από τη θεατρική επιθεώρηση: «Παναθήναια» τα 1907, για τη νέα γυναίκα: Εγώ είμαι η νέα γυναίκα, και θα καπνίζω, και θα ψηφίζω, Η κάθε μια μας αξίζει για δέκα, δεν δίνω γι’ άνδρες έναν παρά!... Για πρώτη φορά ήλθε προς συζήτηση το ζήτημα της παροχής ψήφου τα 1921. Το έφερε η κυβέρνηση Δ. Γούναρη, ο οποίος υποστήριζε σθεναρά το θέμα. Ακολούθησε όμως ο πόλεμος της Μ.
Ασίας και υπήρχαν άλλες προτεραιότητες. Αλλά η μεγάλη γυναικεία φυσιογνωμία της προοδευτικής κίνησης στην Ελλάδα είναι η Καλλιρόη Παρρέν.
Ο φεμινισμός αρχίζει ουσιαστικά από αυτήν. Το 1888 ιδρύει την. «Εφημερίδα των Κυριών», ένα περιοδικό των γυναικείων ιδανικών και των επιδιώξεων της Ελληνίδας. Έχει μορφωτικό περιεχόμενο. Η πολεμική του, η φωνή για τον πόνο των κατατρεγμένων είναι απήχηση του στεναγμού των αδίκων θυμάτων. Η Καλλιρόη Παρρέν, το γένος Σιγανού, γεννήθηκε το 1861 στο Ρέθυμνο της Κρήτης και το 1867 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Σχολή Σουρμελή και έπειτα στη Γαλλική Σχολή Καλογραιών στον Πειραιά. Από εκεί πήρε τα πτυχίο της δασκάλας το 1878. Τον ίδιο χρόνο ανέλαβε την διεύθυνση του Παρθεναγωγείου, στην Ελληνική κοινότητα της Οδησσού, όπου ήταν έως τα μεταγενέστερα χρόνια μια από τις πιο ακμάζουσες Ελληνικές παροικίες. Ύστερα από δυο χρόνια γύρισε στην Αθήνα όπου παντρεύτηκε τον Ιωάννη Παρρέν από την Κωνσταντινούπολη (ο πατέρας Γάλλος, η μητέρα του Αγγλίδα}; Ο Παρρέν ίδρυσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Τα έτη 1900 έως 1908, η Καλλιρόη Παρρέν οργάνωσε τα φιλολογικά Σαββατόβραδα, στα γραφεία της «Εφημερίδας των Κυριών», όπου συγκεντρώνονταν οι κυριότεροι εκπρόσωποι των γραμμάτων. Για τις συγκεντρώσεις αυτές γράφει ο Γρ.
Ξενόπουλος, στο βιβλίο του «Στάχυα και Παπαρούνες»: Στα 1918 η Καλλιρόη Παρρέν υποχρεώθηκε να διακόψει την έκδοση της «Εφημερίδας των Κυριών», γιατί η Κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου την εξόρισε για τα αντίθετα πολιτικά της φρονήματα στην Ύδρα. Η Παρέν είναι η πρώτη Ελληνίδα, που μετείχε σε διεθνή γυναικεία συνέδρια (1889, 1891, 1898).
Το 1893 αντιπροσώπευσε τις Ελληνίδες στο Διεθνές Συνέδριο του Σικάγου. Όταν γύρισε από το Σικάγο ίδρυσε την «Ένωση υπέρ της χειραφετήσεως της γυναικός». Το 1914 έλαβε μέρος στο συνέδριο των Λυκείων, που πρόεδρος του ήταν η δούκισσα Ντ’ Υζές. Την ίδια εποχή η Παρρέν ίδρυσε πολλά γυναικεία και εκπαιδευτικά-σωματεία. Έτσι το 1890, ίδρυσε τη «Σχολή της Κυριακής των απόρων γυναικών και κορασιών του λαού». Στη Σχολή αυτή δίδασκαν κυρίες, γραφή και ανάγνωση, καθώς και στοιχειώδη αριθμητική στις άπορες γυναίκες και στα άπορα παιδιά.
