Η μαγεία της ετυμολογίας (Φ.1915)
Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑΣ
Γράφει ο Χρήστος Βλαχογιάννης*
Βασκική γλώσσα – Μέρος 2ο (τελευταίο)
Συνέχεια με άλλο ένα αφιέρωμα στην ιστορική Βασκική γλώσσα, με πολλά και σημαντικά στοιχεία της να την συνδέουν με την (Μητέρα;) ελληνική.
Ουσιαστικά, πρόκειται για εγκατάσταση στην Ιβηρική Χερσόνησο καθαρώς μεταναστευτικών φύλων, των Πελασγών, που σε πανάρχαιες εποχές και με ορμητήριο τον ελλαδικό χώρο εξαπλώθηκαν σε ολόκληρο τον τότε υπαρκτό κόσμο. Και για να μη θεωρηθεί υπερβολή αυτό που λέω, δηλώνω πως υπάρχουν πάμπολλες πληροφορίες στους αρχαίους Έλληνες ιστορικούς (Στράβων, Ηρόδοτος, Διόδωρος Σικελιώτης, Διονύσιος Αλικαρνασσσεύς) αλλά και σοβαρά πονήματα (ευτυχώς) Ελλήνων συγγραφέων (Άννα Δημητρίου, Γιάννης Θωμόπουλος), που αποδεικνύουν αυτό που υποψιάζονταν ξένοι ερευνητές, και που γράφτηκε στο προηγούμενο φύλλο, πως δηλ. το αρχέγονο Πελασγικό έθνος, συγγενές προς τους Ετρούσκους και πιθανόν προς τους Βάσκους, χρησιμοποιούσε «ἕν καὶ τὸ αὐτὸν γλωσσικὸν ἰδίωμα».
Στο περιοδικό EXPRESS ΙΝΤΕRΑΝΑΤIΟΝΑL (Paris 1.9.1 994), σε ειδική καταχώριση για την χώρα των Βάσκων, αναφέρεται επί λέξει: «Si nous nous tournons vers le passe de Ι' Europe, nous trouverons les premiers vestiges de la culture du Peuple Basque, 50.000 ans avant Jesus-Christ» [Εάν στραφούμε προς το παρελθόν τής Ευρώπης, θα ανακαλύψουμε τα πρώτα ίχνη τής "κουλτούρας" των Βάσκων, 50.000 χρόνια π.Χ.].
Συνεχίζω με απόψεις του τρομερού Βάσκου Καθηγητή, Federico Sagredo, όπως είναι καταγεγραμμένες στο βιβλίο του «COMPUTER SHOC, VASCONIA 2000» (σελ. 298): «El latin nunca ha sido lengua creadura de cultura, sino retransmisora» [Η λατινική ουδέποτε υπήρξε γλώσσα δημιουργός πολιτισμού , αλλά μόνον "διαμετακομιστική"] .
«...cierto parentesco entre vascos y pelasgos» (σελ. 313) [βεβαία συγγένεια μεταξύ Βάσκων και Πελασγών].
«...de nοn querer ver nada de cοmύn entre el vasco y el griego, es un defecto de los professores de Universidad» (σελ. 325) [το να μη θέλει κάποιος να διακρίνει συνάφεια μεταξύ βασκικής και ελληνικής, είναι ένα μειονέκτημα των πανεπιστημιακών καθηγητών]. Όπως αντιλαμβάνεστε, ο Βάσκος Καθηγητής τα «χώνει» ...ελαφρώς στους καθηγητάδες κάθε είδους, που δεν βλέπουν αυτό που βοά.
Και στο Περιοδικό HALCON – ΙΕΡΑΞ, της Ελλην. Ακαδημίας τής Βασκωνίας, ο Sagredo
συμπεραίνει (τ.4, σελ. 25, μετάφραση από την Ισπανική):
«Αφού εις τα βασκικά το ελάχιστο των λέξεων προέρχεται κατά 75% εκ της λατινοελληνικής, τότε χωρίς αμφιβολία το 90% είναι ελληνικά.
Η Βασκωνία ουδέποτε απέκτησε άλλη "κουλτούρα" από την ελληνική. Θα έπρεπε λοιπόν να
παραδεχθούμε ότι παρ' ημίν οτιδήποτε δεν είναι ελληνικό, είναι απλώς "άγριο" (salvaje)».
Θα παραθέσω τώρα ένα ελάχιστο δείγμα βασκικού λεξιλογίου, προερχόμενο εκ της ελληνικής, από το Βιβλίο τού Βάσκου, Erramun Gerrikagoitia «Euskarazkο arrotzhitzak» (Εκδ. ΗΙΚΑ-ΜΙΚΑ, Bilbao).
aiho =προσευχή, εκ του ευχή
ar =αρσενικός, εκ του άρρην
baitha =κατοικία, εκ του Fεστία
beios =τρίχωμα, εκ του γέλγαι, πέλος
dorre =έπαλξη, εκ του πύργος
eliza =εκκλησία, εκ του εκκλησία
eremus =εκτεταμένος τόπος, εκ του έρημος
errama =κώπη, εκ του ερετμόν (=κουπί)
gela =δώμα, εκ του καλιά (=καλύβη)
goma =τρίχες, εκ του κόμη
huri =κώμη, εκ του χωρίον
ixi =οφθαλμός, εκ του όσσε, όκκε (=οφθαλμοί)
isto =ιός, εκ του οιστός (=βέλος, ιός)
jeurr =χαιρετισμός, εκ του χαίρε
kafe =φωλεά, εκ του κώFος (=σπήλαιο)
khuma =ύπνος, εκ του κώμα, κείμαι
kako =κακός, εκ του κακός
kale =οδός, εκ του καλιά
kilika =κύπελο εκ του κύλιξ (=ποτήρι, κύπελο)
kota =είδος ενδύματος, εκ του κιθών, χιτών
lelo =φήμη, εκ του λαλιότης (=φλυαρία)
muin =εγκέφαλος, εκ του μένος
marra =κύματα, εκ του μύρα (=θάλασσα)
oritz =τέλος, εκ του όριο
orro = κραυγή, εκ του ορύομαι
pela =αγώνας, εκ του παλαίω (παλεύω)
sale =πόθος, εκ του ζήλος
taka =γρήγορος, εκ του ταχύς (πρβλ. τάκα-τάκα)
usma =μυρωδιά, εκ του οσμή
üle =έριο, εκ του ούλον (=έριο, μαλλί)
zelma =ξύλο, σανίδα, εκ του σέλμα (=ξυλεία)
zelu =ουρανός, εκ του κοίλον
Ο Χρήστος Βλαχογιάννης είναι Καθηγητής Μουσικής & Διευθυντής Χορωδιών. Παρατηρήσεις ή ερωτήσεις σας μπορείτε να στέλνετε στο vlaxojohnmes@gmail.com
Αφήστε ένα σχόλιο