Header Ads

Η μαγεία της ετυμολογίας (Φ.1859)

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑΣ

«Ετυμολογικές προσεγγίσεις»
Γνωστά και καθημερινά -69
 

   Γράφει ο Χρήστος Βλαχογιάννης*


 Δυστυχώς, αγαπητοί μου αναγνώστες, η επικαιρότητα με αναγκάζει να επαναλάβω κάποιες ετυμολογίες, που ’χουν σχέση με τις …σχέσεις των ανθρώπων, όπως όμως τις θέλει η ..κλιματική αλλαγή, η «καθωσπρέπει» εξέλιξη, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και στον αυτοπροσδιορισμό (καλά, μιλάμε για έννοιες!!), η …Ουκρανία, ο Ρούλης, η Ρούλα, η κατάργηση των φύλων δια της κατάργησης των άρθρων (αρσ.) ο, (θηλ.) η, (ουδ.) το (θα λέμε στο εξής 1, 2, 3…) και πάει λέγοντας.
Θυμήθηκα, λοιπόν, ένα λογοπαίγνιο που κάναμε με φίλους, για το πώς είναι το θηλυκό του (o) γκέης (gay) και λέγαμε …γκέϊσσα. Είχαμε πάντως έξυπνες ιδέες, δεν μπορείτε να πείτε!
Η λέξη gay είναι αγγλική και σημαίνει τον χαρούμενο. Η ρίζα του όμως είναι το ρήμα γαίω ή γηθέω (=χαίρομαι και γήθος η χαρά). Οι Λατίνοι το έφτιαξαν gaudeo (=χαίρομαι), οι Γάλλοι είπαν τον εύθυμο gai, οι Ιταλοί gaio, οι Ισπανοί gozoso και οι Γερμανοί Gaukelei, την γοητεία.
Μη νομίζετε, φίλοι αναγνώστες, ότι όλα αυτά είναι τυχαία. Όχι! Ο σκοπός τους είναι να τα κάνουν όλα σούπα. Ούτε φύλο, ούτε οικογένεια, ούτε θρησκεία, ούτε σκέψη, ούτε συναισθήματα, ούτε ομαδικότητα, μόνον τον εαυτό μας, άρα όχι κοινωνία.
Ποια όμως είναι η κοινωνία (κοινός= ο ανήκων σε πολλούς, ο δημόσιος, ο συνήθης); Είμαστε όλοι εμείς, που βλέπουμε όλα αυτά μπροστά στα μάτια μας και δεν αντιδρούμε. Είμαστε εμείς, που είμαστε χωρισμένοι σε εμβολιασμένους ή μη. Είμαστε εμείς, που αλληλομισούμαστε και δεν βλέπουμε αυτούς που μας έχουν φέρει σ’ αυτήν την κατάσταση. Το «διαίρει και βασίλευε» είναι ο κανόνας τους. Κι εμείς ξεχάσαμε την ρήση των γονιών και των παπούδων μας, «ο θεός κι ο γείτονας».
Ρωτάω, λοιπόν, είναι τυχαίο που ένας εκ Αμερικής ουρανοκατέβατος δεδηλωμένος γκέης ψηφίστηκε από το (κυρίαρχο) πόπολο για αρχηγός κόμματος, προτάσσοντας με καμάρι την …ιδιαιτερότητά του (ωχ, έτσι και με πιάσουν στο στόμα του οι «προοδευτικοί», οι άνετοι, οι ακομπλεξάριστοι που τον ψήφισαν, με καμάρι κι αυτοί, κάηκα!!); Είχαμε καμμιά ανάγκη να μάθουμε τις σεξουαλικές του προτιμήσεις; Ποιον ενοχλεί ή ποιον κόφτει με ποιον ή ποια κοιμάται κάποιος ή κάποια; Σε τι θα μας ωφελήσει ο αυτοπροσδιορισμός του; Η διαφήμιση ή η «διαφήμιση» με ενοχλεί, γιατί θέτει θέματα εκεί που δεν υπάρχουν και δημιουργεί ή στεγανά ή πρότυπα.