Το 1895 ίδρυσε με τη Ναταλία Σούτσου το «Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης» και το 1896 το «Άσυλο των Ανιάτων» και την Ένωσιν των Ελληνίδων». Την πρώτη Οικοκυρική και Επαγγελματική Σχολή την ίδρυσε η Παρρέν και ανέλαβε η ίδια τη διεύθυνση της. Το 1897 έκανε αλλεπάλληλα διαβήματα στην Κυβέρνηση Δηληγιάννη για να γίνουν δεκτές στο Πολυτεχνείο φοιτήτριες.
Με ενέργειες της Παρρέν διορίστηκε η πρώτη γυναίκα γιατρός στις Φυλακές (Ανθή Βασιλειάδου) Και το 1900, με έκκληση της κατάφερε να προστατεύεται με ειδικά νομοθετικά μέτρα η παιδική ηλικία και να ρυθμιστούν οι ώρες εργασίας στα εργαστήρια των ραπτριών. Και επέτυχε ακόμη να καταργηθεί η ανθυγιεινή νυχτερινή εργασία.
Το 1894 υπέβαλε στον Χαρίλαο Τρικούπη αίτηση για τη χορήγηση ψήφου στις Ελληνίδες. Όμοια αίτηση υπέβαλε το 1921 και στον τότε πρωθυπουργό Δημ. Γούναρη. Από τα μεγαλύτερα έργα της - προσθέτει η Βιογράφος τηςείναι το Λύκειον των Ελληνίδων. Με πρωτοβουλία της, το 1921 το Λύκειον των Ελληνίδων διοργάνωσε το Α πανελλήνιο Συνέδριο των Γυναικών, που τη έναρξη του κήρυξε ο Δ.
Γούναρης, μιλώντας με ενθουσιασμό για τη χορήγηση ψήφου στις Ελληνίδες. Εκτός της Καλλιρόης Παρρέν, υπήρξαν πολλές αξιόλογες Ελληνίδες οι οποίες πολλά προσέφεραν στην υπόθεση της χειραφέτησης της Ελληνίδας.
Η Αμαλία Ψάλτη, συνέβαλε στην κοινωνική Πρόνοια, μαζί με την Καλλιόπη Παπαγεωργίου είχαν την ιδέα των παιδικών δικαστηρίων. Το 1924 ίδρυσαν την οργάνωση για την προστασία ανηλίκων.
Το 1912 η νεαρή ηθοποιός του Θιάσου Κυβέλης, Ζηνοβία Παρασκευοπούλου ( είναι η πρώτη Ελληνίδα που πέταξε με ελληνικό αεροπλάνο, πάνω από την Αθήνα. Ήταν η εποχή που ο λαϊκός τραγουδιστής είχε αποκλείσει την Ελληνίδα από κάθε εξωοικιακή ασχολία: «Δε θέλω να δουλεύεις να βασανίζεσαι, θέλω να τρως να πίνεις και να στολίζεσαι». Το 1918 η εταιρεία τροχιοδρόμων προσέλαβε για τα τραμ εισπρακτόρισσες, οι πάντα μεμψίμοιροι. Αθηναίοι τις έβλεπαν με πολλή έκπληξη. Οι γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές στη Φιλανδία το 1906, στη Νορβηγία το 1907, στις ΗΠΑ το 1919, στη Γερμανία το 1919, στη Βρετανία το 1928, στη Γαλλία το 1925...• Στην Ελλάδα ψήφισαν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές το 1934, αλλά μόνο λίγες προσήλθαν να ψηφίσουν.
Δικαίωμα ψήφου για τίς βουλευτικές εκλογές απέκτησαν το 1952.Στο Σύνταγμα του 1975 καθιερώθηκε η αρχή της ισότητας των δύο φύλων.
