Είναι το φυσικό αέριο στην Κόρινθο αναγκαίο; (Φ.1826)
Στα εγκαίνια του αγωγού του φυσικού αερίου ακούστηκαν διάφορα για την αξιοπιστία του αερίου και τις ευκαιρείες που θα προσφέρει. Είναι όμως η αλήθεια;
Α) Το φυσικό αέριο ειναι ενα φθηνό καύσιμο με εξοικονόμηση 40% στον καταναλωτή. Το επιχείρημα αυτό δεν στέκει γιατί ναι μεν είναι τώρα φθηνότερο από το πετρέλαιο (αν και αυξηθηκε η τιμή του όπως αναμενόταν εδω και 5 χρόνια), σίγουρα δεν είναι φθηνότερο από αποδοτικότερες τεχνολογίες θέρμανσης χώρου και νερού. Η εξοικονόμηση ειδικά αυτή που λέτε δεν υφίσταται πουθενά ακόμα και στα προγράμματα Εξοικονομώ, και είναι λογικό γιατί οι καυστήρες αερίου εχουν μια απόδοση από 90-95% όταν η αντλία θερμότητας πχ έχει απόδοση άνω των 200%. Η εξέλιξη των τιμών του αερίου αντίθετα αναμένεται αυξανόμενη συνεχώς ενώ από το 2026 ξεκινάει και ο μηχανισμός αγοράς εκπομπων αερίων του θερμοκηπίου (ETS2) για τα καύσιμα στα σπίτια και στις μεταφορές, όπου θα υπάρχει επιβάρυνση στα νοικοκυριά ακόμα μεγαλύτερη αν χρησιμοποιούν αέριο κατά 45 €/t CO2
Α) Το φυσικό αέριο ειναι ενα φθηνό καύσιμο με εξοικονόμηση 40% στον καταναλωτή. Το επιχείρημα αυτό δεν στέκει γιατί ναι μεν είναι τώρα φθηνότερο από το πετρέλαιο (αν και αυξηθηκε η τιμή του όπως αναμενόταν εδω και 5 χρόνια), σίγουρα δεν είναι φθηνότερο από αποδοτικότερες τεχνολογίες θέρμανσης χώρου και νερού. Η εξοικονόμηση ειδικά αυτή που λέτε δεν υφίσταται πουθενά ακόμα και στα προγράμματα Εξοικονομώ, και είναι λογικό γιατί οι καυστήρες αερίου εχουν μια απόδοση από 90-95% όταν η αντλία θερμότητας πχ έχει απόδοση άνω των 200%. Η εξέλιξη των τιμών του αερίου αντίθετα αναμένεται αυξανόμενη συνεχώς ενώ από το 2026 ξεκινάει και ο μηχανισμός αγοράς εκπομπων αερίων του θερμοκηπίου (ETS2) για τα καύσιμα στα σπίτια και στις μεταφορές, όπου θα υπάρχει επιβάρυνση στα νοικοκυριά ακόμα μεγαλύτερη αν χρησιμοποιούν αέριο κατά 45 €/t CO2
Β) Ειναι καθαρό καύσιμο.
Το καύσιμο είναι σαφώς καθαρότερο από το πετρέλαιο αλλά εκπέμπει μεθάνιο το οποίο είναι 25 φορές ισχυρότερο αέριο του θερμοκηπίου από το CO2 (IPCC). Επιπλέον υπάρχει ήδη προχωρημένη νομοθεσία στην ΕΕ για την ρύθμιση των εκπομπών μεθανίου, κάτι το οποίο θα δυσκολέψει περαιτέρω τη χρήση αερίου.