Μάλιστα, σκέφτομαι να βγω μοναχός μου στους δρόμους, έχοντας ένα πλακάτ που να γράφει «μ’ αρέσουν οι γυναίκες». Λέτε να γίνω …viral; Θα με παίζουνε τα πρωινάδικα και τα μεσημεριανά σαν ufo. Είμαι δε σίγουρος πως θα κατακλυστώ από μηνύματα θαυμαστριών μου, που θα θέλουν οπωσδήποτε το …κορμί μου! Πώς λέμε «Σάακηη»!! Εμένα θα με φωνάζουν χαϊδευτικά «Τάκηη»!! Το θέατρο του παραλόγου, ε; Αυτό ζούμε και πιεζόμαστε να το αποδεχτούμε.
Το αδερφή δηλώνει την θηλυπρεπή συμπεριφορά πλευρά του ατόμου. Το τοιούτος ήταν ένας εύσχημος τρόπος να μην τον κατονομάσουν και τον έλεγαν γενικώς, «τέτοιος», εννοώντας προφανώς την ομοφυλοφιλία του.
Για την πιο γνωστή στην ελληνική καθομιλουμένη, το πούστης, δεν θα εκφέρω άποψη, γιατί οι απόψεις που υπάρχουν χαρακτηρίζονται από αστείες έως αστήρικτες και δεν θα ήθελα να συμπλεύσω με κάποια απ’ αυτές.
Ας πάμε τώρα στις λέξεις της αρχαιοελληνικής. Αρσενοκοίτης ή αρρενοκοίτης είναι αυτός που συνουσιάζεται με αρσενικούς. Η λέξη είναι σύνθετη εκ του άρσην, που θα πει αρσενικός (εκ του αίρω = σηκώνω, άρσις αλλά και αρόω = σπείρω, τίκτω. Αροτήρ είναι ο πατέρας) + κοίτη (εκ του κείω, κέω =κείμαι, ξαπλώνω, πλαγιάζω, με ε>ο).
Ο κίναιδος είναι «ο παρά φύσιν συνουσιαζόμενος, είτε ενεργών είτε πάσχων» και κιναιδία, η παρά φύσιν ασέλγεια. Επίσης σύνθετη λέξη, εκ του κινώ (=μετακινώ, περιφέρω) + αιδώς (=ντροπή), αυτός που περιφέρει την ντροπή, την κατακραυγή που γεννάει η πράξη του.
Ο γυναικωτός είναι αυτός του οποίου οι πράξεις, η όλη συμπεριφορά προσομοιάζει με αυτήν των γυναικών.
Τέλος, ο καταπύγων είναι αυτός που επέρχεται κατά της πυγής, των οπισθίων, των γλουτών, του πρωκτού. Την λέξη χρησιμοποιεί κυρίως ο Αριστοφάνης για τον παθητικό ομοφυλόφιλο.
Πολύ λιγότερες λέξεις υπάρχουν για τις ομοφυλόφιλες γυναίκες, με κυριότερη την λεσβία. Προφανώς ετυμολογείται εκ της νήσου Λέσβου, όπου έζησε και έδρασε μια τεράστια ποιήτρια και μουσικός της αρχαιότητος, η Σαπφώ, την οποία οι σύγχρονοι «μελετητές» χρέωσαν με ομοφυλοφιλικές τάσεις. Και πάλι δεν θα επεκταθώ στην επίσημη αυτή αθλιότητα, λέγοντας μόνο πως η Σαπφώ αυτοκτόνησε επειδή αρνήθηκε τον έρωτά της ένας νέος, ο Φάων κι όχι κάποια γυναίκα.
Τώρα ψάχνω να βρω την ετυμολογία της …ψαροκασσέλας.
Εις το επανιδείν…
 

* Ο κ. Βλαχογιάννης Χρήστος είναι

Καθηγητής μουσικής-διευθυντής χορωδιών

Δεν υπάρχουν σχόλια