Τα αμερικανικά επιτόκια αυξάνουν τη "σιωπηλή κρίση χρέους" στις αναπτυσσόμενες χώρες (Φ. 1865)

 

 Του Ευάγγελου Δ. Κόκκινου, νεότερου

Πολλές μικρότερες αναδυόμενες αγορές αντιμετωπίζουν μια "σιωπηλή κρίση χρέους", καθώς παλεύουν με τις επιπτώσεις των υψηλών αμερικανικών επιτοκίων στις ήδη εύθραυστες οικονομίες τους, προειδοποίησε η Παγκόσμια Τράπεζα.

 

Μετά από ένα απότομο ξεπούλημα πέρυσι που προκλήθηκε από τη ραγδαία αύξηση των παγκόσμιων επιτοκίων και το ισχυρό δολάριο, το χρέος σε ξένο νόμισμα των αναδυόμενων αγορών αγωνίζεται να ανακάμψει, καθώς οι επενδυτές στοιχηματίζουν ότι το κόστος δανεισμού θα πρέπει να παραμείνει υψηλότερο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Αυτό έχει αφήσει το ποσοστό των αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων χωρών των οποίων το κόστος δανεισμού είναι πάνω από 10 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από εκείνο των ΗΠΑ στο 23%. Αυτό συγκρίνεται με λιγότερο από 5% το 2019, υπολογίζει η Παγκόσμια Τράπεζα, σε μια ένδειξη της πίεσης που υφίστανται πλέον οι οικονομίες αυτές.

Ως αποτέλεσμα, οι πληρωμές για τόκους χρέους ως ποσοστό των κρατικών εσόδων διαμορφώθηκαν στο υψηλότερο επίπεδό τους τουλάχιστον από το 2010, σύμφωνα με την τράπεζα.

Ο κύκλος σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής ήταν ένας "εφιάλτης" για τις χώρες χαμηλότερου εισοδήματος με υψηλά επίπεδα χρέους, δήλωσε ο Ayhan Kose, αναπληρωτής επικεφαλής οικονομολόγος του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας. "Δεδομένων των σαφώς καθορισμένων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν αυτές οι οικονομίες σε σχέση με την ανακύκλωση των δανειακών υποχρεώσεων . . λέμε ότι υπάρχει μια σιωπηλή κρίση χρέους που λαμβάνει χώρα".

Ο πόνος από το υψηλότερο κόστος δανεισμού αναμένεται να είναι ιδιαίτερα έντονος για τις χώρες με χαμηλότερο εισόδημα, δεδομένου ότι πολλές από αυτές δημιούργησαν μεγάλες ποσότητες χρέους κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19.

Οι υψηλότερες αποδόσεις σημαίνουν μεγαλύτερες πληρωμές τόκων για το χρέος που εκδίδεται πρόσφατα, γεγονός που μπορεί να ωθήσει σε αύξηση του λόγου του χρέους προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, εάν οι κυβερνήσεις δανείζονται περισσότερο για να χρηματοδοτήσουν αυτές τις πληρωμές. Οι αποδόσεις των ομολόγων κινούνται αντιστρόφως ανάλογα με τις τιμές.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, η μέση ακαθάριστη επιβάρυνση του δημόσιου χρέους των αναδυόμενων αγορών και των χωρών μεσαίου εισοδήματος οδεύει πάνω από το 78% του ΑΕΠ έως το 2028, σε σύγκριση με λίγο πάνω από το 53% μια δεκαετία νωρίτερα.

Ενώ πολλές από τις μεγαλύτερες αναδυόμενες οικονομίες έχουν αντέξει σχετικά καλά το υψηλότερο κόστος δανεισμού, οι μικρότερες οικονομίες με πιο εύθραυστα δημοσιονομικά αντιμετωπίζουν προβλήματα, επισημαίνουν οι Financial Times.

Η άνοδος των αποδόσεων έχει επίσης αποκλείσει πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος από τη διεθνή χρηματοδότηση, ωθώντας χώρες όπως η Γκάνα και η Σρι Λάνκα σε χρεοκοπία και αφήνοντας πολλές άλλες στο χείλος του γκρεμού.

Εάν τα επιτόκια παραμείνουν υψηλότερα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, το κόστος δανεισμού είναι πιθανό να επιβαρύνει την οικονομική ανάπτυξη, λένε οι αναλυτές, καθιστώντας δυσκολότερο για τις οικονομίες να ξεπεράσουν την πίεση του χρέους τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για χώρες όπως η Αίγυπτος και η Κένυα, οι οποίες έχουν ομόλογα που λήγουν το επόμενο έτος και αντιμετωπίζουν τη δύσκολη προοπτική να προσπαθήσουν να αναχρηματοδοτηθούν με υψηλότερες αποδόσεις.

Τα υψηλότερα αμερικανικά επιτόκια μειώνουν επίσης τη δυνατότητα των αναδυόμενων οικονομιών να μειώσουν τα δικά τους επιτόκια ακόμη και όταν ο εγχώριος πληθωρισμός έχει μειωθεί, καθώς αυτό θα μπορούσε να αποδυναμώσει τα νομίσματά τους, οδηγώντας σε πληθωρισμό μέσω των υψηλότερων τιμών των εισαγωγών.

"Πρόκειται για ένα περιβάλλον που αποτελεί εγχειρίδιο για τους επενδυτές, ώστε να καταφύγουν και να μεταφέρουν κεφάλαια προς τις ΗΠΑ και να μειώσουν το ρίσκο στις αναδυόμενες αγορές και σε άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων", δήλωσε ο Paul Greer, διαχειριστής κεφαλαίων χρέους αναδυόμενων αγορών στη Fidelity. "Οι υψηλότερες αποδόσεις σημαίνουν πιο ακριβές εκδόσεις, εκτός αν χρειάζεστε πραγματικά δανεισμό μπορείτε να είστε λίγο στρατηγικός και να περιμένετε χαμηλότερες αποδόσεις για να εκδώσετε".