Γ) θα ανοίξουν θέσεις εργασίας. Με βάση και τις πρόσφατες εκτιμήσεις, η συνεισφορά του φυσικού αερίου στις θέσεις εργασίας είναι κατά πολύ μικρότερη από τις αντίστοιχες επενδύσεις σε ΑΠΕ ή εξοικονόμησης ενέργειας (27 θέσεις από άεριο έναντι 75-80 για ΑΠΕ και 7780 για εξοικονόμηση ενέργειας
Το καύσιμο είναι σαφώς καθαρότερο από το πετρέλαιο αλλά εκπέμπει μεθάνιο το οποίο είναι 25 φορές ισχυρότερο αέριο του θερμοκηπίου από το CO2 (IPCC). Επιπλέον υπάρχει ήδη προχωρημένη νομοθεσία στην ΕΕ για την ρύθμιση των εκπομπών μεθανίου, κάτι το οποίο θα δυσκολέψει περαιτέρω τη χρήση αερίου.
Γ) θα ανοίξουν θέσεις εργασίας. Με βάση και τις πρόσφατες εκτιμήσεις, η συνεισφορά του φυσικού αερίου στις θέσεις εργασίας είναι κατά πολύ μικρότερη από τις αντίστοιχες επενδύσεις σε ΑΠΕ ή εξοικονόμησης ενέργειας (27 θέσεις από άεριο έναντι 75-80 για ΑΠΕ και 7780 για εξοικονόμηση ενέργειας
Δ) Όλη η Ευρώπη το έχει και το θέλει. Η τάση χρήσης του φυσικού αερίου σε όλη την Ευρώπη για τη θέρμανση (και ειδικά μετά τον πόλεμο) είναι αρνητική και τα σενάρια των Εθνικών Σχεδίων για την Ενέργεια και το Κλίμα των χωρών αναφέρονται σε μείωση χρήσης αερίου. Αντίστοιχα και οι Ευρωπαϊκοί στόχοι (τους οποίους θα ακολουθήσει και η Ελλάδα) μιλάνε πια για μείωση αερίου. Ως ώρας η Ευρωπη έχει μειώσει κατά 20.1% τη χρήση φυσικού αερίου
Ε) Θα ωφεληθούν τα θερμοκήπια και η βιομηχανία από το φυσικό αέριο. Αυτό το επιχείρημα θα είχε μια βάση αν συζητούσαμε πριν από κάποια χρόνια. Παρόλα αυτά όμως, ειδικά για τα θερμοκήπια η τάση πια πανευρωπαϊκά (τουλάχιστον αυτά που κατάφεραν να μείνουν ανοικτά λόγω της αύξησης του κόστους του φυσικού αερίου και της ενέργειας) ειναι να πάνε προς αντλίες θερμότητας και γεωθερμία με πολύ μεγαλύτερη απόδοση) και σε αγρο-βολταϊκά σχήματα. Το φυσικό αέριο επίσης στη βιομηχανία είναι αρκετά αμφιλεγόμενο πια δεδομένου και της προσπάθειας συγκράτησης και απανθρακοποίησης της Ευρωπαϊκής βιομηχανίας να απεξαρτηθεί από το φυσικό αέριο. Για την περίπτωση του Δήμου, κάποιες βιομηχανίες (πχ. Γαλακτοβιομηχανίες) ακολουθώντας τη γενική τάση του κλάδου θα έπρεπε σαφώς να κατευθυνθούν προς αντλίες θερμότητας.
Προκειμένου να δούμε αν η δημόσια χρηματοδότηση με 12 εκατομμύρια για συνδέσεις σπιτιών στην Κόρινθο έχει νόημα, συγκρίναμε το τι θα γινόταν αν αντί να χρηματοδοτηθούν με 12 εκατ. Ε το φυσικό αέριο δινόταν η χρηματοδότηση σε ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών, φωτοβολταϊκά στη στέγη, αντλίες θερμότητας και κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης. Στη βάση αυτή, εκπονήθηκε μια μελέτη στο IEECP όπου εξετάστηκαν τα σενάρια αυτά όσον αφορά την οικονομική αλλά και κοινωνική τους αποδοτικότητα (αναλυτικά η μελέτη http:// ieecp.org/wp-content/ uploads/2023/01/Study_ natural_gas.pdf).
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι χρηματοδοτήσεις για όλες τις επεμβάσεις έχουν οικονομικό και κοινωνικό νόημα εκτός από αυτές του φυσικού αερίου. Πιο συγκεκριμένα, Οι αντλίες θερμότητας έχουν την υψηλότερη οικονομική αποδοτικότητα, ενώ οι ενεργειακές επεμβάσεις στα σπίτια και τα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης έχουν την υψηλότερη κοινωνική αποδοτικότητα.
