Πόλεμος: Πώς ο χειμώνας αλλάζει τα δεδομένα στο πεδίο - Μπορεί η Ουκρανία να εκμεταλλευθεί το κρύο; /Φ.1813
Του Σάββα Καλεντερίδη *
Πώς όμως αναμένεται να επηρεάσουν οι καιρικές συνθήκες τις εξελίξεις στο πεδίο;
Στα μέσα Οκτωβρίου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποίησε ότι η Ουκρανία βρίσκεται μπροστά σε μια νέα υγειονομική κρίση ενόψει του χειμώνα, που για την χώρα σημαίνει πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που απειλούν να προκαλέσουν έξαρση σε ασθένειες που αφορούν το αναπνευστικό, σε κρυοπαγήματα και σε περιστατικά υποθερμίας. Καιόλα αυτά θα επιδεινωθούν από τις ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις, είχε σημειώσει ο ΠΟΥ.
Σήμερα είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η Ρωσία στοχεύει τις υποδομές της Ουκρανίας, προσπαθώντας να την «στραγγαλίσει» ενεργειακά. Ενδεικτικό είναι ότι οι ρωσικές επιθέσεις έχουν ήδη επηρεάσει το 30% της δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία, δημιουργώντας τις χειρότερες συνθήκες για τον χειμώνα.
Πώς όμως αναμένεται να επηρεάσουν οι καιρικές συνθήκες τις εξελίξεις στο πεδίο; Η στρατηγική τόσο της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας βασίζεται στη συνέχιση των εχθροπραξιών και τους δύσκολους, κρύους μήνες, εξηγεί ο απόστρατος στρατηγός και στρατιωτικός αναλυτής και συγγραφέας Μικ Ράιαν. Και οι δύο πλευρές θα συνεχίσουν να επιδιώκουν τους πολεμικούς στόχους τους καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, αν και με χαμηλότερο ρυθμό.
Ωστόσο, θα έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, σημειώνει.
Οι προκλήσεις του χειμώνα
Στα μέσα Οκτωβρίου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποίησε ότι η Ουκρανία βρίσκεται μπροστά σε μια νέα υγειονομική κρίση ενόψει του χειμώνα, που για την χώρα σημαίνει πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που απειλούν να προκαλέσουν έξαρση σε ασθένειες που αφορούν το αναπνευστικό, σε κρυοπαγήματα και σε περιστατικά υποθερμίας. Καιόλα αυτά θα επιδεινωθούν από τις ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις, είχε σημειώσει ο ΠΟΥ.
Σήμερα είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η Ρωσία στοχεύει τις υποδομές της Ουκρανίας, προσπαθώντας να την «στραγγαλίσει» ενεργειακά. Ενδεικτικό είναι ότι οι ρωσικές επιθέσεις έχουν ήδη επηρεάσει το 30% της δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία, δημιουργώντας τις χειρότερες συνθήκες για τον χειμώνα.
Πώς όμως αναμένεται να επηρεάσουν οι καιρικές συνθήκες τις εξελίξεις στο πεδίο; Η στρατηγική τόσο της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας βασίζεται στη συνέχιση των εχθροπραξιών και τους δύσκολους, κρύους μήνες, εξηγεί ο απόστρατος στρατηγός και στρατιωτικός αναλυτής και συγγραφέας Μικ Ράιαν. Και οι δύο πλευρές θα συνεχίσουν να επιδιώκουν τους πολεμικούς στόχους τους καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, αν και με χαμηλότερο ρυθμό.
Ωστόσο, θα έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, σημειώνει.
Οι προκλήσεις του χειμώνα
Ο χειμώνας αναμένεται να φέρει πολλές προκλήσεις στο πεδίο:
Οι πιο κρύοι μήνες στην Ουκρανία είναι από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο. Αυτό δεν σημαίνει μόνο θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν.
Συνοδεύεται επίσης από μια περίοδο υψηλής βροχόπτωσης (βροχή και χιόνι) και λιγότερες ώρες με φως κατά την διάρκεια της ημέρας.
Το κρύο απορροφά επίσης την ενέργεια από τους στρατιώτες πολύ πιο γρήγορα από ό,τι σε θερμότερες συνθήκες.
Η κίνηση των οχημάτων γίνεται προβληματική. Ειδικά τα τροχοφόρα οχήματα δυσκολεύονται όταν επικρατεί κρύο ή είναι λασπώδες το έδαφος, και αυτό θα έχει αντίκτυπο στην υλικοτεχνική υποστήριξη και για τις δύο πλευρές. Τα ερπυστριοφόρα οχήματα, ωστόσο, έχουν καλύτερη κινητικότητα σε τέτοιες συνθήκες.