Μπορούμε να πούμε ότι η Ελληνίδα τις τελευταίες δεκαετίες δεν υστερεί έναντι των άλλων ευρωπαίων γυναικών. Έχει κερδίσει τη θέση που της αξίζει στην κοινωνία.
Ο κ. Θεόδωρος Σαρέλας είναι Κειμενογράφος
Ασίας και υπήρχαν άλλες προτεραιότητες. Αλλά η μεγάλη γυναικεία φυσιογνωμία της προοδευτικής κίνησης στην Ελλάδα είναι η Καλλιρόη Παρρέν.
Ο φεμινισμός αρχίζει ουσιαστικά από αυτήν. Το 1888 ιδρύει την. «Εφημερίδα των Κυριών», ένα περιοδικό των γυναικείων ιδανικών και των επιδιώξεων της Ελληνίδας. Έχει μορφωτικό περιεχόμενο. Η πολεμική του, η φωνή για τον πόνο των κατατρεγμένων είναι απήχηση του στεναγμού των αδίκων θυμάτων. Η Καλλιρόη Παρρέν, το γένος Σιγανού, γεννήθηκε το 1861 στο Ρέθυμνο της Κρήτης και το 1867 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Σχολή Σουρμελή και έπειτα στη Γαλλική Σχολή Καλογραιών στον Πειραιά. Από εκεί πήρε τα πτυχίο της δασκάλας το 1878. Τον ίδιο χρόνο ανέλαβε την διεύθυνση του Παρθεναγωγείου, στην Ελληνική κοινότητα της Οδησσού, όπου ήταν έως τα μεταγενέστερα χρόνια μια από τις πιο ακμάζουσες Ελληνικές παροικίες. Ύστερα από δυο χρόνια γύρισε στην Αθήνα όπου παντρεύτηκε τον Ιωάννη Παρρέν από την Κωνσταντινούπολη (ο πατέρας Γάλλος, η μητέρα του Αγγλίδα}; Ο Παρρέν ίδρυσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Τα έτη 1900 έως 1908, η Καλλιρόη Παρρέν οργάνωσε τα φιλολογικά Σαββατόβραδα, στα γραφεία της «Εφημερίδας των Κυριών», όπου συγκεντρώνονταν οι κυριότεροι εκπρόσωποι των γραμμάτων. Για τις συγκεντρώσεις αυτές γράφει ο Γρ.
Ξενόπουλος, στο βιβλίο του «Στάχυα και Παπαρούνες»: Στα 1918 η Καλλιρόη Παρρέν υποχρεώθηκε να διακόψει την έκδοση της «Εφημερίδας των Κυριών», γιατί η Κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου την εξόρισε για τα αντίθετα πολιτικά της φρονήματα στην Ύδρα. Η Παρέν είναι η πρώτη Ελληνίδα, που μετείχε σε διεθνή γυναικεία συνέδρια (1889, 1891, 1898).
Το 1893 αντιπροσώπευσε τις Ελληνίδες στο Διεθνές Συνέδριο του Σικάγου. Όταν γύρισε από το Σικάγο ίδρυσε την «Ένωση υπέρ της χειραφετήσεως της γυναικός». Το 1914 έλαβε μέρος στο συνέδριο των Λυκείων, που πρόεδρος του ήταν η δούκισσα Ντ’ Υζές. Την ίδια εποχή η Παρρέν ίδρυσε πολλά γυναικεία και εκπαιδευτικά-σωματεία. Έτσι το 1890, ίδρυσε τη «Σχολή της Κυριακής των απόρων γυναικών και κορασιών του λαού». Στη Σχολή αυτή δίδασκαν κυρίες, γραφή και ανάγνωση, καθώς και στοιχειώδη αριθμητική στις άπορες γυναίκες και στα άπορα παιδιά.