Η επέκταση αγωγών φυσικού αερίου χαρακτηρίζεται από θετική οικονομική αλλά από αρνητική κοινωνική αποδοτικότητα με αποτέλεσμα να μην προκρίνεται η υλοποίηση του συγκριτικά με τα υπόλοιπα εξεταζόμενα σενάρια.
Με άλλα λόγια, θα μπορούσαν οι Δήμοι και το κράτος αντί να επιδοτήσει τις συνδέσεις στο φυσικό αέριο να χρηματοδοτήσει με 12 εκατ € (συμπληρωματικά ή ακόμα και με νέα προγράμματα σε επίπεδο δήμου) εμπροσθοβαρώς σε υψηλό ποσοστό τα νοικοκυριά χαμηλών εισοδημάτων να αναβαθμίσουν τα κτίρια και να μειώσουν διαρθρωτικά το ενεργειακό τους κόστος. Τα νοικοκυριά αυτά χρίζουν ιδιαίτερης σημασίας καθώς είναι αποκλεισμένα από την ιδιωτική χρηματοδότηση και τα υφιστάμενα προγράμματα δεν έχουν καταφέρει να στοχεύσουν επαρκώς σε αυτά.
Βλάσης Οικονόμου, Institute for European Energy and Climate Policy
Προκειμένου να δούμε αν η δημόσια χρηματοδότηση με 12 εκατομμύρια για συνδέσεις σπιτιών στην Κόρινθο έχει νόημα, συγκρίναμε το τι θα γινόταν αν αντί να χρηματοδοτηθούν με 12 εκατ. Ε το φυσικό αέριο δινόταν η χρηματοδότηση σε ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών, φωτοβολταϊκά στη στέγη, αντλίες θερμότητας και κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης. Στη βάση αυτή, εκπονήθηκε μια μελέτη στο IEECP όπου εξετάστηκαν τα σενάρια αυτά όσον αφορά την οικονομική αλλά και κοινωνική τους αποδοτικότητα (αναλυτικά η μελέτη http:// ieecp.org/wp-content/ uploads/2023/01/Study_ natural_gas.pdf).
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι χρηματοδοτήσεις για όλες τις επεμβάσεις έχουν οικονομικό και κοινωνικό νόημα εκτός από αυτές του φυσικού αερίου. Πιο συγκεκριμένα, Οι αντλίες θερμότητας έχουν την υψηλότερη οικονομική αποδοτικότητα, ενώ οι ενεργειακές επεμβάσεις στα σπίτια και τα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης έχουν την υψηλότερη κοινωνική αποδοτικότητα.
Η επέκταση αγωγών φυσικού αερίου χαρακτηρίζεται από θετική οικονομική αλλά από αρνητική κοινωνική αποδοτικότητα με αποτέλεσμα να μην προκρίνεται η υλοποίηση του συγκριτικά με τα υπόλοιπα εξεταζόμενα σενάρια.
Με άλλα λόγια, θα μπορούσαν οι Δήμοι και το κράτος αντί να επιδοτήσει τις συνδέσεις στο φυσικό αέριο να χρηματοδοτήσει με 12 εκατ € (συμπληρωματικά ή ακόμα και με νέα προγράμματα σε επίπεδο δήμου) εμπροσθοβαρώς σε υψηλό ποσοστό τα νοικοκυριά χαμηλών εισοδημάτων να αναβαθμίσουν τα κτίρια και να μειώσουν διαρθρωτικά το ενεργειακό τους κόστος. Τα νοικοκυριά αυτά χρίζουν ιδιαίτερης σημασίας καθώς είναι αποκλεισμένα από την ιδιωτική χρηματοδότηση και τα υφιστάμενα προγράμματα δεν έχουν καταφέρει να στοχεύσουν επαρκώς σε αυτά.
Βλάσης Οικονόμου, Institute for European Energy and Climate Policy
Αφήστε ένα σχόλιο