Τον χειμώνα είναι επίσης δύσκολο να κρυφτείς από τον εχθρό. Εξαφανίζεται το φύλλωμα των δέντρων και τα σκούρα πράσινα χρώματα που είναι βαμμένα τα περισσότερα στρατιωτικά οχήματα ξεχωρίζουν στο λευκό του χιονιού. Το κρύο κάνει πιο ευδιάκριτη στους προηγμένους θερμικούς αισθητήρες που χρησιμοποιούν οι σύγχρονες στρατιωτικές δυνάμεις την ανθρώπινη ύπαρξη και τον εξοπλισμό. Από την άλλη, ωστόσο, οι πτήσεις τους χειμερινούς μήνες μπορεί να είναι πιο δύσκολες τόσο για πλήρωμα όσο και για τα αυτόνομα εναέρια οχήματα.
Υπάρχουν πολλές άλλες επιπτώσεις του κρύου καιρού στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Από την Ιστορία γνωρίζουμε όμως ότι ο χειμώνας δεν σταματάει τους πολέμους. Αυτό που απαιτεί είναι η προσαρμογή του επιχειρησιακού σχεδιασμού.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον Ράιν, οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να διδαχθούν από τον σοβιετοφινλανδικό πόλεμο, που διεξήχθη από τον Νοέμβριο του 1939 έως τον Μάρτιο του 1940. Ένα βασικό μάθημα από τον συγκεκριμένο πόλεμο- που πολλοί είδαν ένα Γολιάθ να συγκρούεται με ένα Δαυίδ- ήταν ότι «δεν είναι αρκετό να προσαρμόζεται κανείς σε μια δύσκολη γεωγραφία». «Αντίθετα, ο στόχος θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη νέων μορφών επιχειρησιακής τέχνης που θα επιτρέψουν σε κάποιον να αξιοποιήσει την ίδια γεωγραφία ενάντια σε έναν κακώς προσαρμοσμένο εχθρό», καταλήγει.
Η στρατηγική της Μόσχας Για τη Ρωσία, ο στόχος είναι να βγάλει τον χειμώνα και να είναι σε καλή θέση για το 2023. Βασική προϋπόθεση για το το επιτύχει αυτό είναι η τοποθέτηση των νέων στρατευμάτων που κλήθηκαν στον πόλεμο στο πλαίσιο της μερικής κινητοποίησης ώστε να σταθεροποιηθεί η πρώτη γραμμή. Ωστόσο, η πιο σημαντική πτυχή της τακτικής της Μόσχας για το χειμώνα είναι ο στρατηγικός ενεργειακός της πόλεμος, τονίζει.
«Το να στερήσει από τους Ουκρανούς την δυνατότητα θέρμανσης κατά τους πιο κρύους μήνες του πολέμου είναι μια σκόπιμη στρατηγική του Πούτιν τόσο για να τρομοκρατηθεί ο πληθυσμός όσο και για να πιέσει την ουκρανική κυβέρνηση είτε για κατάπαυση του πυρός είτε για κάποια άλλη συμφωνία με τους Ρώσους εισβολείς», λέει χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι αυτό θα είναι δύσκολο λόγω της ανθεκτικότητάς που έχουν επιδείξει οι Ουκρανοί.
Παράλληλα, έχουμε ήδη δει πώς χρησιμοποιεί την ενέργεια και τις ρωσικές προμήθειες προς την Ευρώπη ως εργαλείο για να κάμψει την ενότητα της Δύσης στην αντίδρασή της στον πόλεμο, με στόχο να αρθούν οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας και να περιοριστεί η στρατιωτική υποστήριξη στο Κίεβο. Μέχρι στιγμής αν και η Ευρώπη έχει βρεθεί μπροστά σε μεγάλη ενεργειακή ανασφάλεια, ο Πούτιν δεν έχει καταφέρει να «σπάσει» τη Δύση. Αυτό όμως θα μπορούσε να αλλάξει, σύμφωνα με τον Ράιαν.
Η προσέγγιση του Κιέβου
Οι πιο κρύοι μήνες στην Ουκρανία είναι από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο. Αυτό δεν σημαίνει μόνο θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν.
Συνοδεύεται επίσης από μια περίοδο υψηλής βροχόπτωσης (βροχή και χιόνι) και λιγότερες ώρες με φως κατά την διάρκεια της ημέρας.
Το κρύο απορροφά επίσης την ενέργεια από τους στρατιώτες πολύ πιο γρήγορα από ό,τι σε θερμότερες συνθήκες.
Η κίνηση των οχημάτων γίνεται προβληματική. Ειδικά τα τροχοφόρα οχήματα δυσκολεύονται όταν επικρατεί κρύο ή είναι λασπώδες το έδαφος, και αυτό θα έχει αντίκτυπο στην υλικοτεχνική υποστήριξη και για τις δύο πλευρές. Τα ερπυστριοφόρα οχήματα, ωστόσο, έχουν καλύτερη κινητικότητα σε τέτοιες συνθήκες.