Το 1895 ίδρυσε με τη Ναταλία Σούτσου το «Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης» και το 1896 το «Άσυλο των Ανιάτων» και την Ένωσιν των Ελληνίδων». Την πρώτη Οικοκυρική και Επαγγελματική Σχολή την ίδρυσε η Παρρέν και ανέλαβε η ίδια τη διεύθυνση της. Το 1897 έκανε αλλεπάλληλα διαβήματα στην Κυβέρνηση Δηληγιάννη για να γίνουν δεκτές στο Πολυτεχνείο φοιτήτριες.
Με ενέργειες της Παρρέν διορίστηκε η πρώτη γυναίκα γιατρός στις Φυλακές (Ανθή Βασιλειάδου) Και το 1900, με έκκληση της κατάφερε να προστατεύεται με ειδικά νομοθετικά μέτρα η παιδική ηλικία και να ρυθμιστούν οι ώρες εργασίας στα εργαστήρια των ραπτριών. Και επέτυχε ακόμη να καταργηθεί η ανθυγιεινή νυχτερινή εργασία.
Το 1894 υπέβαλε στον Χαρίλαο Τρικούπη αίτηση για τη χορήγηση ψήφου στις Ελληνίδες. Όμοια αίτηση υπέβαλε το 1921 και στον τότε πρωθυπουργό Δημ. Γούναρη. Από τα μεγαλύτερα έργα της - προσθέτει η Βιογράφος τηςείναι το Λύκειον των Ελληνίδων. Με πρωτοβουλία της, το 1921 το Λύκειον των Ελληνίδων διοργάνωσε το Α πανελλήνιο Συνέδριο των Γυναικών, που τη έναρξη του κήρυξε ο Δ.
Γούναρης, μιλώντας με ενθουσιασμό για τη χορήγηση ψήφου στις Ελληνίδες. Εκτός της Καλλιρόης Παρρέν, υπήρξαν πολλές αξιόλογες Ελληνίδες οι οποίες πολλά προσέφεραν στην υπόθεση της χειραφέτησης της Ελληνίδας.
Η Αμαλία Ψάλτη, συνέβαλε στην κοινωνική Πρόνοια, μαζί με την Καλλιόπη Παπαγεωργίου είχαν την ιδέα των παιδικών δικαστηρίων. Το 1924 ίδρυσαν την οργάνωση για την προστασία ανηλίκων.
Το 1912 η νεαρή ηθοποιός του Θιάσου Κυβέλης, Ζηνοβία Παρασκευοπούλου ( είναι η πρώτη Ελληνίδα που πέταξε με ελληνικό αεροπλάνο, πάνω από την Αθήνα. Ήταν η εποχή που ο λαϊκός τραγουδιστής είχε αποκλείσει την Ελληνίδα από κάθε εξωοικιακή ασχολία: «Δε θέλω να δουλεύεις να βασανίζεσαι, θέλω να τρως να πίνεις και να στολίζεσαι». Το 1918 η εταιρεία τροχιοδρόμων προσέλαβε για τα τραμ εισπρακτόρισσες, οι πάντα μεμψίμοιροι. Αθηναίοι τις έβλεπαν με πολλή έκπληξη. Οι γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές στη Φιλανδία το 1906, στη Νορβηγία το 1907, στις ΗΠΑ το 1919, στη Γερμανία το 1919, στη Βρετανία το 1928, στη Γαλλία το 1925...• Στην Ελλάδα ψήφισαν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές το 1934, αλλά μόνο λίγες προσήλθαν να ψηφίσουν.
Δικαίωμα ψήφου για τίς βουλευτικές εκλογές απέκτησαν το 1952.Στο Σύνταγμα του 1975 καθιερώθηκε η αρχή της ισότητας των δύο φύλων.
Μπορούμε να πούμε ότι η Ελληνίδα τις τελευταίες δεκαετίες δεν υστερεί έναντι των άλλων ευρωπαίων γυναικών. Έχει κερδίσει τη θέση που της αξίζει στην κοινωνία.
Ο κ. Θεόδωρος Σαρέλας είναι Κειμενογράφος
Αφήστε ένα σχόλιο