ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΚΡΙΣΗ (Φ. 1848)

27/28 Μαρτίου: Προκήρυξις του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και της Μεσσηνιακής Γερουσίας

Ως ο Γερμανός μετά των προκρίτων Ανδρέου Ζαΐμη, Ανδρέου Λόντου, Βενιζέλου Ρούφου, Προκοπίου, Σωτηράκη (ούτος ην εκ Βοστίτζης) και Παπαδιαμαντοπούλου απετέλεσαν επιτροπήν, ούτως οι εν Μεσσηνία αρχηγοί και πρόκριτοι απετέλεσαν Γερουσίαν, τοπικόν δηλονότι συμβούλιον μέλλον να εδρεύη εν Καλάμαις και να διευθύνηται υπό του Πετρόμβεη. Οι άνδρες ούτοι εξέδωσαν υπό χρονολογίαν 27/9 Απριλίου προκήρυξιν προς τας ευρωπαϊκάς αυλάς αιτιολογούσαν την σταθεράν αυτών απόφασιν να αποσείσωσι διά παντός τον τουρκικόν ζυγόν και εξαιτουμένην την συνδρομήν της ευρωπαϊκής φιλανθρωπίας (όπλα, χρήματα και συμβουλάς), ανθ’ ων παρέσχον οι αρχαίοι Ελληνες υπηρεσιών εις την μόρφωσιν του ανθρωπίνου γένους, και διαβεβαιούσαν ότι η Ελλάς εν κρείττοσιν ημέραις έμελλε να δείξη εντίμως την ευγνωμοσύνην αυτής.

ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑΣ ΑΥΛΑΣ

Εκ μέρους του Αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλου και της Μεσσηνιακής Γερουσίας τη εν Καλαμάτα.
Ο ανυπόφορος ζυγός της οθωμανικής τυραννίας εις το διάστημα ενός και επέκεινα αιώνος κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε να μη μείνη άλλο εις τους δυστυχείς Πελοποννησίους Ελληνας, ειμή μόνον φωνή, και αυτή διά να ωθή κυρίως τους εγκαρδίους αναστεναγμούς των. Εις τοιαύτην όντες αθλίαν κατάστασιν, στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας, με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα όπλα και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων. Πάσα προς αλλήλους φατρία και διχόνοια, καρποί της τυραννίας, απερρίφθησαν εις τον βυθόν της λήθης, και άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας.

Αι χείρες μας, αίτινες ήσαν δεδεμέναι μέχρι του νυν από τας σιδηράς αλύσσους της βαρβαρικής τυραννίας, ελύθησαν ήδη και έλαβον τα όπλα κατά των τυράννων. Οι πόδες μας, οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας αγγαρεύσεις της ασπλαγχνίας, τρέχουν εις απόκτησιν των δικαιωμάτων μας. Η κεφαλή μας, η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον σκληρόν ζυγόν, τον απετίναξεν και άλλο δεν φρονεί ειμή την ελευθερίαν. Η γλώσσα μας, η αδυνατούσα εις το να προφέρη λόγον εκτός των ανωφελών παρακλήσεων προς εξιλέωσιν των τυράννων, κράζει τώρα μεγαλοφώνως και κάμνει να αντηχή ο αήρ το γλυκύτατον όνομα της ελευθερίας. Εν ενί λόγω απεφασίσαμεν ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν.

Διό παρακαλούμεν την συνδρομήν όλων των εξευγενισμένων Ευρωπαϊκών γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν ταχύτερον εις τον ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας, και να λάβωμεν τα δίκαιά μας, και να αναστήσωμεν το τεταλαιπωρημένον Ελληνικόν γένος μας. Δικαίω τω λόγω η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και σεις εφωτίσθητε, απαιτεί όσον τάχιστα την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας και διά χρημάτων και διά όπλων και διά συμβουλών, των οποίων είμεθα ευέλπιδες, ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογεί άκραν υποχρέωσιν, και εν καιρώ θέλομεν δείξει πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας.

Εν τω Σπαρτιατικώ στρατοπέδω της Καλαμάτας, τη 25 Μαρτίου 1821Πέτρος Μαυρομιχάλης, Ηγεμών και Αρχιστράτηγος, και η Μεσσηνιακή Γερουσία εν Καλαμάτα Γουσταύου Φρειδερίκου Χέρτσβεργ, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, μετάφρασις Παύλου Καρολίδου, τόμ. Α’, Εν Αθήναις, Εκδοτικός Οίκος Γεωργίου Δ. Φέξη, σ.σ. 59-60.

28 Μαρτίου: Υψώνεται η σημαία της Επανάστασης στο Λιδωρίκι.

Γνωσθείσης της πολιορκίας των Σαλώνων, ο Δήμος Καλτσάς, οπλαρχηγός του Λιδωρικίου και Μαλανδρίνου, συννοηθείς μετά του Αναγνώστη Λιδωρίκη, του Παπά Γεωργίου Πολίτη, και λοιπών προεστώτων των δύο επαρχιών, έχων και αυτός 60 αρματωλούς και συμπαραλαβών τους δυναμένους να φέρωσιν όπλα χωρικούς, ύψωσε την σημαίαν της Ελευθερίας την 28 Μαρτίου· και αυτός μεν εισήλθε την αυτήν ημέραν υπό τον ήχον των τυμπάνων εις Λιδωρίκι, απέστειλε δε τον οπλαρχηγόν του Θεοδωρήν Χαλβαντσήν εις Μαλανδρίνον. Οι Τούρκοι και οι εν Λιδωρικίω και οι εν Μαλανδρίνω εκλείσθησαν εντός τινων οικιών, και αντέστησαν· αλλά μετά δύο ημέρας, αφ’ ου εφονεύθησάν τινες αυτών, κατέθεσαν τα όπλα και παρεδώθησαν ως και οι εν Σαλώνοις.

Πηγή: Σπυρίδωνος Τρικούπης, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τόμ. Α΄, έκδοσις δευτέρα, Εν Λονδίνω, Εκ της εν τη Αυλή του Ερυθρού Λέοντος Τυπογραφίας Ταϋλόρου και Φραγκίσκου, 1860, σελ. 172. Και Στρατιωτική Ιστορία