Τον χειμώνα είναι επίσης δύσκολο να κρυφτείς από τον εχθρό. Εξαφανίζεται το φύλλωμα των δέντρων και τα σκούρα πράσινα χρώματα που είναι βαμμένα τα περισσότερα στρατιωτικά οχήματα ξεχωρίζουν στο λευκό του χιονιού. Το κρύο κάνει πιο ευδιάκριτη στους προηγμένους θερμικούς αισθητήρες που χρησιμοποιούν οι σύγχρονες στρατιωτικές δυνάμεις την ανθρώπινη ύπαρξη και τον εξοπλισμό. Από την άλλη, ωστόσο, οι πτήσεις τους χειμερινούς μήνες μπορεί να είναι πιο δύσκολες τόσο για πλήρωμα όσο και για τα αυτόνομα εναέρια οχήματα.
Υπάρχουν πολλές άλλες επιπτώσεις του κρύου καιρού στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Από την Ιστορία γνωρίζουμε όμως ότι ο χειμώνας δεν σταματάει τους πολέμους. Αυτό που απαιτεί είναι η προσαρμογή του επιχειρησιακού σχεδιασμού.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον Ράιν, οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να διδαχθούν από τον σοβιετοφινλανδικό πόλεμο, που διεξήχθη από τον Νοέμβριο του 1939 έως τον Μάρτιο του 1940. Ένα βασικό μάθημα από τον συγκεκριμένο πόλεμο- που πολλοί είδαν ένα Γολιάθ να συγκρούεται με ένα Δαυίδ- ήταν ότι «δεν είναι αρκετό να προσαρμόζεται κανείς σε μια δύσκολη γεωγραφία». «Αντίθετα, ο στόχος θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη νέων μορφών επιχειρησιακής τέχνης που θα επιτρέψουν σε κάποιον να αξιοποιήσει την ίδια γεωγραφία ενάντια σε έναν κακώς προσαρμοσμένο εχθρό», καταλήγει.
Η στρατηγική της Μόσχας Για τη Ρωσία, ο στόχος είναι να βγάλει τον χειμώνα και να είναι σε καλή θέση για το 2023. Βασική προϋπόθεση για το το επιτύχει αυτό είναι η τοποθέτηση των νέων στρατευμάτων που κλήθηκαν στον πόλεμο στο πλαίσιο της μερικής κινητοποίησης ώστε να σταθεροποιηθεί η πρώτη γραμμή. Ωστόσο, η πιο σημαντική πτυχή της τακτικής της Μόσχας για το χειμώνα είναι ο στρατηγικός ενεργειακός της πόλεμος, τονίζει.
«Το να στερήσει από τους Ουκρανούς την δυνατότητα θέρμανσης κατά τους πιο κρύους μήνες του πολέμου είναι μια σκόπιμη στρατηγική του Πούτιν τόσο για να τρομοκρατηθεί ο πληθυσμός όσο και για να πιέσει την ουκρανική κυβέρνηση είτε για κατάπαυση του πυρός είτε για κάποια άλλη συμφωνία με τους Ρώσους εισβολείς», λέει χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι αυτό θα είναι δύσκολο λόγω της ανθεκτικότητάς που έχουν επιδείξει οι Ουκρανοί.
Παράλληλα, έχουμε ήδη δει πώς χρησιμοποιεί την ενέργεια και τις ρωσικές προμήθειες προς την Ευρώπη ως εργαλείο για να κάμψει την ενότητα της Δύσης στην αντίδρασή της στον πόλεμο, με στόχο να αρθούν οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας και να περιοριστεί η στρατιωτική υποστήριξη στο Κίεβο. Μέχρι στιγμής αν και η Ευρώπη έχει βρεθεί μπροστά σε μεγάλη ενεργειακή ανασφάλεια, ο Πούτιν δεν έχει καταφέρει να «σπάσει» τη Δύση. Αυτό όμως θα μπορούσε να αλλάξει, σύμφωνα με τον Ράιαν.
Η προσέγγιση του Κιέβου
Οι Ουκρανοί πολεμούν για οκτώ μήνες. Έχοντας καταφέρει να αποκτήσουν δυναμική, θα θελήσουν να συνεχίσουν με τη φόρα που έχουν δημιουργήσει με τις επιθέσεις τους στη Χερσώνα και στο Χάρκοβο και πιθανότατα θα δουν τον χειμώνα ως ευκαιρία για να συνεχίσουν να καταλαμβάνουν την επικράτειά τους;
*Ο κ. Σάββας Καλεντερίδης, είναι Ανώτερος Αξιω/κός ε.α., Συγγραφέας, Γεωπολιτικός Αναλυτής, Αρθρογράφος στη ¨δ¨.
*Ο κ. Σάββας Καλεντερίδης, είναι Ανώτερος Αξιω/κός ε.α., Συγγραφέας, Γεωπολιτικός Αναλυτής, Αρθρογράφος στη ¨δ¨.
Αφήστε ένα σχόλιο